Konupara
  • Anasayfa
  • Ekonomi
  • Kişisel Finans
    • Birikim
    • Tasarruf
    • Para Kazanma
    • Harcamalar
    • Sigorta
  • Yatırım
    • Borsa
    • VİOP
    • Forex
    • Yatırım Fonları
    • Kripto Para
  • Bankacılık
    • Mevduatlar
    • Krediler
    • Kredi Kartları
  • Ekstra
    • İş Dünyası
    • Strateji
Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Anasayfa
  • Ekonomi
  • Kişisel Finans
    • Birikim
    • Tasarruf
    • Para Kazanma
    • Harcamalar
    • Sigorta
  • Yatırım
    • Borsa
    • VİOP
    • Forex
    • Yatırım Fonları
    • Kripto Para
  • Bankacılık
    • Mevduatlar
    • Krediler
    • Kredi Kartları
  • Ekstra
    • İş Dünyası
    • Strateji
Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Konupara
Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Anasayfa Ekonomi

1929 Wall Street İflası Öncesi ve Sonrasında Yaşananlar

Yazar Burak Eroğlu
28 Nisan 2020
Kategori Ekonomi
0

New York Menkul Kıymet Borsası (NYSE) 87 yıl önce ABD’nin gördüğü en büyük ekonomik paniği deneyimledi. O günden bu güne daha büyük rakamlarla daha büyük kayıpların yaşandığı bir sürü çöküş yaşandı fakat hiçbiri 29 Ekim 1929’da yaşanan Kara Salı’nın ülkeye yaydığı korkuya ve yıkıma yaklaşamadı bile.

İNTERNETTEN YATIRIMI ŞİMDİ KEŞFET!
100.000 TL SANAL PARA İLE NELER YAPABİLECEĞİNİ HEMEN GÖR!
(Ücretsiz VİOP Deneme Hesabı Açmak için Tıklayın)

Dönemin Başkanı Calvin Cooldidge, 1928 yılındaki ulusa sesleniş konuşmasında “Amerika Birleşik Devleterinin önlerinde o an beliren olasılık kadar güzel bir olasılık görmediğini” söyledi. Amerikalıların o dönemlerde gurur duyacakları birçok şey vardı: I. Dünya Savaşı’nı atlatmışlardı, radyo icat edilmişti ve otomobiller git gide daha ucuz ve popüler hale gelmeye başlıyordu. Tabii zengin ve fakir arasındaki fark biraz daha büyümüştü fakat ABD vatandaşları artık, o zaman tamamen yeni bir konsept olan taksitli satışın nimetlerinden faydalanabiliyor ve ailelerine daha önce hiç olmadığı kadar imkan sunabiliyorlardı. Borsa uçuştaydı, 1924 – 1929 yılları arasında Dow Jones Endüstriyel Ortalaması dört kat artmıştı. O dönemler için bu, borsa tarihinin en uzun yükseliş maratonuydu, hatta bunun sonsuza kadar devam edeceğini düşünenler dahi vardı. 1929 sonbaharında, ekonomist Irving Fisher hisselerin tabiri caizse “sonsuz bir düzlüğe” çıktığını açıkladı.

Hiç de şaşırtıcı olmayacak şekilde bu bolluk daha fazla yatırımcıyı pazara çekerek bu yatırımcıların borç para ile sınırlarda alım yapmasına sebep oldu. 1929 yılında bankalardan kredi olarak alınan her beş doların ikisi borsada harcandı.

Borsa, 1929 yılının 3 Eylül gününde zirveyi gördü. Çelik üretimi düştü, birkaç banka iflas etti ve daha az ev inşa edilmeye başladı fakat Dow Jones ortalamasının %27’den 381.17’ye yükseldiğini çok az kişi fark etti. Sonraki birkaç hafta içerisinde fiyatlar birden düşüşe geçti. Fiyat düştükçe fiyatlardaki düşme hızı daha da artmaya başladı.

23 Ekim 1929 gününün son alım-satım saatinde fiyatlar birden dibe vurdu. Saat 15.00’de kapanış zili çaldığında herkes sarsıldı. Kimse ne olduğundan tam olarak emin değildi lakin kapanıştan sonraki o ilk uzun gece korkunun ve paniğin insanların içine iyice yerleşmesine yetecek zamanı sağladı. Sonraki gün borsa tekrar açıldığında hisse senedi fiyatları daha da bir şiddetle düşmeye başladı. Hisse alım satımları o günlerde dakikada yalnızca 285 kelime yazabilen bir cihaz ile kaydediliyordu. O gün yaklaşık olarak 13 milyon hisse el değiştirdi ki bu rakam o zaman için borsa tarihinin en yüksek günlük hacmiydi ve kayıt makineleri o gün borsanın kapanışından dört saat sonraya kadar durmadılar. Bir sonraki gün başkan Herbert Hoover radyoda insanlara “ülkenin temel iş kollarının sorunsuz ve refah içinde işlediğini” söyleyerek insanları ve özellikle yatırımcıları teskin etmeye çalıştı.

Daha sonra Kara Pazartesi geldi çattı. 28 Ekim’de borsanın başlangıç zili çaldığında fiyatlar tekrar düşmeye başladı. Büyük hisse blokları el değiştirdi ve öncenin sarsılmaz şirketleri olan çelik üreticisi U.S. Steel Şirketi ve elektrik dağıtım şirketi General Electric’in temelleri sallanmaya başladı. Günün sonunda Dow Jones ortalaması %13 düşmüştü. O gün o kadar çok hisse el değiştirdi ki hisse tüccarları hepsini kaydedecek zaman bulamadılar. 29 Ekim’e hazır olabilmek adına o gün hepsi ofislerinde geceleyip geç saatlere kadar çalıştılar.

Rivayetlere göre Kara Salı’nın başlangıç zili “Sat! Sat! Sat!” bağırışları arasında duyulmadı. İlk otuz dakikada 3 milyon hisse el değiştirdi ve bununla beraber 2 milyon dolar gibi bir meblağ kayıplara karıştırdı. Telefon hatları kitlenmişti. Ülke genelinde dolaşan Western Union telgraf hacmi üçe katlanmıştı. Hisse kayıt makineleri alım satımın hızına yetişemediğinden bazı hisse tacirleri kayıtların tutulmasını umursamıyordu bile. Alım-satımlar o kadar hızlı gerçekleşiyordu ki insanlar para kaybettiklerini bilseler de kaybettikleri meblağı bilemiyorlardı.

Bazı yatırımcıların Wall Street‘de binalardan atladıkları haberi yayılmıştı; bu haber doğru olmasa da fiyatların daha da aşağı düşmesine neden oldu. Brokerlar kârlarının ödenmesini talep ediyorlardı. Eğer hisse sahiplerinin bu talepleri karşılayacak parası yoksa tüm hisseleri satılıyor, tüm yatırımları bir anda yok oluyordu. O kadar çok alım – satım yapıldı ki bu alım -satımların kayıtlarının tutulduğu kağıtlar çöp kutularında depolanmaya başladı. Hisse tacirlerinden biri yoğunluktan dolayı bayıldı. Daha sonra ayılıp tekrar işe koyuldu. Diğerleri ise yumruk yumruğa kavgaya tutuşmuşlardı. New York Menkul Kıymetler Borsası’nın yöneticileri borsayı kapatmayı düşündüler fakat daha sonra paniğin daha da artacağından endişelenerek bu karardan vazgeçtiler. Borsa saat 15.00’de kapandığından 16.4 milyon hisse el değiştirmiş ve bunları kaydetmek için yaklaşık 24 bin metre uzunluğunda kağıt harcanmıştı. Dow Jones ortalaması bir %12 daha düştü.

Totalde 25 milyar dolar, günümüze oranlarsak yaklaşık 319 milyar dolar; 1929 ekonomik krizinde kayboldu. O günden sonra hisseler birkaç hafta daha düşmeye devam etti ve bu düşüşün en dibi 13 Kasım 1929 tarihinde görüldü. Borsa birkaç ay sonra tekrar toparlanır gibi oldu fakat sonrasında ülkenin geri kalanıyla beraber hızlı ve sabit bir şekilde Büyük Buhran’a girdi. Şirketler toplu işten çıkarmalar yapmak zorunda kaldı, işsizlik tavan yaptı, maaşlar dibe vurdu ve ülke ekonomisini büyük bir kargaşa sardı. II. Dünya Savaşı’nın başlaması ülkeyi Büyük Buhran’dan kurtarsa da ülke borsası çöküş öncesi rakamlara 1954 yılına kadar dönemedi.

Yatırım İşlemlerine Başlayın

Ücretsiz Yatırım Simülatörü ile VİOP'ta hisse senedi, altın, döviz ve endeks gibi tüm yatırım işlemlerini risk almadan deneyin ve pratik yapın. 100.000 lira sanal para ile risk almadan nasıl yatırım yapacağınızı öğrenin. Yatırım Simülatörünü bugün deneyin >>

PaylaşTweetPaylaşGönder

Önerilen Yazılar

Hiperenflasyon Nedir? Tarihten En Çarpıcı Hiperenflasyon Örnekleri

Hiperenflasyon Nedir? Tarihten En Çarpıcı Hiperenflasyon Örnekleri

3 Mart 2021
Ekonomi ve Finans Dergileri: Takip İçin En İyi 13 Yayın

Ekonomi ve Finans Dergileri: Takip İçin En İyi 13 Yayın

7 Mart 2021
Bretton Woods Nedir? Bretton Woods Sistemi ve Anlaşması Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bretton Woods Nedir? Bretton Woods Sistemi ve Anlaşması Hakkında Bilmeniz Gerekenler

12 Şubat 2021
Klasik Ekonomi Politiğin ve Sonrasında Kapitalizmin Bir Eleştirisi Olarak Ortaya Çıkan Marksist Ekonomi Nedir?

Klasik Ekonomi Politiğin ve Sonrasında Kapitalizmin Bir Eleştirisi Olarak Ortaya Çıkan Marksist Ekonomi Nedir?

22 Ocak 2021
Baltalimanı Antlaşması: Osmanlı Ekonomisini İflasa Sürükleyen Antlaşma

Baltalimanı Antlaşması: Osmanlı Ekonomisini İflasa Sürükleyen Antlaşma

30 Ağustos 2020
1929 Dünya Ekonomik Krizi Nedenleri ve Büyük Buhran’ın Etkileri

1929 Dünya Ekonomik Krizi Nedenleri ve Büyük Buhran’ın Etkileri

16 Temmuz 2020
Daha Fazlası

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Değer Yatırımının Temellerini Öğrenmenizi Sağlayacak Bir Klasik: Akıllı Yatırımcı Kitabı

Değer Yatırımının Temellerini Öğrenmenizi Sağlayacak Bir Klasik: Akıllı Yatırımcı Kitabı

7 Mart 2021
Forex Piyasasında Hisse Senedi Nasıl Alınır?

Forex Piyasasında Hisse Senedi Nasıl Alınır?

6 Mart 2021
Insider Trading Nedir? Gerçek Hayattan Insider Trading Örnekleri

Insider Trading Nedir? Gerçek Hayattan Insider Trading Örnekleri

5 Mart 2021
Hiperenflasyon Nedir? Tarihten En Çarpıcı Hiperenflasyon Örnekleri

Hiperenflasyon Nedir? Tarihten En Çarpıcı Hiperenflasyon Örnekleri

3 Mart 2021
Ekonomi ve Finans Dergileri: Takip İçin En İyi 13 Yayın

Ekonomi ve Finans Dergileri: Takip İçin En İyi 13 Yayın

7 Mart 2021
  • HAKKIMIZDA
  • KULLANICI SÖZLEŞMESİ
  • GİZLİLİK POLİTİKASI
  • ÇEREZLER
  • BİZE ULAŞIN

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

© 2021 KONUPARA, Tüm Hakları Saklıdır.

Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Anasayfa
  • Ekonomi
  • Kişisel Finans
    • Birikim
    • Tasarruf
    • Para Kazanma
    • Harcamalar
    • Sigorta
  • Yatırım
    • Borsa
    • VİOP
    • Forex
    • Yatırım Fonları
    • Kripto Para
  • Bankacılık
    • Mevduatlar
    • Krediler
    • Kredi Kartları
  • Ekstra
    • İş Dünyası
    • Strateji

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

© 2021 KONUPARA, Tüm Hakları Saklıdır.