Mt. Gox Nedir? Mt. Gox Olayı Hakkında Bilgiler
Mt. Gox, Bitcoin ve diğer kripto para birimleri ile ilgilenen herkesin bilmesi gereken bir olaydır. Çünkü Mt. Gox olayı için Bitcoin’in dönüm noktası destek pek de yersiz olmayacaktır.
Mt. Gox’un basit bir dolandırıcılık ya da hırsızlıktan çok daha fazlası olduğunu bilmek önem taşıyor. Öyle ki belirttiğimiz üzere bu Bitcoin borsası bugünün lider kripto parası için büyük bir dönüm noktası oldu.
Kabul etmek gerekir ki Mt. Gox, kimilerine göre hala yolun başında ve genç bir para birimi olan Bitcoin için, gerek olumlu gerekse de olumsuz, muhtemelen şimdiye kadarki en büyük önemli olaydı.
Bu makalede, Bitcoin tarihindeki alenen en görünür ve skandal niteliği taşıyan Mt. Gox ve Mt. Gox olayı hakkında bilinmesi gerekenlere değineceğiz. Bir bakıma Mt. Gox’un kuruluşundan iflasına ve sonraki süreçlerde yaşanan durumlara bakacağız.
İçindekiler
Mt. Gox Nedir?
Mt. Gox, bir zamanlar dünyanın en büyük Tokyo merkezli Bitcoin borsasıydı. Her ne kadar öyle olsa da bir süre sonra aylarca süren teknik sorunların ardından, borsa kendine ait birkaç yüz bin bitcoin’in yanı sıra, müşterilerinin çoğunun bitcoin’lerini kaybettiğini açıkladı.
Toplam kayıp o sıralar 480 milyon dolar değerinde olan 850 bin bitcoin idi. Başarısızlığı öncesinde ve süresince, Mt. Gox borsasını, bir yazılım geliştiricisi olan Jed McCaleb’den satın alan teknoloji girişimcisi Mark Karpelès yönetiyordu.
Karpelès’in finansal ve teknik suçlardan oluşan bir geçmişi vardı. Bu gerçekleri hiçbir zaman gizlemedi. Üstelik herkese açık olarak yayın yaptığı blogunda sıklıkla bu konulardan bahsetti. Yine de Karpelès’in bu tuhaf ve karanlık geçmişi genel anlamda pek de fark edilmedi.
Mt. Gox Olayı Nasıl Başladı?
28 Şubat 2014 tarihinde, hayatı süresince hiç olmadığı kadar pişman görünen, bir zamanlar dünyanın en büyük Bitcoin borsasının sıkışan yönetim kurulu başkanı Tokyo yerel mahkemesinde oturmuş 480 milyon dolar değerinde dünyadaki birçok kişinin adını dahi duymadığı bir para birimini nasıl kaybettiğini açıklıyordu.
Mark Karpelès’in şirketi iflas ilan ediyordu ve bilerek veya bilmeyerek Bitcoin tarihinde bir sayfayı kapatıyordu. 2000’lerin ortasında dahi teknoloji meraklılarını harekete geçiren ve neredeyse her toplum önüne çıkışında tişört ve kot pantolon giyen Karpelès nihayet bir takım elbise giymişti.
Karpelès’in görünüşündeki bu değişiklik ufak olabilir ama bu durum, sadece Mt. Gox’un veya yönetim kurulu başkanının değil aynı zamanda farklı açılardan da bir nevi Bitcoin topluluğunun küstahlığını temsil ediyordu.
Mt. Gox İflas Sinyallerini Nasıl Verdi?
Mt. Gox, bir anda iflas etmedi veya ansızın çökmedi. Doğrusunu söylemek gerekirse, borsa iflasa giden yolda birçok sinyal verdi. Çünkü borsanın çöküşünden önce, 2012 yılında, Mt. Gox’a yönelik yavaş para çekme konusunda şikayetler yapılıyordu.
Borsa nihayet Şubat 2014’te kapatıldığında bu tür şikayetler doruk noktasına çıkmıştı. Mt. Gox’ta 7 Şubat 2014’te para çekme işlemleri resmi olarak durduruldu, Ocak ayının ortasına gelindiğinde ise tamamen kesildi.
Buradan hareketle, aslında Mt. Gox’un para çekme işlemlerini resmen sonlandırmadan çok önce iflas ettiği anlaşılabiliyor. Gerçek şu ki, bir yıl boyunca yavaşça hırsızlık yapılmış ve bu, Mt. Gox’un düzeltmeye pek de istekli olmadığı yetersiz güvenlik uygulamaları yüzünden olmuştu.
Mt. Gox Bugünün Bitcoin’ini Nasıl Şekillendirdi?
Mt. Gox çöküşünün sonunda Bitcoin’in başına açtığı bütün sıkıntılara rağmen, dünyanın en büyük kripto para biriminin ilk gelişim ve şekillenme dönemi için önemliydi.
Mt. Gox dijital “Magic: The Gathering” kartlarının alış satışı için tasarlanan bir siteden, Bitcoin almak ve satmak özelinde işlemler yapılan bir siteye geçiş yapınca, bu kripto para birimi için bir pazar geliştirmede ve fiyat belirlemede etkili oldu.
Mt. Gox’tan önce, birçok Bitcoin ticareti pazarın dışında gerçekleşiyordu. Genellikle internetten buluşan iki kişiden biri, ‘sana üç dolar karşılığında 100 bitcoin veririm’, der ve diğer kişi bunun çok yüksek veya çok düşük olduğunu söyler; ardından pazarlık ederlerdi. Mt. Gox gibi merkezi bir borsa varken, gerçek fiyat keşfi için bir fırsat ve likit bir piyasa ortaya çıktı.
İki kişinin bir bitcoin’in onlar için ne kadar değerli olduğuna karar vermeye çalışmalarından ziyade, başkalarının bir bitcoin için ne kadar para ödemeye razı olduklarını ve geçmişte bir bitcoin için ne ödendiğini görebileceklerdi. İşte bu, bitcoin’lerin gerçek bir fiyat noktası ve gerçek değer edinmesine bir imkan sağladı.
Mt. Gox Olayından Çıkarılan Önemli Dersler Neler Oldu?
Mt. Gox’ta bir şeylerin yolunda gitmediğini gösteren birçok uyarı işaretleri vardı. Örneğin, para çekme işlemlerinin yavaşlaması gibi. Bu olaydan çıkarılan en büyük ders de uyarı işaretlerinin göz ardı edilmemesi gerektiği oldu.
Yakın zamanda birçok kripto para borsası battı. Çoğu Mt. Gox gibi çeşitli sinyaller verdi. Bu durum aynı zamanda güvenilir kripto para birimi borsası seçmenin önemini de ortaya çıkardı.
Diğer yandan kripto varlıkları borsalarda saklamak yerine güvenilir cüzdanlarda tutmak da önemli oldu. Konuyla ilgili olarak en güvenilir bitcoin cüzdanı makalemize bakabilirsiniz.
Bunlara ek olarak, Mt. Gox olayı kripto para borsalarının yeterli düzeyde güvenlik önlemi almaları gerektiğini de gözler önüne serdi. Bu olaydan sonra mevcut ve sonradan ortaya çıkan birçok kripto para borsası çeşitli güvenlik önlemleri aldı.
Genel olarak örnek vermek gerekirse, işlem hacmi bakımından en büyük kripto para borsaları arasında yer alan Binance güvenilir olarak tanımlanıyor. Bunun sebepleri olarak da borsanın birçok ve aşamalı güvenlik önlemi almış olması gösteriliyor.
Mt. Gox’ta Bitcoin’leri Kim veya Kimler Çaldı?
Mt. Gox ve yönetim kurulu başkanı Mark Karpelès’in sunduğu açıklama sürekli tekrarlanıp duruyor. Bu açıklamaya göre bir korsan, Mt. Gox cüzdanlarına erişmeyi ve uzun bir süre içinde, kimseye fark ettirmeden yüz binlerce bitcoin’i çalmayı başardı. Mt. Gox ekibi bu hırsızlığı hiçbir şekilde fark edemedi.
Bir başka teoriye göre, Karpelès gerçek bir dolandırıcıydı. Bu fikri savunanlar Karpelès’in kendi şirketinden para çaldığı, yasal sürecin ve kamu ilgisinin geçmesini beklediği konusunda ısrarcılar.
Sonuç olarak, Mt. Gox muhtemelen Bitcoin’in başına gelen en kötü şey olmasına rağmen bu kripto para biriminin sonunu getirmedi. Bitcoin hayatına devam etti ve geleceği hakkında her ne kadar kesin konuşmak mümkün olmasa bile şu anda gelişmeye devam ediyor gibi gözüküyor.