Substratum: Merkeziyetsiz İnternet Ağı ve Kripto Parası
Merkezilik sadece finansal sistemde değil internet dediğimiz World Wide Web’de de önemli bir faktör konumunda. Hem bilgiye erişim hem de website hosting (barındırma) konusunda merkezi bir yapı var. Bu merkezileştirici etmenler internetin özgürlük ve tarafsızlığını özellikle de uzun vadede tehlikeye atıyor.
Bu noktada bir blockchain projesi olan Substratum devreye girmek istiyor. Substratum şirketi, herkesin kendi bilgisayarlarını hosting sağlayıcıları olarak kiralayabilecekleri dev bir açık kaynak ağ ile web’i merkeziyetsiz hale getirmek istiyor ve Web’in halihazırda omurgasını oluşturan istemci sunucu modelini değiştirmek istiyor. Herkesin anlayacağı şekilde söylersek interneti herkes için daha özgür hale getirmek istiyor.
İçindekiler
Substratum’a Genel Bir Bakış
Substratum’un başarmak istediği şey ağlarına bağlanan herkese kendi kendilerinin web hostları olma fırsatını vermek. Bu kişiler daha geniş merkeziyetsiz ağın bir kısmını oluşturan “node”ları oluşturuyor. Eğer Substratum ağında bir host olmak istiyorsanız tek yapmanız gereken Substratum yazılımının son sürümünü indirmek. Bu yazılım açık kaynak ve isteyen herkesin kodu indirip üzerinde çalışmalar yapmasına da olanak sağlıyor.
Yazılımı indirdikten sonra başlatabilir ve daha geniş bir ağ ile senkronizasyona başlayabilirsiniz. Yapmanızı sağladığı şey, esas olarak, ağdaki diğer bilgisayarlarla bağlantı kuracak olan kendi sunucunuzu çalıştırabilmektir. Sonrasında ise diğer kullanıcılar internete ve kolektif olarak barınmakta olduğunuz içeriğe erişebilecektir.
Bilgisayarınızı merkeziyetsiz bir host olarak sunmanızın karşılığında Substratum tokenları kazanıyorsunuz. Bu kazanımlar ağınızı ne süreyle ağa adadığınıza, ağ-genişliğinize ve işlemci gücünüze bağlı oluyor.
Substratum network hakkında en ilginç şeylerden biri kullanıcılara hostinglerini uyarlayabilme olanağı vermesidir. Kaynaklarına ve faal olmak için zaman bakımından uygunluklarına göre katılımcılar ne kadar katkıda bulunmak istediklerini belirleyebiliyorlar.
Klasik hosting servislerinden ayrı olarak proje web sitelerine CryptoPay fonksiyonlarını kullanma olanağı da tanıyor. Bu sayede siteler çok çeşitli kripto paraları kullanarak ürün ve hizmetleri için ödemelerini işleme fırsatı buluyor.
Bu da merkeziyetsiz eşten-eşe kripto para ve P2P web site barındırma ağı ekosistemleri arasında çeşitli sinerji ve birliktelikler yaratıyor.
Substratum’un fikri ne kadar yenilikçi olsa da benzer konseptleri sunan başka blockchain projeleri de var. Örneğin, Golem (GNT) Ethereum ağından faydalanarak büyük merkeziyetsiz sanal bir süper bilgisayar oluşturuyor. Kapsamlı ICO fonlamasına sahip Filecoin gibi bulut depolama projeleri de var.
Diğer yandan Substratum projesinin arkasında güven veren bir ekip var. Substratum kurucularının Apple, Facebook, HP gibi şirketlerde toplamda 50 yılı aşkın sektör deneyimi bulunuyor.
Kullanıcılar Ağa Nasıl Bağlanıyor
İnternetin mevcut işleme yöntemiyle oldukça benzer.
Substratum ağına bağlanıyor ve arzu ettiğiniz alan adını giriyorsunuz. Substratum protokolü bir Domain Name System (DNS) oluşturuyor ve gelişmiş teknolojiyi kullanarak sizi size coğrafi olarak en yakın host makinesine yönlendiriyor.
Bu, ayrıca Substratum ağını kullanmayı daha kolay hale getiriyor; bunun ana sebebi de Chrome ve Firefox gibi geleneksel web tarayıcı yazılımlarla kolayca etkileşim kurabilmesi.
Substratum’un Faydaları Neler Olacak
Merkezi bir sunucuya bağlanmanın çeşitli riskleri vardır. Bunlardan biri merkezde olabilecek birtakım başarısızlıklardır. Merkezi bir host, otoritelerin ve hackerların saldırılarına daha kolay hedef olabilir.
Ayrıca merkezi sunucu ağda neler yaptığınızı izleyebilir; gizlilik ve güvenliğiniz risk altında olur.
Substratum ise hem merkeziyetsiz hem de şifrelenmiştir. VPN, proxy sunucuları gibi ek yazılımlara gerek yoktur. Ayrıca istenmeyen kişiler bu ağa sızamaz.
Güvenliği artıran faydalarının yanında Substratum ağının maliyetsel faydaları da var.
Geleneksel hosting servisleri aylık faturalandırma modelini kullanır. Belirli bir hosting planı dahilinde sabit bir oranla fiyatlandırma yapılır. Kullandığınız miktardan bağımsız olarak belirlenen bu aylık abonelik ücretini ödersiniz.
Substratum ağında ise sitenize transfer edilen veri miktarına göre faturalandırılırsınız.
İnternet Özgürlüğüne Çözüm Olabilir
Çevrimiçi gizlilik birçok insan için çok önemli bir konu iken, baskıcı rejimlerin kontrolü altında yaşamak zorunda kalan milyarlarca insan bu hakka sahip değil. Çin ve İran gibi ülkelerde internet etkinliğinin yoğun bir şekilde izlendiği biliniyor.
Hükümetler, vatandaşlarının erişebilecekleri siteleri ve internette yapabilecekleri tartışmaları kısıtlamaya çalışıyor. Örneğin, Çin’de online Çin Seddi denilen bir şey var. Bu tüm ülkeyi çevreleyen ve nelere erişilebileceğini kontrol eden büyük bir ağ güvenlik duvarıdır.
Substratum ağıyla bu sorunun üstesinden gelmek mümkün olabilecek. Tüm ağ şifreli ve devletlerin tek görebildiği şey merkeziyetsiz bir ağa bağlandığınız olacak. Girdiğiniz siteleri ve yazışmalarınızı göremeyecekler.
İnternet özgürlükleri sadece otoriter rejimlerin vatandaşlarının meselesi olmaktan da çıkmış durumda. Örneğin, SEC tarafından geçen yıl başlatılan hareketle İNTERNET TARAFSIZLIĞI da bitirilmek isteniyor. İnternet tarafsızlığının kaldırılması ile internet servis sağlayıcılarının farklı içeriklere ve sitelere erişmek isteyenler için farklı faturalandırmalar yapılmasının önü açılıyor. Böylece ISS’ler zorunda bırakıldığınız seçime göre erişiminizi sınırlayabilecektir. Bunun da çaresi merkeziyetsiz internet.
Substratum Tokenları (SUB)
Substratum yoluna ICO ile başlayan bir çalışma ve Ethereum altyapısında olan ERC20 tokenlara sahip. Proje, ağustos ve eylül ayları arasında ICO’sunu düzenleyerek 13.8 milyon dolar topladı. (Hedefleri 45 milyon dolardı.) ICO döneminde 0.08 dolardan alınabiliyordu. 383 milyonu kullanımda ve 472 milyon toplamda token sayısı olan SUB şu sıralar 0,2387 dolar değere sahip.
Sene başındaki boğa piyasasında 1 SUB kısa süre içinde 3,25 dolarlık değerlenmeyi görmüştü. SUB; Binance, Kucoin, Okex gibi borsalardan alınıp satılabiliyor ve tüm Ethereum cüzdanlarında saklanabiliyor.
Substratum İçin Gelecek Beklentileri
Substratum’un arkasındaki fikir, dijital çağda bilgiye erişim hakkında düşündüklerimizi değiştirme potansiyeline sahip. Şu anda merkezi yapıları elinde tutanlarda çok fazla yetki var.
Substratum kendi kendilerinin host’ları olmak isteyen node’lara yetki vererek yan komşumuzun bilgisayar gücünden faydalandığımız gerçekten merkeziyetsiz bir internet yaratarak geleceği inşa etmek istiyor.
Önünde elbette engeller ve rakipler var, ayrıca kripto piyasası da sallantılardan bir türlü kurtulamıyor. Mining daha karlı olduğu için donanım gücünü bu alanda kullanmak isteyenler de çoğunlukta.
Bunlara rağmen Substratum dikkate ve yatırıma değer bir proje ve tokenları da tüm zamanlar zirvesine göre oldukça düşük bir noktada. Daha özgür, tarafsız ve merkeziyetsiz bir internet için başarılı olmaları sadece yatırımcısının değil herkesin menfaatine olacaktır.