Bir Zamanlar Türkiye: ALO 900 Ekonomisi
Alexander Graham Bell, telefonu icat ettiğinde takvimler 1876 yılını gösteriyordu. Tellerin kullanılarak seslerin iletimini sağlayan cihazı icat ettiğinde Bell, aldığı patentle kısa zamanda ilgi odağı olan icadı için daha büyük bir şirkete ihtiyaç duyuyordu. Bell, şirketini büyütmek için soluğu Western Union’ın kapısında almıştı. O zamanın parasıyla Western Union’a sadece 100 bin dolara patenti ve sahip olduğu küçük şirketini satmayı teklif etmişti.
Dönemin Western Union CEO’su Bell’i geri çevirerek şirket ve patent için istediği ücretin çılgınca olduğunu söylemişti. Sonrası malumunuz, ünlü Bell Sistemleri ve 18,5 milyar dolar değere sahip AT&T bugün hala milyarlarca dolarlık endüstrinin merkezinde…
Türkiye’de ise telefon icat edildikten yıllar sonra ilk kez 1881 yılında kullanıldı. 1911’de kurulan Dersaadet Telefon Anonim Şirketi, Cumhuriyetin ilanına kadar İstanbul ve çevresinde hizmet vermeye devam etti. Sonrasında da PTT var, biliyorsunuz…
Hikayeler çok, her biri tarih sayfalarında detaylarıyla yazıyor. Bu etkileyici olayların dışında çok daha farklı ve biraz da utanç verici hikayelerde var.
1994 yılı ve sonrasında yaşayan herkes sanırım 900’lü hatları hatırlayacaktır. Türkiye’nin yakın geçmişine damga vuran 900’lü hat furyasını zaten hatırlayamamak elde değil. Ben gazetelerin köşelerinde 900’lü hat reklamlarını gördüğümü hatırlıyorum. “Yalnız mısın”, “Arkadaşa mı ihtiyacın var”, “Ara konuşalım” benzeri çılgınca ve biraz da tuhaf yazılarla insanları verilen numaraları aramaya teşvik ediyorlardı.
Daha çılgınca olanı da dönemin popüler ünlülerinin yer aldığı televizyon reklamlarıydı. Tarkan mı dersin, Hülya Avaşar mı dersin, Mahsun Kırmızıgül mü kimi isterseniz aramak mümkündü. Bu işin hem bir dönem yüksek telefon faturalarını bu hatlar nedeniyle eline alanlar gibi kaybedenleri hem de servet kazananları var.
Arşivlere göre Küçük Emrah 900’lü hatların en çok aranan isimlerinden biriymiş. Yaklaşık iki yıl içinde 1 milyondan fazla kişi Küçük Emrah’ı aramış ve iki milyon dakika Küçük Emrah sandıkları kişilerle konuşmuşlar(!). Emrah o dönemlerde çalıştığı “Alo” şirketine 4,5 milyar lira ciro yaptırmış. Hatta devam ediyorum, bu şirketin sahibi 900’lü hat furyası sona erdikten sonra kazandığı paralarla geçmişte, bugünde çok popüler olan ve de kesinlikle bildiğinize emin olduğum bir televizyon kanalı, üniversite ve hastane gibi alanlarda yeni işler kurmaya nail olabilmiş.
1990’lı yıllara damgasını vuran 900’lü hatlar çeşitli yasaklara maruz kalsalar da sadece Küçük Emrah değil, Tarkan’ı, Hülya’sı, Sibel’iyle (Gökçe) ya da erotik içerikli görüşmelerle kim bilir daha kimler neler kazandı. Düşünsenize sadece Küçük Emrah’ın Alo şirketine yaptırdığı ciro 4,5 milyar lira!
Bu arada merak edenler varsa YouTube’da Tarkan’ın Unutmamalı şarkısının arka planda çaldığı ‘sen beni ara, ben de seni’ sözleri ve arayanlara çeşitli vaatlerini içeren 900’lü hat reklamına ulaşabilirler. Elbette diğerleri de hala var. Bunları da Unutmamalı.
