Kripto Para Borsaları Nasıl İşler?

Kripto para piyasası hızla büyümeye devam ediyor. Piyasa değeri bakımından önce çıkan bitcoin, ethereum, bitcoin cash, ripple ve litecoin’in yanı sıra yüzlerce dijital para çeşitli kripto para borsalarında işlem görmeye devam ediyor.

Portföyümüze birkaç kripto para eklemek istediğimizde de yolumuz bu borsaları düşüveriyor. Peki, dijital para alım-satımına aracılık eden milyarlarca doların girip çıktığı kripto para borsaları nasıl işliyor?

Kripto para borsalarını ve onları döndüren sistemin nasıl çalıştığını anladığınız takdirde piyasada olup biten her şey gözünüze çok daha anlamlı gelebilir.

Kripto para borsaları nedir?

Kripto para borsaları, kripto paralar veya ülke para birimleri cinsinden kripto para alım-satımı yapılabilen çevrimiçi platformlardır. Bu platformlar aracılığıyla işlem gören kripto paralar, borsaların imkan verdiği ölçüde herhangi bir kripto para veya ülke para birimi cinsinden alınıp satılabilmektedir.

Başka bir deyişle, bu çevrimiçi platformlarda yapılan para değişimleri, alışık olunan bir menkul kıymetler borsası ya da bir döviz bürosundaki işleyişten çok da farklı değildir.

Örneğin, bu platformlar vasıtasıyla ABD doları para birimini bitcoine, bitcoini litecoin’e litecoin’i de herhangi bir kripto paraya dönüştürmeniz mümkündür. Alıcı ve satıcıları bir araya getiren kripto para borsaları ise yapılan bu değiş tokuş işlemlerinden bir miktar komisyon alarak yaptıkları aracılık için kazanç sağlarlar.

Kripto para neden alınır?

Herhangi bir kripto para biriminin değerinin zamanla artacağını düşünen yatırımcılar kripto para alımı yaparlar. Bu bitcoin, ripple ya da x-coin olabilir.

Temelde alıcılar ilgilendikleri kripto para/lar hakkındaki görüşlerinin “piyasada” ne kadar kabul gördüğüne bağlı olarak para kazanırlar ya da para kaybederler. Zira kripto para borsaları, kripto para alıp satarak fiyatları kimi zaman yukarı kimi zaman da aşağı çeken pek çok alıcı ve satıcının toplandığı platformlardır.

Tıpkı hisse senetlerinde olduğu gibi hangi kripto paranın ne zaman yükselip ne zaman düşeceğini tahmin etmek zordur, hatta hisse senetlerine kıyasla oldukça zor bir iştir. Bu nedenle birçok yatırımcı tek bir birim yerine farklı kripto paraları toplayarak, değer kayıplarına karşı riskini azaltabilir (buna çeşitlendirme denmektedir).

Özetle, kripto para almanın nihai amacı belirli bir vadede iyi iş çıkaracağı, yani değerlerinin yükseleceği düşünülen dijital varlıkları alıp bundan para kazanmaktır.

Peki, niçin satılır?

Kripto para borsalarının çalışması ve piyasanın işlemesi için bir alıcının ve bir satıcının olması gerekir. Örneğin 5 bitcoin satın aldığınızda bu, birinin size bu bitcoinleri sattığı anlamına gelir.

Tabi yatırımcıların tümü aynı programa sahip değildir, bu da satıcıları farklı zamanlarda kripto para satmaya iter ve bunun iyi ya da kötü belli başlı nedenleri olabilir.

Örneğin elinde fiyatı/değeri çok yükselmiş kripto paralardan tutan bir yatırımcı elde ettiği kârı kilitlemek, kasasına götürmek adına satış yapıp elindeki kripto varlıkları paraya dönüştürmek isteyebilir.

Başka bir satıcı ise yüksek fiyattan aldığı kripto paraları çok daha düşük fiyata satmak zorunda kalabilir, ki bu o satıcının zararda olduğu anlamına da gelir; bu satıcı, elindeki dijital varlıkları daha büyük zarar etmemek adına hemen elden çıkarmayı düşünebilir.

Ya da mesela yatırımcılar ve satıcılar yaptıkları araştırmalar doğrultusunda ellerindeki kripto paraların değerinin gelecekte düşeceğini öngördükleri için ellerindeki kripto varlıkları satışa çıkarıyor da olabilirler.

Kripto para borsalarındaki işlem hacmi ne anlama geliyor?

En yalın haliyle bir günde el değiştiren kripto para miktarına işlem hacmi denilmektedir. Bu potansiyel olarak borsadaki binlerce yatırımcının tek bir günde alım veya satım yapacağı anlamına gelir.

Yazıyı yazdığım tarih itibarıyla şu anda CoinMarketCap’deki verilere göre sırasıyla Bitfinex, GDAX, Poloniex, Bittrex ve Bithhumb bitcoin için en yüksek işlem hacmine sahip olan borsalar arasında yer alıyor. Bu, ilgili borsalarda milyonlarca bitcoin alım-satımı yapıldığı anlamına geliyor. (Diğer kripto para birimleri için borsalardaki işlem hacmi sıralaması değişiklik gösteriyor.)

Günlük işlem hacmi büyük olan borsalar yatırımcılar için cezp edicidir, zira geniş işlem hacmi demek ne zaman isterlerse alım-satım yapabilirler demektir. Bu nedenle işlem hacminin yüksek olduğu borsalar alım-satım için çok daha ideal olabilir, ancak bu noktada kripto para borsalarına yönelik “güven” meselesinin de kesinlikle göz ardı edilmemesi gerekiyor. Çünkü kripto para piyasasında bir borsanın birçok alıcıyı-satıcıyı çekmesi ve işlem hacminin büyük olması o borsanın kesinlikle güvenli olduğu anlamına gelmiyor.