Kim Kazanır: Ripple mı, Stellar mı?
Ripple’a benzer dijital para birimi piyasada pek fazla yok. 2018’de büyük patlama yaşayan Ripple oldukça kısa bir sürede piyasa değeri bakımından en değerli üçüncü dijital para birimi oldu.
Ancak bu hızlı ve dinamik büyümeye rağmen, Ripple birçok yatırımcının aklını bulandırma eğiliminde.
İnsanların kafasının karışık olmasının başlıca nedeni, Ripple’ın yatırımcıların ilgisini çekmek isteyen birçok dijital para biriminden farklı olması. Bitcoin ve Litecoin’den farklı olarak Ripple yalnızca eşler arası (peer-to-peer) bir dijital para biriminden başka bir şey değil.
Aslında, Ripple’ın ana şirketi Ripple Labs, sınır ötesi ödemelerin iyileştirilmesi gibi önemli geliştirmelerle blockchain teknolojisini devrimci bir şekilde kullanıyor. Ancak artık bunu yapan sadece Ripple değil.
Bugün, Stellar Lumens isimli başka bir dijital para birimi de Ripple’ın yaptığına benzer bir şey yapmak kalmıyor, aynı zamanda Ripple’ın tahtını zorluyor.
Ripple ve Stellar her ne kadar birbirlerine oldukça benzer olsalar da, ikisinin arasında önemli bazı farklar bulunuyor.
Ripple (XRP) Nedir?
Kronolojik olarak, piyasadaki ilk teknoloji Ripple’dır. Bu yüzden konuşmaya ilk olarak Ripple’dan başlamak en iyisi olacaktır.
Birçok yatırımcı, onlarca büyük banka kuruluşunun Ripple’ın müşterileri arasında yer aldığı gibi pek çok şey duyuyor.
Bankaların Ripple ile etkileşime girdiği doğru, ancak bu bankalar Ripple’ın dijital para birimi olan XRP’yi satın almıyorlar. Bankalar dijital para birimi XRP’nin arkasındaki şirket olan Ripple Labs tarafından sağlanan blockchain tabanlı finansal araçları kullanıyorlar. Mesela bu blockchain tabanlı teknolojilerden biri Ripple İşlem Protokolüdür.
Ripple İşlem Protokolünün geliştirilmesi, dijital para birimi dünyasından çok daha önce 2004 yılında başladı.
Ryan Fugger adlı bir kişi, RipplePay isimli güvenli çevrimiçi bir ödeme sistemi geliştirdi. 2011’de RipplePay’den tamamen ayrı olan Jed McCaleb, kendi dijital para birimi üzerinde çalışmaya başlayacaktı. Bu sistem, merkeziyetsizlik yerine merkeziyete dayanıyordu; yani blockchain tabanlı defterlerin madenciler ya da madencilik işlemleriyle değil, tamamen şirket tarafından yönetildiği bir sisteme.
Dijital para meraklısı iseniz, McCaleb ismi size pekala tanıdık gelecektir. Ripple ve Stellar’da rol almak dışında, McCaleb tarihe karışan Bitcoin borsası Mt. Gox’un da kurucusuydu.
2012’de Chris Larsen isimli bir başka kişi McCaleb’e katıldı. İkisi birlikte, Fugger’a yaklaştılar ve onun RipplePay projesini devraldılar. McCaleb ve Larsen, RipplePay’i kendi dijital ödeme sistemleriyle birleştirerek OpenCoin isimli yeni bir şirket kurdu.
OpenCoin, Andreessen Horowitz ve Google Ventures’ın da aralarında bulunduğu büyük yatırımcılardan hızla ilgi gördü. Birkaç yıl içinde OpenCoin, geniş bir banka pazarı için son teknoloji finansal araçlar sunmaya kendini adamış bir şirket olan Ripple Labs‘e dönüştü.
Bu araçlardan bir tanesi, Ripple’in yerel dijital para birimi XRP’sini kullanan blockchain tabanlı Ripple İşlem Protokolü oldu.
Blockchain teknolojisini kullanan Ripple İşlem Protokolü işe yaradı.
Bankaların Ripple İşlem Protokolünü kullanmaları durumunda, sınır ötesi para transfer işlemlerini güvenli ve hızlı bir şekilde yapmaları mümkün oluyor. Bununla birlikte, transferler düşük ücretlerle gerçekleşiyor ki, bu da bankaların sınır ötesi transfer işlemlerindeki giderlerini önemli ölçüde azaltmalarını mümkün kılıyor.
2014’te MIT Technology Review, Ripple Labs’i yılın en akıllı şirketlerinden biri olarak seçti. Şirket, finans topluluğun artan ilgisinin yanında büyümeye devam etti.
Her şey önce, Ripple, bankalar ve blockchain teknolojisi arasında bir köprü oldu ve finans kuruluşlarının blockchain teknolojisini nasıl kullanılabileceğini gösterdi.
Ripple için her şey kulağa harika geliyor, ama ne yazık ki hikâye burada bitmiyor. Ripple dünyasında bazı şeyler iyice allak bullak oldu ve bu keşmekeşin sonucunda da ortaya Stellar çıktı.
Stellar (XLM) Nedir?
Stellar, McCaleb’in Ripple’in kuruluşu üzerine çalışmaya başlamasından tam üç yıl sonra 2014’te ortaya çıktı.
Stellar, McCaleb ve Stellar’ın ortak kurucusu Joyce Kim’in, Ripple ekibi ile aralarında yaşanan görüş farklılıklarının ardından yaratıldı. Bununla birlikte, Stellar Ripple’ın kod tabanına dayanıyor ve para birimleri arasında da benzerlikler var.
Kazanç sağlamaya meraklı bir şirket olan Ripple’ın aksine, Stellar kâr amacı gütmediğini ve fon fazlalarının Stellar Geliştirme Fonuna ait olduğunu vurguluyor.
Peki, Stellar ağı nasıl çalışır?
Stellar ağı, temelde bu teknolojiyi kullanan finans kuruluşlarının Stellar Lumens isimli dijital para birimiyle, sınır ötesi para transfer işlemlerini gerçekleştirmelerini sağlıyor. Mesela, bu teknoloji fiat para birimi cinsinden (USD diyelim) para kabul ederek, bunu Stellar Lumens lara çevirerek, yurtdışına taşıyabilir ve daha sonra yeniden amaçlanan fiat para birimine dönüştürülebilir.
Stellar ağı ayrıca, yine Ripple’ın aksine, merkezi olmayan bir sistem üzerinde bu işlemleri gerçekleştiriyor.
2017’de bilişim şirketi devi IBM, bir banka ağıyla birlikte, Güney Pasifik bölgelerinde sınır ötesi para transfer işlemleri için Stellar Lumens’i kullanmaya başlayacağını açıkladı.
Peki Kim Kazanacak? Stellar mı, Ripple mı?
Dürüst olmak gerekirse, yatırımcıların Ripple ve Stellar’da bakmak zorunda olduğu en önemli farklardan biri felsefedir.
Birçok yatırımcı ve dijital para birimi analisti, aşırı miktarlarda XRP’yi elinde tutan Ripple Labs’ten endişe duyduklarını belirtti. Şirketin bu miktarı nasıl ve ne zaman dolaşıma sokmayı planladığı, halen sıcak bir tartışma konusu. Bu konuda endişe duyan insanlar Stellar’ı potansiyel bir seçenek olarak görebilirler.
Diğer yandan, Ripple daha fazla pazar tecrübesine sahip olmasıyla ön plana çıkıyor. Ripple IBM’i çekemedi belki ama, Santander ve UniCredit de dâhil olmak üzere 100’den fazla büyük bankanın desteğini kısa sürede arkasına aldı.
Blockchain teknolojisi ve dijital para birimi piyasasında sağlam bir rekabet için hala çok erken olsa da, 2018 yılının devamında yatırımcıların bu dijital varlıkların her ikisini de bir süre daha izlemeye alması ideal olacaktır.
