Altın neden pahalı ve değerlidir?
Altının insanlık tarihi boyunca en pahalı ve en değerli element olmasının nedeni oldukça nadir bulunması ve kendine benzer diğer elementlere nazaran düşük erime noktasıyla kolayca şekil alabilmesidir. Altını özel kılan bir diğer önemli özelliği de şeklinin yıllar geçse de bozulmadan kalabilmesidir. Bu nedenle yüzyıllar boyunca altın; bozuk para, külçe, takı hallerinde de kullanılmaktadır.
Dünyada altın rezervleri son derece sınırlı düzeyde bulunuyor. Bu sınırlılık altını daha adaletli ve az bulunabilir yapıyor ki bu da altının değerini artıyor. Altında arz düşüklüğü altın fiyatını etkileyen başlıca faktörlerden biri. Altının arz düşüklüğü sabitken bazı zamanlar altına olan talep artış gösteriyor. Altına olan talebin birden artış göstermesi de altını pahalı ve daha değerli yapıyor ve kimi zamanlar altın fiyatlarında büyük iniş çıkışlar yaşanıyor.
Doğada altın stoklarının tükenmesi ve bitmeye başlaması bilinen bir gerçek. Altını ekonomi ya da ekonomiler değil, maden ocaklarından çıkarılan stoklar ve dünya geneli rezervler etkiliyor.
Örneğin, New York merkezli yatırım bankası Morgan Stanley, 2017 yılına kadar yaklaşık 50’den fazla altın madeninin kapanacağı yönünde tahminlerde bulunmuştu. Madenlerin kapanması altın arzını düşüreceğinden doğal olarak altın fiyatlarının da tahmin edilen tarihlerde yükseleceği öngörülüyor.
Tarihte özellikle dolar gibi para birimleri altına bağlıydı. İkinci Dünya Savaşı’nın iki yıl sonrasında ABD’de altın stoklarının tükenmesi nedeniyle dönemin ABD Başkanı Richard Nixon, ABD doları ile altının bağını koparan kararı, sarı metal için önemli bir dönüm noktası olmuştu. Bu kararın ardından 1973 tarihinden bu yana tüm para birimlerine dolar üzerinden değer biçilmeye devam etti.
Uzun yıllardır ABD’de yeniden altın standardına dönüş fikri tartışılıyor. Kimileri bu fikre karşı çıkarken, kimileri de altın standardına dönüş fikrini doğru bulmuyor. Bu fikre karşı çıkan kimseler özellikle altının ekonomik büyümeyi engelleyeceği ve para arzını yapay bir biçimde sınırlandıracağını belirtiyorlar. Gelecekte ne olacağı belli olmasa da şimdiden başkanlık seçimlerinde aday adayı Senatör Ted Cruz ve sayısı giderek artan Cumhuriyetçiler doların altına çıpalanması konusunda fikir birliği içerisindeler. Yeri gelmişken dünyada en fazla altın rezervi bulunan ülkenin ABD olduğunu da söylemem gerekiyor.
Kısacası diğer benzeri metallere göre daha kolay şekil alabilmesi ve şeklini uzun yıllar bozulmadan muhafaza edebilmesi başta olmak üzere altının çok sınırlı miktarlarda bulunması ve arzının düşük olması bu sarı metali değerli yapan özellikler arasında.
