Kripto Para

Her Kripto Para Yatırımcısının Bilmesi Gereken Üç Terim: Akıllı Sözleşmeler, Madencilik ve Hard Fork

Yatırımcılar blockchain yatırım dünyasına ilk kez girdiklerinde, normal piyasalardan çok daha fazla teknik terim olduğunu öğrenirler.

Bu terimler piyasayı kavramanın zorluğunu artırabilir ve anlayış eksikliği yeni kripto meraklılarını birçok açıdan hayal kırıklığına uğratabilir. İşte bu nedenle kripto para piyasası ve blockchain dünyasının benzer farklarını anlamak, eksik başlamamak ve fırsatları kaçırmamak için önemlidir.

Bu teknik terimlerin karmaşıklığı, sizi milyarlarca dolarlık bir piyasaya katılma yolunda alıkoymamalı.

Bu karmaşıklığı bir nebze çözmek adına blockchain yatırım dünyasına adım atan yeni yatırımcılar için bu makaleyi hazırladık. Bu yazıda, blockchain alanındaki en önemli üç terim ile tanışacaksınız.

Terim #1: Akıllı Sözleşme

Yeni bir kripto para yatırımcısının akıllı sözleşme (smart contract) terimini karşısında görmesi çok üzün sürmez.

Akıllı sözleşmeler, bireylerin aracı kullanmak zorunda kalmadan para, mal veyahut bilgi alışverişinde bulunmalarına yardımcı olur. Bu sözleşmeler, sözleşmeye konu olan işlerin adil ve şeffaf olmasını sağlar.

Bugün, blockchain teknolojisi sayesinde basit hükümlerle tanımlanmış adil ve şeffaf bir dünya yaratmak için akıllı sözleşmeleri kullanabiliriz.

Daha iyi anlaşılması için kısa bir örneğe bakalım.

Yeni bir daire tuttunuz ve bir kira sözleşmesi yaptınız.

Bu kira sözleşmesine göre, her ayın ilk günü, daire için 2000 lira ödeme yapmanız gerekiyor.

Akıllı sözleşmelerin olmadığı bir dünyada, ev sahibine bu parayı ödemek için bankadan para transferi yapmak, elden vermek ya da yurt dışında yaygın olduğu şekliyle bir çek yazıp postalamanız gerekir. Kiranın gecikmemesi için bunu tam vaktinde yapmanız önemlidir. Bütün bunlar hoş değil.

Akıllı sözleşmeler sayesinde bunlarla uğraşmak zorunda kalmazsınız.

Siz ve ev sahibiniz belirli bir tarihte, her ay hangi gün ve ne kadar ödeme yapacağınızı içeren bir akıllı sözleşme imzalarsanız, bu akıllı sözleşeme paranın doğrudan hesabınızdan alınmasına ve tam vaktinde ev sahibinize teslim edilmesine olanak tanır.

Üstelik akıllı sözleşmelerin faydaları bununla da sınırlı değil. Mesela kira sözleşmesine daireyi tutarken ödediğiniz depozito bedelinin tarafınıza geri verilmesi için bir madde de ekleyebilirsiniz. Böylece kira kontratınız sonlandığında tıpkı yaptığınız otomatik kira ödemeleri gibi depozito bedeli de hesabınıza otomatik olarak iade edilebilir.

Esasen, akıllı sözleşmeler çok daha fazla amaç için kullanılabilir.

Tedarik zincirlerini daha verimli hale getirmek için kullanılabilirler ya da bir tarafın aldatılmamasını sağlamak için finansal sözleşmelerde kullanılabilirler.

Bu şekilde akıllı sözleşmeler dünyayı değiştirebilir.

Terim #2: Madencilik

Piyasaya adım atan birçok yatırımcı asla kripto para madencisi olmayacak olsa da, kripto para madenciliğinin ne olduğunu bilmek son derece mühimdir.

Peki, madencilik (mining) niçin önemlidir? Çünkü kripto para madencileri olmadan, piyasadaki mevcut kripto para birimlerinin pek çoğu işe yaramazdı. Buna dünyanın en ünlü kripto para birimi olan Bitcoin de dahil.

Kripto para birimleri Proof of Work (ya da PoW) olarak bilinen bir doğrulama yöntemini kullanır. Blok zincirinde gerçekleşebilecek milyonlarca işlemi doğrulamak için kripto para madencileri bu doğrulama için gerekli olan algoritmaları çözmek için çalışırlar.

Madenciler bir algoritmayı çözdüklerinde ise en son işlem blok zincirine eklenir ve bu işlemler sürekli aynı şekilde tekrarlanır.

Kripto para madencileri bunu yaparlar zira bu hizmet karşılığında “blok ödülü” alırlar. Hiç kuşkusuz Bitcoin’in ilk madencileri bu işten büyük paralar kazandılar.

Ancak madencilik işleri bugün biraz daha zor, çünkü çözülmesi gereken algoritmalar daha karmaşık hale geldi. Bu, madencilerin işlerine devam etmek için daha fazla yatırım yapmak zorunda oldukları anlamına geliyor.

Öte yandan günümüzde birçok blockchain madencilik modelini ortadan kaldırmanın yollarını arıyor. Bunun sebebi madenciliğin getirdiği bir takım dezavantajlar. Örneğin, Ethereum Proof of Stake (PoS) adı verilen farklı bir işlem doğrulama yöntemini test ediyor.

Terim #3: Hard Fork

Her kripto para yatırımcısının bilmesi gereken son önemli terim de hard fork.

Hard fork, bir blockchain ağının kodunda değişiklik yapılarak tümüyle yeni bir sürüme geçmesi durumunu ifade ediyor.

Sıradan bir hard fork işleminde blockchain ağının mevcut yapısını yöneten ve bu yapıyı değiştiren yeni kurallar sisteme dâhil edilir. Bu, ağda bölünmeye neden olur. Bunun nedeni, kodun eski sürümünün artık daha yeni sürümle uyumlu olmamasıdır.

Hard fork kripto para yatırımcıları için önemlidir çünkü bu bölünmeler bazen büyük kazanç fırsatları sunar.

Bunu daha iyi anlamak için Bitcoin Cash‘e bakabiliriz. Bitcoin Cash, Bitcoin hard forku sonucunda ortaya çıktı.

Hard fork gerçekleşmeden hemen önce, Bitcoin topluluğu ikiye bölünmüş durumdaydı. Bitcoin ağını etkileyen blok boyutu ve ölçekleme sorunu da bunun kaçınılmaz nedeniydi.

Bitcoin topluluğunun büyük bir kısmı, bu sorunlar için daha yüzeysel bir düzeltme girişiminde bulunmak istedi.

Topluluğun daha küçük bir kısmı bu yaklaşımdan memnun değildi. Böylece kodda değişiklikler yapıldı ve sonuçta Bitcoin Cash ortaya çıktı.

İşlerin ilginçleştiği yer burası. Bitcoin Cash’in yaratılmasından önce elinde Bitcoin bulunan tüm yatırımcılar Bitcoin Cash’e de ücretsiz olarak sahip olabildi.

Peki neden?

Bölünme sonrası Bitcoin Cash ve Bitcoin önemli ölçüde artık farklı kripto paralar olsalar da, hala aynı kökten geliyorlardı.

Bu durum, Bitcoin yatırımcılarının, hard fork öncesinde Bitcoin’lerini sakladıkları yere bağlı olarak ücretsiz olarak Bitcoin Cash’e sahip olmalarını da sağladı.

Can Çelik

Kripto para piyasaları ile ilgilen ve bu anlamda çeşitli eğitimlere de katılan Can Çelik, Bitcoin başta olmak üzere piyasalardaki en popüler dijital para birimleri üzerinde işlemler yapıyor. Üniversite eğitimi ile İşletme lisans derecesine de sahip olan Can Çelik, kripto para piyasasına yönelik araştırma ve deneyimlerini Konupara'da paylaşıyor.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir