ABD 100 Doları Neden Kaldırmak İstiyor?

Geçtiğimiz yıllarda Kanada ve Singapur, yüksek değerli banknotları piyasadan çekmeye karar vermişti. Hatta Kanada kağıt parayı tamamen kaldırarak, sahtesi yapılamayan ve takibi daha kolay yüksek güvenlikli plastik paraları kullanmaya başlamıştı. Keza Romanya’da da yıllardır aynı özelliklere sahip plastik paralar kullanılıyor.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nde de son yıllarda nakit para tartışılıyor. Özellikle 100 dolarlık banknotları tamamen kaldırmayı planlıyorlar. Bunun sebebi de sahte paraların dolaşımını engellemek ve para yoluyla işlenen suçları azaltabilmek.

ABD’de işlenen suçlarda para transferlerinin yaklaşık %80’i genellikle nakit banknotlar ile yapılıyor. Bu para transferleri de uyuşturucu ticareti ve diğer kaçakçılık faaliyetleri gibi pek de hoş olmayan nedenlerden kaynaklanıyor.

Yayımlanan raporlara göre nakit para kullanılarak işlenen suçların yalnızca %1’i devletler tarafından fark edilebiliyor. Rakamlara göre Amerikan dolarının yalnızca %30’u ABD sınırları içerisinde kullanılıyor. ABD sınırları dışında veya yasa dışı faaliyetler için kullanılan miktarsa %70’lik dilimi oluşturuyor. Asıl önemli olan nokta da ülke sınırları içerisinde veya dışarıda dolaşımda olan Amerikan dolarının yaklaşık %78’inin 100 dolarlık banknotlardan oluşuyor olması.

100 dolar gibi banknotların kolay taşınabilir olması da suçluları avantajlı bir konuma getiriyor. 2010 yılında Birleşik Krallık’taki bankalar organize suç örgütleri tarafından tercih edilmesi sebebiyle 500 euroluk banknotları yasaklamıştı.

Daha iyi anlaşılabilmesi için şu örnekleri vermek doğru olacak:

• 20 sterlinlik banknotların toplanmasıyla oluşturulabilecek 1 milyon sterlin sadece 50 kg ağırlığa denk geliyor,
• 1 milyon sterlin, 500 euroluk banknotlarla oluşturulmak istendiğinde 2,2 kg ağırlığa sahip oluyor,
• Küçük bir sigara paketine 500 euroluk banknotlarla 20 bin euro sığdırmak da son derece kolay.

Tüm bunlar bir arada değerlendirildiğinde, suçlardan elde edilen gelirleri daha kolay kaçırmak veya transfer etmek mümkün oluyor.

Danimarka, İsveç, İngiltere ve birçok ülke bu suçlarla mücadele edebilmek adına yüksek miktarlı banknotları kaldırmayı tercih etmişti. Daha önce 1000 Kanada Doları da Kanada’da 2000 yılında kaldırılmış, ülke yönetimi 1000 dolarlık banknotların yalnızca suçlular tarafından kullandığına kanaat getirmişti.

Harvard uzmanları da benzeri organize suçlarla mücadele edebilmek adına ABD’de yüksek miktarlı banknotların kaldırılması gerektiğini savunuyor.