Girişimciler için Kıyıda Köşede Kalmış “Zuckerberg” Tavsiyeleri
Mark Zuckerberg, dünyanın en başarılı insanlarından biri. Harvard’da öğrenci iken Facebook’u yarattı ve işine daha fazla yoğunlaşarak, adeta iletişimde yeni bir dönemin kapısını açtı.
Hikayenin devamını zaten hepimiz biliyoruz, bugün Facebook dünyanın en büyük sosyal ağı. Henüz 30’lu yaşlarında olan Zuckerberg, 10 yıl gibi kısa bir sürede dünyanın en zengin insanlarından biri oldu.
Mark Zuckerberg geçen yıl Kızı Maxima dünyaya geldikten sonra eşi Priscilla Chan ile şirket hisselerinin yüzde 99’unu kurdukları Chan Zuckerberg İnisiyatifi’ne bağışlama naifliği göstererek bunu kızına yazdığı bir mektupla duyurmuştu.
Mark Zuckerberg’in Girişimcilere Tavsiyeleri
Dünyanın en başarılı ve cömert girişimcilerinden biri olan Facebook CEO’su Mark Zuckerberg girişimcilere neler tavsiye ediyor?
Elinizdeki verileri doğru analiz edin
Yıllar önce -2012- Y Combinator Startup School etkinliğine konuşmacı olarak katılan Mark Zuckerberg elinizdeki verileri doğru analiz edin diyor. Henüz Facebook’ta fotoğraf paylaşma özelliği yokken kullanıcıların sürekli profil fotoğraflarını güncellemesi nedeniyle, böyle bir özellik isteği olduğu ortaya çıkmış. Kullanıcılarının fotoğraf paylaşma isteğini tahmin edemediklerini belirten Zuckerberg, eldeki verilerin doğru analiz edilmesiyle, kullanıcıların ne istediklerini bilmeseniz bile farklı yeniliklerin ortaya çıkartılabileceğini belirtiyor.
Benzer bir şekilde Steve Jobs şöyle diyor, “İnsanlar çoğunlukla siz onlara gösterene kadar ne istediklerini bilmiyorlar”
İnsanların ne istediğini, ne talep ettiğini onlar -ne istediklerini- farkında dahi olmasalar eldeki mevcut analizlerle anlamak mümkün.
İşte karşımızda iki başarılı girişimci, yanılıyor olamazlar.
Kulak verin, dinleyin, esnek olun
Stanford Üniversitesi’nde düzenlenen Y Combinator Startup School etkiliğinde yine aynı yıl Mark Zuckerberg, girişimcilere, kendilerini bir işe adamdan önce ne yapmak istediklerini bilmelerini ve esnekliklerini kaybetmemelerini öğütlüyor. Aynı zamanda girişimcilerin hem sayılara hem de söylenenlere kulak vermeleri gerektiğini de sözlerine ekliyor.
Takipçi olmaya çalışırken, taklitçi olmayın
Fikriniz varsa, fikrinizin büyük bir etki yaratacağından emin olun diyen Mark Zuckerberg, girişimcileri takipçi olmaya çalışırken, taklitçi olmamaları konusunda uyarıyor.
Bu sözün üzerine Myspace örneğini veren Zuckerberg, Myspace’in tehdit olarak algıladığı Facebook’u taklit ettiğini ve kaybettiğini dile getirerek, girişimcilere özgün ve yaratıcı olmalarını tavsiye ediyor.
Çalışanlarınıza iyi davranın
Çok geniş, genel bir başlık. Çalışanlarına karşı yapıcı, istikrarlı, adil ve iyimser yaklaşıma sahip şirketlerin en temel ortak notası kesinlikle başarıdır. Bugün Google dünyanın en büyük şirketlerinden biri ve hepimiz şirket çalışanlarının ne kadar da rahat olduğundan haberdarız. Facebook’ta aynı yoldan ilerlemeyi tercih etti. Lüks ve sınırsız imkanlar sağlayan Facebook kampüsü ve şirketin genel yaklaşımı çalışanları o kadar memnun ediyor ki, 2013 yılında Zuckerberg’i en iyi CEO anketinde ilk sıraya oturtuyor.
Bahsettiğim anket Glassdoor adlı kariyer sitesi tarafından her yıl düzenli olarak yapılıyor. Oylamaya aday şirketlerin çalışanları katılabiliyor.
Cömert olun
Zuckerberg, şirket hisselerini kendi ve eşi yönetimindeki vakfa bağışladı, buraya kadar her şey güzel. Fakat bazı kimseler bu tevazu hareketi reklam, PR çalışması ya da vergi kaçırma durumu şeklinde değerlendirmeyi tercih ettiler.
Belki de bu değerlendirmelerin en önemli nedeni Zuckerberg ve eşinin kâr amacı gütmeyen bir kurum yerine sınırlı sorumlu şirket kurmasıydı. Limited şirketler, kâr amacı gütmeyen kurumlara nazaran denetimlere tabi değiller. Üstelik bu şirketler kâr amacıyla yatırım yapabildikleri gibi siyasi kurumlara bağış yapabiliyor ve lobi faaliyetleri de yürütebiliyorlar.
Ama her halükarda Zuckerberg vergiden tamamen kaçmış olamıyor çünkü, kurulan limited şirketle hisse satışında yine vergi ödemesi gerekiyor.
Ben meselenin ne PR ne de vergiyle alakalı olduğunu düşünüyorum. Çünkü Mark Zuckerberg’in internet.org projesi, Birleşmiş Milletler’in mülteci kamplarına internet bağlantısı çalışmaları, Silikon Vadisi Toplum Vakfı için yaptığı bağışlar ve son olarak eşiyle kurduğu Chan Zuckerberg İnisiyatifi yalnızca onun cömertliğiyle açıklanabilir.
Bill Gates ve eşi Melinda Gates tarafından kurulan Bill & Melinda Gates Fonu‘da benzer örneklerden.
Dragons Den programına konuk olan ve İngiltere’de taze meyve suyu sektörünün yüzde 75’ini elinde bulunduran Innocent şirketinin sahibi Richard Reed’in de cömert olmakla ilgili görüşlerini geçen yıl paylaşmıştım. Reed, finansal başarının ancak cömertlikle mümkün olabileceğini söylüyor.
Daha pek çok örnek vermek mümkün, onların başarılarına bakınca sadece yanılmıyor olduklarını görmek yeterli. Üstelik cömert olabilmek için illa milyonlarca lira bağışlayarak vakıflar kurmak da gerekmiyor. Richard Reed’in de dediği gibi “toplumdan aldıklarımızın bir kısmını topluma geri vermemiz gerekiyor” Nasıl olduğunun ne önemi var?
