Ekonomide Kıt Kaynaklar ve Kıtlık
İnsanların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için harcamış oldukları çabanın nedeni, onların kıtlık gerçeği ile karşı karşıya kalmalarıdır. İnsanların ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar malı üretecek yeterli kaynak olmaması, herkesi kıtlıkla savaşa yöneltmekte, yani ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilmek amacıyla çaba harcama zorunda bırakmaktadır. İşte, ekonomik sorunun temeli nedir? diye soracak olursanız bu anlattıklarımız ekonominin temelinde yatan en net sorundur.
Kabul gören ekonomik sistem hangi biçimde olursa olsun, ülkeler az gelişmiş veya çok gelişmiş olsun insanların sonsuz denilecek kadar çok sayı da olan ihtiyaçlarını karşılamasında kullanılan kaynaklar sınırlı ve hatta ihtiyaçlarına göre kıttır.
Ekonomide Kıtlık Nedir?
Kıt kaynaklar; mal ve hizmetlerin üretimlerinde kullanılan iş gücü, sermaye, doğa, teknoloji ve girişim dediğimiz üretim ürünleridir. Ekonomist Akademi‘de bu üretim öğelerini gelecek yazılarımızda daha detaylı bir şekilde anlatacağız. İşte tüm bu ekonomik faaliyetler, ihtiyaçlarla kaynaklar arasındaki kıtlığın baskını yok ederek, insanların mutluluğunu yükseltmeye yönelmiştir. Bu yönüyle ele alındığı zaman, ekonomik faaliyetleri kıtlığa karşı açılmış sistemli bir savaş olarak tanımlamak mümkündür. Fakat burada kıtlık deyimi ile ne demek istediğimizi biraz daha detaylı açıklayalım.
Dilimizde “kıtlık” bir malın piyasadan kalktığı, bulunmasının olanaksızlaştığı, kuraklık ve doğal olaylar sebebiyle üretimin çok düşük veya hiç olmaması anlamına gelir. Başka bir açıklamayla; bir malın fiziksel anlamda bulunmaması veya eskisine göre çok daha az miktarda bulunabilmesi halk dilinde kıtlık olarak ifade edilmektedir. Ekonomi dilinde kıtlık kavramı ise; bulunabilen kolay veya güç elde edilebilen, lakin insanların bütün ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar çok sayıda olamayan her mal için kullanılabilmektedir.
Fiyatı olan her mal, yani elde etmek için üretim sürecinden geçen ve bir maliyeti olan her şey ekonomi tanımına uygun kıt mal ve ve hizmet sayılır. Bunlara ekonomi sözlüğünde “ekonomik mallar” adı da verilmektedir. Bütün ihtiyaçlara yetebilecek kadar bol olan malların bir maliyeti ve bir fiyatı olamaz. Mesela; su, güneş ışığı ve hava gibi. Güneş ışığı, insanların yaşam gibi çok önemli bir ihtiyacını karşılamaktadır. Fakat, doğada istenildiği kadar ve hiç bir sürece bağlı olmaksızın serbestçe elde edilebilir. Bu sebepledir ki, piyasada bir fiyatı da yoktur. Ekonomide bunlar da serbest mallar olarak ifade edilmektedir.
