Para Basma İşini Fazlasıyla Abartan 5 Ülke
Hiperenflasyon, bir ekonomide para biriminin, aşırı fiyat artışı sebebiyle kısa sürede değer kaybetmesi anlamına gelen liberal ekonomilere özgü bir olgudur.
Hiperenflasyonun en büyük nedenleri arasında ülkelerin yanlış para politikalarını uygulamaları, fazla miktarlarda ve kontrolsüzce para basmaları yer alır.
Tarihde az rastlanır olabileceği düşünülse de aslında hiperenflasyonla mücadele etmek zorunda kalan ülke sayısı hiç de az değil. İşte hiperenflasyon yaşayan ülkeler:
İçindekiler
1. Macaristan
1946 yılının ilk yarısında tarihte görülen en yüksek enflasyon Macaristan’da yaşandı. II. Dünya Savaşı’nın ardından Rusya işgaliyle uğraşmaya çalışan ülke, daha fazla para basmayı tercih etti. En yüksek aylık enflasyonun 13 kentilyona ulaştığı Macaristan’da günlük enflasyon yüzde 195 seviyelerinde seyrediyordu.
2. Almanya
Weimar Cumhuriyeti’nin son dönemlerine denk gelen enflasyon sorunu Almanya’da 1923 yılında gelebileceği son noktaya kadar gelmişti. 1923 yılında yaklaşık yüzde 29 bin 500 seviyesine çıkan enflasyon, ülkede fiyatların her 3.7 günde bir ikiye katlanmasına sebep oluyordu.
3. Zimbabve
Sürekli enflasyonla mücadele etmek zorunda kalan Zimbabve, en son 2008 yılında aylık yüzde 79 milyar 600 milyon enflasyon oranıyla tarihte yaşanan en büyük enflasyon sorunuyla mücadele etmek zorunda kalmıştı. Ülkede fiyatlar her gün hızla ikiyi katlıyordu.
4. Yugoslavya
1993-1995 yılları arasında yaşanan yüzde 313 milyon aylık enflasyon oranıyla eski Yugoslavya’da hiperenflasyon yaşayan ülkelerden biri olarak tarihe geçti. 1993-1995 yıllarında ülkede fiyatlar genel seviyesi yaklaşık her 34 saatte bir ikiye katlanıyordu.
5. Yunanistan
Son birkaç yıldır krizle boğuşan Yunanistan geçmişte, 1944 yılında aylık yüzde 13 bin 800 oranında enflasyonu gördü. Yaklaşık her 5 günde ülkede fiyatlar iki katına çıkıyordu.
Genel olarak I. Dünya Savaşı‘ndan süregelen bu zamana kadar enflasyon sorunları ve paranın değer kaybı, birçok ülke ekonomisinde problem oluşturmuştur. 1919 ve 1923 yılları arasında, Weimar Almanyası’nda meydana gelen hiperenflasyonun birkaç gün içinde %29,500’e kadar çıktığını ve bir doların yaklaşık 4,7 trilyon Alman markına tekabül ettiğini yazmıştım. Hatta duruma Almanya cephesinden bakacak olursak, aslında hiperenflasyonun yarattığı ortamın Hitler’in iktidara gelişine de zemin hazırladığını söylemek yanlış olmayacaktır. Gelir dağılımı dengesizliği, tasarruf oranlarının azalması ve dış ticaret yönünden olumsuzluklar bir tarafa, enflasyonun Almanya örneğinde olduğu gibi ülkelerde çok vahim sonuçları da olabiliyor.