Ekonomide Kişisel Gelir Nedir?
Kişisel gelir, vergilerin ödenmesinden hemen önce bireylerin eline geçen ve harcanmaya müsait gelirdir. Bir diğer ifadeyle kişisel gelir, kişilerin belirli bir dönem içerisinde fiili olarak elde etmiş oldukları tüm gelirlerin toplamıdır.
Kişisel geliri bulabilmek için ulusal gelirden; dağıtılmamış firma karları, kurumlar vergisi ve sosyal güvenlik keseneklerinin çıkarılması gerekir. Bu işlemin ardından kalan hesaplama değerine faiz ve transfer ödemeleri eklenir ve son olarak çıkan sonuç kişisel gelire ulaştırır.
Kişisel Gelir Hesaplama Yöntemi
Kişisel gelir hesaplaması yaparken daha iyi anlaşılabilmesi için çıkarılması ve eklenmesi gerekenleri tablo üzerinde göstermek istiyorum. Kişisel gelirin hesaplanmasını yaparken ulusal gelirden çıkarmanız ve son değere eklemeniz gereken hesap kalemleri tabloda yer aldığı şekildedir.
ULUSAL GELİR |
|
ÇIKARILANLAR (-) | EKLENENLER (+) |
-Kurumlar Vergisi | +Transfer Ödemeleri |
-Dağıtılmamış Firma Karları | +Faiz Ödemeleri |
-Sosyal Güvenlik Payları | |
= Kişisel Gelir |
Kişisel Gelir ve Bilinmesi Gereken Hesap Kalemleri
Kişisel gelir hesaplamasında kullandığımız ve yukarıda da adları yer alan hesap kalemlerini kısaca, ne sebeple hesaplamaya eklendiğini veya çıkarıldığını da açıklamak istiyorum.
Transfer Ödemeleri. Devlet varlığını sürdürebilmek için vergiler ve borçlar yoluyla gelirler elde eder. Devletin topladığı bu gelirler, kendi kuruluşları vasıtasıyla toplum çıkarları göz önünde bulundurularak tekrardan dağıtılır. Dağıtılan bu gelirler, toplumda üretim ya da üretim yapmak için çaba harcamadıkları halde bazı kişilere verilir.
Örneğin; emekli maaşlarını, işsizlik maaşlarını veya benzeri sosyal yardımları bu grup altındaki harcamalara örnek olarak gösterebiliriz.
Kurumlar Vergisi. Firmalar elde ettikleri karların bir kısmını, belirlenen ölçülerde devlete verirler. Bu kurumlar vergisi olarak adlandırılır. Kurumlar vergisi sebebiyle firmaların sahibi veya ortaklarının gelirlerini bu vergi oranında azaltmış olduğundan dolayı, kişisel gelir hesaplaması yaparken kurumlar vergisi toplamını ulusal gelirden çıkarmamız gerekir.
Dağıtılmamış Firma Karları. Firmalar elde etmiş oldukları karların tümünü her zaman ortaklarına dağıtmazlar. Firmalar yapılarını güçlendirmek veya çoğu zaman yeni yatırımlar yapmak için kendilerine fon oluştururlar. Bu sebeple ortakların alacağı kar payı, bu fona ayrılan miktar kadar azalacağından kişisel gelir hesaplaması yaparken bu kalemi göz önünde bulundurmalı ve ulusal gelirden çıkarmalıyız.
Sosyal Güvenlik Payları. Ülkeler yasalar çerçevesinde bazı kesintiler uygular. Mesela ülkemizde buna en iyi örnek, Soysal Güvenlik Kurumu (SGK) Prim kesintileridir. Kişisel gelir hesaplaması yapılırken bu kesintilerinde ulusal gelirden çıkarılması gerekmektedir.