Kripto Para

Ethereum Nedir? Nasıl Alınır? Kapsamlı Ethereum Rehberi

Ethereum (ETH) tam olarak nedir? Kripto ya da diğer bir ismiyle dijital para yatırımları için bu çok önemli bir soru.

Belki dünyanın en popüler ikinci dijital para biriminin adını daha önce duyduğunuz için bu soruyu sormaktasınız ya da pek çok ilgili yatırımcı gibi Ethereum’un bir yıl içinde fiyatını 44 dolardan 1000 dolara nasıl artırdığını merak ediyorsunuz.

Ethereum 2017’nin başında prim yapmaya başlamış bir oluşum. Geçen yılın sonunda ise değeri yüzde 2000’den fazla artmıştı. Kimileri için bu kazanç tek önemli olan şey.

Bu kişiler Ethereum’u sadece dijital para birimlerinden biri olarak gören kişiler. Ama Ethereum bundan fazlasını vaat ediyor.

Bu yazıda Ethereum’u eşsiz yapan şeyin ne olduğunu, kurucusunu, ICO’sunu (coin halka arzı) ve bir dijital para birimini değerli bir yatırım haline nelerin getirebileceğini bulacaksınız.

2000’e yakın kripto para biriminin piyasada olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, Ethereum’u  sadece bir dijital para birimi olmanın yanında neyin öne çıkardığını bilmek önemli olacaktır.

Ethereum Nedir?

Basitçe açıklarsak Ethereum geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamalar (DApps) geliştirmelerine olanak tanıyan merkeziyetsiz bir platformdur.

Ethereum ağı üzerinde geliştirilen bir DApp işlem göstermesi için bir aracıya ihtiyaç duymaz. Bu işi blockchain (blok zinciri) yapar ve kaynakları kısarak masrafları azaltır.

Bu noktada, kişilerin Bitcoin blok zincirinde de bir şeyler geliştirebileceğini ekleyelim. Ama Ethereum blok zincirinin Bitcoin’e karşı önemli bir artısı var.

Ethereum platformu akıllı sözleşmeler denen bir özelliğe sahip.

Bir akıllı sözleşme kod dahilindeki parametreler grubudur. Bir işlemin gerçekleşmesi için bu parametrelerin karşılanıyor olması gereklidir. Akıllı sözleşme bir işlemin her iki taraf için de güvenli olmasını sağlar. Çünkü para sadece parametreler karşılandığında hareket edecektir.

Temel olarak, eğer bir kişi için anlaşmanın kendi tarafındaki gereklilikleri gerçekleştirmezse, para akıllı sözleşmede kalacak ve orijinal göndericiye iade edilebilecektir.

Daha iyi anlaşılması için basit bir örnek verelim. Mesela uluslararası olarak seyahat eden bir arkadaşınıza para göndermek istiyorsunuz fakat bunu arkadaşınızın banka hesabındaki para miktarı belirli bir miktarın altına düşerse yapmak istiyorsunuz. Eğer bu parametreleri gösteren bir akıllı sözleşme koda yerleştirilirse sadece bu şartlar gerçekleşirse göndermek istediğiniz para arkadaşınıza gönderilecektir.

Bu özellik akıllı sözleşmelerin finanstan sağlık hizmetlerine kadar düzinelerce endüstri için paha biçilmez bir araç olmasını sağlıyor. Bank of America gibi finans şirketleri, mortgage ödemeleri ve diğer kredilerin ödenmesini sağlamak için bu tür teknolojileri kullanabilirler. Gayrimenkul sektörü, bu teknolojiyi tapu transferleri için kullanabilir ve bir ev tapusunun sadece her iki tarafın talepleri karşılanırsa el değiştirmesini sağlayabilir.

Akıllı sözleşmeler çok çeşitli alanlarda kullanılabilir ve bunlardan bazılarını şimdiden dijital para piyasasında görmekteyiz.

Ethereum platformu, üzerinde geliştirilen uygulamalara dolandırıcılık, sansür ve üçüncü tarafın dahil olması gibi olumsuzluklardan korunarak programlama olanağı verir.

Ethereum platformunda, ağ üzerinde gerçekleşen işlemler için “gaz” olarak işlev gören yerel bir para birimi bulunur. Bu native paraya “ether” denir ve yatırımcıların aslında satın aldıkları şey budur. İsimler konusunda çok endişelenmenize gerek yok çünkü Ethereum ve Ether çoğu medya kuruluşu tarafından da birbirinin yerine kullanılmaktadır.

Şimdi Ether’e biraz daha derinlemesine bakalım…

Ether Nedir?

Ether, Ethereum ağına özgü dijital para birimidir. Bu görevde oldukça etkili olmasına rağmen, bir dijital para birimi olarak hareket etme amacıyla hazırlanmamıştır.

Bu yazıyı yazdığımız sırada, Ether işlemleri iki dakika zaman alıyor. Bu, Bitcoin’in 10 dakikalık işlem süresine kıyasla çok hızlı.

Ether, Ethereum ağında geliştirilen DAppler için yakıt olarak kullanılmak maksadıyla oluşturulmuştur.

Bu, dijital varlıkların belirlenmiş çerçeveler dahilinde işlev gösterme yöntemleri konusunda bilgisi olmayan kişilere karmaşık gelebilir. Temel olarak şöyle düşünebilirsiniz: Ağda gerçekleşen her bir hareket işlemin gerçekleşmesi için Ether gerektirir.

Ether bir bakıma bu sistemin yakıtıdır. Ether ücretleri de bir hareketin talep ettiği Etherin miktarına göre hesaplanır.

Bu nedenle Ether, Bitcoin gibi sınırlı değildir. Sadece 21 milyon Bitcoin var olabilecekken Ether için böyle bir sınır yoktur.

Ether bu nedenle Bitcoin gibi dijital altın veya değer saklama aracı olarak görülmemektedir.

Kısa özetlemek gerekirse Ether hem bir para birimidir hem de Dapp’ler için bir yakıttır.

Ethereum’un Madencilik Süreci ve PoS

Bu yazıyı yazdığımız sırada Ethereum halen Proof of Work (PoW) denen işlem doğrulama yöntemini kullanıyor.

Ethereum kurucusu Vitalik Buterin PoW modelinden Proof of Stake (PoS) modeline geçmeyi istediğini daha önce söylemişti.

PoS çok daha az enerji tüketir ve madencileri denklemden çıkarır. Madenciler yerine, ağdaki işlemler bir grup doğrulayıcı tarafından onaylanacaktır. Her bir doğrulayıcı, ağa katılım için belirli bir miktarda Ether tutuyor olmalıdır. (Buterin toplamın yaklaşık 1000 Ether olabileceğini önermişti). Doğrulayıcı, daha sonra Ether’lerinin bir hissesini bu işe ayırmalıdır. Bir birey bu iş için ne kadar çok Ether ayırırsa işlem doğrulamadan kazanacağı para da o denli artacaktır.

Doğrulayıcılar işlem onayları için para kazanırken kötü ve zararlı davranışlarından dolayı ceza da alabilmektedirler. Eğer bir doğrulayıcı dürüst olmayan bir şey yapar veya bir işlemde sahtecilik yaparsa tüm Etherlerini kaybedebilmektedir.  Söz gelimi ağ dağıtık uzlaşma aracılığı ile devamlılığını sürdürmektedir.

PoS modeli denklemden madencileri çıkararak Ethereum’un küresel bir ekonomi dahilinde işlev göstermesine katkıda bulunacaktır. Bilindiği gibi madenciler Bitcoin ağında büyük bir yere sahip,  büyük tartışma yaratan SegWit2x kararındaki gibi durumlarda karar verici olarak önemli bir role sahipler.

PoS aynı zamanda Ethereum’u sürdürülebilir bir dijital paraya da dönüştürecek. Şu anki durumda dijital paraların PoW metoduyla madenciliğini yapmak İzlanda’nın elektrik tüketimine eşdeğer enerji tüketimine neden olmakta ve bu da PoW modelinin sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri oluşturmakta.

Ethereum’un 2018 sonuna kadar PoS’a geçmesi için denenmekte ve uygulanmakta olan hedefleri var fakat bu zamansal hedefin tutturulup tutturulamayacağı belli değil.

PoS Ethereum ağına Casper adı verilen bir hard fork ile geçecek…

Ethereum’u Kim Kurdu?

Ethereum, Toronto, Kanadalı 19 yaşındaki bir web geliştiricisi ve Bitcoin tutkunu olan Vitalik Buterin tarafından geliştirildi.

Buterin, 2011’den beri Bitcoin topluluğunda aktif bir kişiydi. Babası 17 yaşındayken ona Bitcoin’i tanıtmıştı. Ardından, Vitalik, 2012’de Bitcoin Dergisi’ni kurmadan önce bu öncü dijital para birimi için de çalışmalar yapmıştı.

Bir geliştirici olarak Buterin, Bitcoin ağında kodlama yapmanın zorluklarıyla karşılaştı ve 2013 yılında bu sorunlara karşı Ethereum önerisiyle sahneye çıktı.

Buterin, Ethereum önerisinden kısa süre sonra Dr. Gavin Wood ile iş ortaklığına giderek bu fikri bir gerçekliğe dönüştürme sürecine girdi. Wood, Ethereum ortak kurucusu oldu ve 2016’ya kadar ekipte kaldı. Sonrasında ise ConsenSys dahil çeşitli blockchain tabanlı girişimlerde bulundu.

2014 yılında ICO (coin halka arzı) ile Ethereum’un tokenları olan Ether’in dağıtımı gerçekleştirildi ve 60 milyon dolardan fazla değere sahip Ether dağıtılmış oldu. Ekip bu dağıtımdan 31,000 Bitcoin kazandı.

ICO sonrası, Ethereum ekibi ürünlerinin pazarlama ve geliştirilmesine odaklandı.

Fakat 2016 yılı Ethereum için en sallantılı süreçlerden birine sahne olacaktı.

Ethereum ve DAO

2016 yılında Vitalik Buterin liderliğindeki 7 kişilik Ethereum ekibi Ethereum kodunu hard forklama (çatallaşma) kararı aldı.

Bu karar Ethereum yatırımcı fonlarının önemli bir kısmını ele geçiren bir siber saldırı sonrasında alınmıştı. O vakitlerde Ethereum ağı Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon (DAO) olarak adlandırılan iddialı projenin omurgasını oluşturuyordu.

DAO’nun amacı basitti: Aracı kurumlara ve girişim sermayesi şirketlerine duyulan ihtiyacı ortadan kaldıran ve bireye akıllı sözleşmeler yoluyla yatırım yapma yetkisi veren merkezi olmayan bir girişim sermayesi platformu inşa etmek…

Sonrasında DAO hacklendi. 17 Haziran’da hackerlar, yatırımcı fonlarından önemli bir miktarı ele geçirmişti.

Uzun lafın kısası Ethereum ekibinden Vitalik’in başını çektiği grup yatırımcı fonlarını tekrar verebilmek için hard fork yolunun izlenmesinin en doğru yol olacağı kararını aldı.

Gerekli bir çözüm olmasına rağmen Ethereum topluluğu bu karara karşı çıktı. Ethereum 2 ayrı token’a çatallandı ve modifiye edilen token bugünki popüler Ethereum haline geldi.

Diğer çatala Ethereum Classic (ETC) adı verildi. Fork kararı sonrası sadık bir takipçi grubuna sahip olmayı başaran ETC,  Ethereum’un orijinal misyonu olan hiçbir durumda merkeziyetsiz platform kodunun değiştirilmemesi gerektiğini savunan kişilerce desteklendi.

Günümüzde değiştirilen Ethereum çatalı medya ve kitlelerce destek ve ilgi gören Ethereum’u oluşturuyor.

Ethereum’un Destekçileri

2017 yılı Mart ayında Enterprise Ethereum Alliance (EEA) Ethereum blok zincirini geliştirmek ve daha ileri seviyeye getirmek adına kuruldu. Bu birlik sürekli olarak büyümeye devam etmekte ve sürekli daha fazla şirket üyelik için başvurmaktadır.

Yazının yazıldığı esnada 150’den fazla üyesi olan birliğin üyeleri arasında aşağıdaki kuruluşlar da yer almaktadır:

  • MasterCard
  • Cisco Systems
  • Intel Corporation
  • Microsoft Corporation
  • Thomson Reuters Corporation
  • BP
  • Scotiabank
  • The Indian government
  • Toyota Research Institute (TRI)
  • Deloitte
  • ING
  • JPMorgan
  • National Bank of Canada
  • Samsung SDS

Kurumsal desteğin yanında Etherum geniş bir yatırımcı tabanı yaratmayı da başarmıştır ve Ethereum Bitcoin’in dev piyasa hacmine en çok yaklaşan proje haline gelmiştir.

Geliştirme bağlamında pek çok blockchain tabanlı şirket Ethereum ağını kullanmaktadır.

Ethereum ağını kullanan piyasadaki dijital para projelerinden bazıları Gnosis, Populous, Storj, Bancor ve Golem’dir

Önümüzdeki yıl, Etherum pek çok değişiklik yaşayacak ve bunların sistemin işlevinde bir dizi olumlu etkiye yol açması ve Ethereum’un kurumsal alandaki benimsenmesini daha da hızlandırması bekleniyor.

Ethereum Nasıl Alınır?

Piyasada Bitcoin’den sonra en favori dijital para birimleri arasında yer alan Ethereum, dünya genelinde faaliyet gösteren Binance, Gemini, Bittrex, Poloniex ve Cex.io gibi birçok kripto para borsasından alınıp satılabilir.

Türkiye’de faaliyet gösteren BtcTurk, Bitlo, Dpara ve Paribu isimli kripto para borsaları aracılığıyla da Ethereum alıp satmak mümkün.

Ethereum resmi yazılım cüzdanları oluşturularak saklanabileceği gibi desteklenen donanım cüzdanları vasıtasıyla da güvenli bir şekilde tutularak saklanabilir.

Can Çelik

Kripto para piyasaları ile ilgilen ve bu anlamda çeşitli eğitimlere de katılan Can Çelik, Bitcoin başta olmak üzere piyasalardaki en popüler dijital para birimleri üzerinde işlemler yapıyor. Üniversite eğitimi ile İşletme lisans derecesine de sahip olan Can Çelik, kripto para piyasasına yönelik araştırma ve deneyimlerini Konupara'da paylaşıyor.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir