İnternette Bir Kitap Satın Almaktan Daha Zor Değil: 4 Adımda Kripto Para Nasıl Alınır

İkinci Dünya Savaşı’nda güvenli ve gizli iletişim ihtiyaçlarından ötürü ortaya çıkan bir şifreleme tekniği olan kriptografi, günümüzün dijital çağında kripto para birimlerine hayat veriyor.

Şu sıralar sallantılı bir dönemden geçiyor olsa da kripto para piyasası her geçen gün teknoloji meraklısı bireylerin, erken dönem yatırımcılarının, finans kuruluşlarının, çeşitli şirketlerin ve devletlerin ilgisini çekmeyi sürdürüyor.

Bununla birlikte, hem neredeyse henüz kabullenilen bir teknoloji hem de gelişmekte olan bir piyasa olması bakımından bir kripto paranın ne olduğu ya da nasıl alınıp satıldığı hakkında hiçbir fikri olmayan birçok kişi biliyoruz ki var.

Kripto para piyasasına ilk adımı atmak isteyenler için; gereksiz bilgilere çok boğmadan ve bilinmesi gereken önemli detayları da atlamadan kripto para nedir, nasıl alınır ve satılır gibi en merak edilen konuları bu yayında ele alıyoruz.

Kripto Para Birimi Nedir?

Kripto para birimi, güvenli olması için tasarlanan dijital para veya başka bir uygulama biçimi olarak kullanılan eşler arası bir ağa ait bir para birimidir. Birçok kripto para küresel, anonim, güven gerektirmeyen (trustless), merkezsiz ve sansüre dayanıklı paralardır.

Kripto paraların sahip olduğu bu güç kriptografi olarak adlandırılan şifreleme tekniklerine dayanır. Bu teknikler, ek birimlerin oluşumunu kontrol etmek, güvenli işlemler yapmak ve varlık transferlerini doğrulamak için kullanılır. Kriptografi, okunabilir bilgileri hacklemeyi imkansız kılan kodlara dönüştürür. Bu güvenlik özelliği, çoğu kripto para biriminin taklit edilmesini imkansız kılar.

Şimdi bir kripto para biriminin merkeziyetsiz olmasının ne anlama geldiği konusuna değinelim. Zira bu nokta önemli.

Merkezileştirilmiş geleneksel para birimlerinin aksine, kripto para birimleri merkezi olmayan eşler arası ağları kullanır. Bu ağlar, blockchain (blokzinciri) teknolojisinden yararlanarak ve bilgi işlem gücünü paylaşarak kripto paraları sürdürme ve madenciliğini yapmaya olanak tanır. Blokzincirleri, her bir işlemi kaydedip onaylayarak bu paraların bütünlüğünü korur. Blockchain, ağdaki tüm düğümlere (nodelara) dağıtılır. Bu nedenle, ağdaki herkeste sürekli blockchain ledger’ının (defterinin) bir kopyası vardır. Bu, herhangi bir taraf fark etmeden defteri değiştiremeyeceğiniz anlamına gelir.

Kripto para birimlerinin merkeziyetsiz yapısı, kripto para birimlerini kurumsal müdahalelerden etkilenmez hale getirmektedir. Bu durum,  bir kripto para biriminin değerinin gerçek arz ve talebe bağlı olduğu anlamına gelir. Hükümetler ya da merkez bankaları gibi merkezi otoriteler herhangi bir işlemi sansürleyemez ve Bitcoin ya da başka bir altcoin’in fiyatı üzerinde kontrolleri yoktur.

Kripto para birimlerinin tarihi 80’li yıllara dayansa da, Bitcoin’in 2009 yılındaki icadından bu yana binlerce kripto para birimi piyasaya çıktı. Şu sıralar bu sayı 2000’e yakın. Bu para birimlerinin toplam piyasa değeri Coinmarketcap verilerine göre 220 milyar dolar civarında. Ocak 2018’de bu rakam 800 milyar doları aşmıştı. Haliyle bu kadar büyük değerlemelere ulaşan kripto para piyasası yatırımcıların, devletlerin, bankaların, şirketlerin ve çeşitli finans kuruluşlarının ilgisini üzerine çekmeye devam ediyor.

Kripto Para Nasıl Alınıp Satılır

Kripto para almak için çeşitli seçenekleriniz var. Bitcoin veya diğer kripto paraları almak sanıldığının aksine oldukça kolay. Birkaç adımda bu sürece bakalım:

• Bir cüzdan açın
• Tercih ettiğiniz kripto parayı satın alın
• Kripto paralarınızın ticaretini yapın
• Satın veya tutun

1. Adım: Bir cüzdan oluşturun

Kendi cüzdanınızı açarak kripto paralarınızı ve özel anahtarlarınızı (private key) güvende tutabilirsiniz. Özel anahtarınız kasanızın anahtarı gibidir. Özel bir anahtar sizin tohumunuzdur (seed) ve genellikle güvende tutmanız gereken gizli 256 bitlik bir sayıdır. Bu ifadeye erişimi olan kişi, paranıza tam erişim sağlayabilmektedir. Son zamanlarda bu anahtar 12 kelimeden oluşan bir seed şeklinde de verilmektedir.

Özel anahtarınıza erişim vermeyen cüzdanlara şüpheyle yaklaşmanız gerekiyor. Özel anahtarınızı kontrol edebildiğiniz herhangi bir güvenli cüzdan ilk etapta işinizi görecektir. Güzel haber şu ki en iyi yazılım cüzdanları ücretsiz ve açık kaynaklıdır. Örneğin, Electrum tarafından geliştirilen yazılım cüzdanları 2011’den bu yana piyasada yer alıyor. Electrum’un Bitcoin ve diğer alternatif kripto paralar için gayet başarılı yazılımsal cüzdanları vardır.

Kripto para saklamanın daha iyi bir yolu ise soğuk depolama ve donanım cüzdanlar kullanmaktır. Ledger, Trezor ve KeepKey bunlara örnek gösterilebilir. Bu cüzdanlar pek çok farklı kripto para birimini desteklemektedir. İnternete bağlı olmadıkları için oldukça güvenilirdirler. Bu cüzdanlar cihazı asla terk etmeyen özel anahtarlar kullanarak işlemleri dijital olarak imzalar. Bu cüzdanların tek olumsuz yanı ücretsiz olmamalarıdır.

2. Adım: Tercih ettiğiniz kripto parayı satın alın

İkinci adım BtcTurk, Paribu, Bitlo gibi bir borsadan Bitcoin veya farklı bir kripto para satın almaktır. Fiat para (Türk lirası ya da ABD doları ve Euro gibi) destekleyen bu borsalardan banka kartınızı kullanarak örneğin Türk lirası karşılığında kripto para satın alabilirsiniz.

Yeni başlayanlar için fiat paraları destekleyen borsalar son derece idealdir. Fiat para cinsinden alım satımları destekleyen kripto para borsaları için daha önce kısa bir inceleme hazırlamıştık. Hangi borsanın size uygun olduğuna karar vermek için buraya bakabilirsiniz.

Buralardan fiat para karşılığında Bitcoin, Ethereum, Ripple gibi bir kripto para alarak çok daha fazla kripto para biriminin işlem gördüğü kripto paralar arası borsalara da geçiş yapabilirsiniz. Binance, Bittrex, Poloniex ve Bitfinex gibi kripto paralar arası alım satıma imkan veren en popüler borsalara yönelik incelememizi de şuradan görebilirsiniz.

Sürekli al sat yapmayacaksanız bu gibi merkezi borsalardan kripto para satın aldığınızda, bunları cüzdanınıza aktardığınızdan emin olun. Kripto para birimlerinin bir borsa üzerinde bırakılması, paranızı siber saldırı ve sahtekarlık gibi risklerle karşı karşıya bırakır. Para borsada olduğunda özel anahtar bu borsalardadır ve kripto paralarınız bir bakıma tam olarak sizin kontrolünüzde değildir.

Ayrıca, kripto para satın almak için Bisq ve Blocknet gibi merkezi olmayan borsaları da kullanabilirsiniz.

Merkeziyetsiz bu borsalar kripto para satın almak için çok daha güvenli bir yoldur. Bu durumda varlıklarınızı, özel anahtarlarınızı kontrol etmediğiniz merkezi bir platformda sergilemeniz gerekmeyecektir. Bir alternatif ise, LocalBitcoins gibi hizmetleri kullanarak dijital paraları doğrudan diğer insanlardan satın almaktır. Eğer Bitcoin veya başka kripto parası olan birini tanıyorsanız, onlardan da satın alabilirsiniz. Bu durumda size para gönderecek kişiye cüzdan adresinizi vermeniz yeterli olacaktır.

3. Adım: Alım satım yapmaya başlayın

Artık kripto paraya sahip olduğunuza göre, diğer kripto para birimlerine karşı da al sat yapabilirsiniz. Bahsedildiği gibi, kripto paralarınızla pek çok kripto pazar ve borsada işlem yapabilirsiniz. Burada dikkatli olmalı ve işlem hacmi yüksek güvenilir kripto para borsalarını tercih etmelisiniz. Kripto paralar arası alım satımın yapıldığı, en iyi borsalardan bazıları Binance, Poloniex, Bitfinex, Bittrex ve Bitstamp’tir.

Depozit yani kripto parayı hedef borsaya yatırma işlemi sonrası alım satıma başlayabilirsiniz. Bu borsalarda tercihlerinize göre Bitcoin, Etherum, Litecoin gibi çok çeşitli birimlere karşı al sat yaparak USD, altcoin veya Bitcoin miktarınızı artırabilirsiniz.

Mesela bir kripto para borsası olan Binance’e Bitcoin gönderdiğinizi varsayalım. Bu Bitcoin’le borsadaki tüm altcoinleri alabilirsiniz. Mesela Ethereum veya NEO alabilirsiniz.

Merkezi borsaların yanında Etherdelta, Forkdelta, Idex gibi merkeziyetsiz borsaları veya ShapeShift gibi kayıt gerektirmeden güvenli kişisel işlemler gerçekleştirebileceğiniz servisleri de kullanabilirsiniz.

4. Adım: Satın ya da tutun

Kripto para alıp 5 – 10 sene gibi uzun süre boyunca satmamak bir tercihtir. Bir kripto paranın gelecekte şu anki değerinden daha yüksek bir değere ulaşacağına inanıyorsanız bu gerçekleşene kadar varlığınızı elinizde tutabilirsiniz.

Bunun dışında, belli başlı bazı kripto paraları bir ödeme aracı olarak da değerlendirebilirsiniz. Kripto paraların ödeme aracı olarak kullanımı her geçen gün artmaktadır.

Tutma kısmına gelirsek 2010 – 2018 arası süreçte Bitcoin’lerini devasa karlara rağmen satmamakta direnenler en karlı çıkanlar olmuştur. Aynısı 2014 – 2018 arası için Ethereum örneğinde de geçerlidir.

Kripto Para İşlemleri için Ödenmesi Gereken Ücretler Nelerdir?

Kripto para kullanıcılarının iki tür ücret ödemeleri gerekmektedir. Bunlar şu şekilde:

• Alım satım ücretleri
• İşlem veya madencilik ücretleri

Borsalardan kripto para almak istediğinizde alım satım ücretleri ödemeniz gerekecektir. Borsalar, bu piyasaya girecekler için genellikle ilk durak olmaktadır. Fiat paralarla kripto para almak veya kripto paralar arası ticaret yapmak için borsaları kullanmanız gerekir.

Buralarda kullanıcılar her bir alım satım işlemleri için komisyon öderler. Her borsanın farklı komisyon tarifeleri vardır; işlem yapmadan önce bunları araştırdığınızdan emin olun. Bu tarifeler ilgili kripto para borsalarının “Ücret” ya da “Komisyonlar” ismi altında oluşturdukları sayfalarda detaylıca incelenebilmektedir.

Bunun yanında ağ ücretleri de vardır. Bu ücretler bir blok dahilindeki işlemleri onaylayan kripto para madencilerine ödenir. Ağda gerçekleşen her bir işlem için bu ücretlerin ödenmesi zorunludur. Ödemeyi yapan çoğu zaman gönderen taraftır ve yoğunluk gibi değişkenlere göre ücret değişebilmektedir.