Mikro ve Makro Ekonomi Denince Ne Anlamak Gerekiyor?
Mikroekonomi ve makroekonomi, ekonomi biliminin en önemli alt birimlerinden ikisidir. Mikroekonomi devlet düzenlemelerinin belirli bir piyasaya ve tüketici kararlarına olan etkisi gibi küçük ekonomik birimleri incelerken makroekonomi faiz oranlarının nasıl belirlendiği veya bazı ülkelerin ekonomik açıdan nasıl diğer ülkelerden hızlı büyüdüğü gibi “büyük resim” olarak tabir edilebilecek büyük ekonomik birimlerle ilgilendir.
Amerikalı komedyen P.J. O’Rourke’a göre, mikroekonomi ekonomistlerin spesifik olarak yanılıyor olduğu şeyleri incelerken makroekonomi ekonomistlerin genel olarak yanıldığı şeyleri inceler. Biraz daha teknik konuşmak gerekirse mikroekonomi sizin cebinizde olmayan para hakkında konuşur, makroekonomi ise hükümet kasasında olmayan para hakkında konuşur.
Her ne kadar bu komik gözlem ekonomi ile alay ediyor olsa da tanımın bayağı bir isabetli olduğunu söylemek gerek. Fakat bu iki terimi biraz daha yakından inceleyerek ekonomi teorisinin ve ekonomi alanının temelleri hakkında daha iyi bir anlayışa sahip olabiliriz.
Mikroekonomi: Birey ve Üretici
“Micro” öneki Latince kökenlidir ve “küçük” anlamına gelir; haliyle mikroekonomi deyince küçük ekonomik birimleri çalışan alanı kastetmiş oluruz. Mikroekonomi önceden belirlenmiş sektör grupların genelindeki veyahut tek bir mal veya ürün/hizmetle ilgili arz ve talep koşullarını, firma davranış ve maliyetlerini, piyasa türlerini-yapılarını ve genel ekonomik kavramları inceler. Örnek vermek gerekirse mikroekonomi şu gibi şeylere odaklanır:
- Tüketici kararları ve faydayı maksimize etme
- Firma üretimi ve karı maksimize etme
- Piyasa dengeleri
- Devlet müdahalelerinin piyasalara etkisi
- Dışsallıklar ve diğer piyasa etkileri
Diğer bir deyişle mikroekonomi portakal piyasası, veya kalifiye işçi piyasası gibi bireysel piyasaların ürün, elektronik, veya tüm gücüne karşı olan davranışlarını inceler.
Mikroekonomi işletme finansı ve kişisel finans, belirli bir hisse senedine yapılacak yatırımlar için yapılan araştırmalar ve girişimler için piyasa tahminleri yapma açısından önemlidir.
Makroekonomi: Büyük Resim
Diğer yandan makroekonomi ise ekonominin “büyük resmi” ile ilgilenir. Tek tek piyasalara inmek yerine üretimi ve tüketimi bir ekonomide kümeleştirerek mikroekonomicilerin kaçırdığı genel istatistiklere odaklanır. Markekonomi şu gibi konularla ilgilenir:
- Gelir vergisi ve satış vergisi gibi etmenlerin üretime ve fiyatlara etkileri
- Ekonomik yükselişlerin ve düşüşlerin nedenleri
- Ekonomik ve mali politikaların ekonominin sağlığına etkisi
- Faiz oranlarını belirlemedeki süreç ve faiz oranlarının etkileri
- Ekonomik büyümeyi etkileyen nedenler
Ekonomiyi bu seviyede çalışacak araştırmacıların farklı ürünleri ve hizmetleri toplam üretime görece katkılarını yansıtacak şekilde birleştirmeleri gerekir. Bu genelde GSMH dediğimiz bir konsept ile yapılır ve ürünler/hizmetler piyasa fiyatları üzerinden ölçülür.
Mikroekonomi-Makroekonomi İlişkisi
Hane halklarının ve firmaların yaptığı seçimlerin yarattığı üretim ve tüketim seviyelerinin kümeleniyor olmasından dolayı mikroekonomi ve makroekonomi arasında açık bir ilişki vardır; bazı makroekonomistler bu bağlantıyı “mikrotemeller” adıyla açık şekilde çalışmalarında kullanmışlardır.
Gazetelerde ve televizyonlarda görülen ekonomi haberleri genelde makroekonomi ile ilgilidir fakat ekonomi alanı “ekonomi nasıl gelişecek” veya “merkez bankası faiz oranları hakkında ne yapacak” sorularından ibaret değildir; yerel ekonomileri, belirli bir ürünün veya hizmetin piyasasını incelemek de ekonominin çalışma alanıdır.
Birçok ekonomist bu alanlardan birinde uzmanlaşmış olsa da belirli trendlerin ve şartların makro ve mikro seviyelerde tam olarak anlaşılması için bu iki alanın da kullanılması gerekir.
