Rakamlarla ABD’de Black Friday

Black Friday (Kara Cuma), 1961 yılından bu yana ABD’de her sene Şükran Günün’den sonraki ilk Cuma günü başlıyor. Geleneksel bir hale gelen bu günde, günün ortaya çıktığı ABD’de fiziki ve internet mağazaları gerçekten de büyük indirimler yapıyor.

Black Friday her ne kadar ABD ile özdeşleşmiş olsa da son yıllarda birçok ülkenin mağazalarında güne özel çeşitli indirimler yapılıyor. Örneğin, rakamlara göre İngiltere’de de Black Friday’e olan ilgi her yıl daha fazla artıyor. 2010 yılından itibaren İngiltere’de bu bağlamda yapılan pazarlama kampanyaları istikrarlı bir şekilde artış gösteriyor. İngiltere’de yayımlanan iş dünyası gazetesi City A.M.’e göre ülkede Black Friday’de yapılan harcama etkinliklerinin hacmi 2015 yılında yaklaşık olarak yüzde 30 artışla 1,1 milyar sterline çıktı ve tarihte ilk kez 1 milyar sterlini aştı.

Türkiye’nin en büyük çevrimiçi alışveriş mağazası Hepsiburada.com, ‘Efsane Cuma’ adı altında bu güne özel bir kampanya başlatmıştı. Önceki yıllarda böyle bir kampanya yapıldı mı bilmiyorum fakat yapıldıysa bile ilk kez bu kadar gürültü bir Black Friday kampanyasına denk geldik. Aynı şekilde Mediamarkt da Black Friday için sesini yükselten mağazalardan biri oldu. Bu önemli çünkü indirimler ilgi görüyor ve pazarın büyük isimlerinin bu kampanyaları yapmaya devam etmesi gelecek yıllarda pazarın diğer oyuncularının da rekabete girmesinde teşvik edici olabilir. Böylece indirimli alışveriş günü Black Friday’in tam anlamıyla amacına uygun ve yerelleştirilmiş kampanyalarını görebilmemiz de mümkün olur.

ABD’de Şükran Günü, tatil alışveriş sezonunun resmi olmayan başlangıcı olarak kabul ediliyor. Pek çok Amerikalı, birçok perakendecinin sunduğu büyük indirimlerden faydalanmak için hakikaten de çılgınlar gibi mağazalara akın ediyor. Ülkenin Ulusal Perakende Federasyonu’na (NRF) göre, 2015 yılında Şükran Günü’nü takip eden hafta sonunda fiziki ve çevrimiçi mağazalar aracılığıyla 151 milyondan fazla kişi alışveriş yaptı ve kişi başı ortalama 299.60 dolar harcama yapıldı.

2016 yılı tahminlerine göre, hem Kasım hem de Aralık ayı harcama etkinliklerini de içerecek olan bu yılki satışların, çevrimiçi satışların da yüzde 7 ila 10 artacağı beklentisiyle yüzde 3,6 oranında büyümesinin beklendiği belirtiliyor.

ABD’den Black Friday ile ilgili bazı veriler:

Black Friday’de en çok harcama yapan eyaletler

Bu indirim gününde ABD’nin birçok eyaletinde yüksek harcamalar yapılıyor fakat verilere göre en çok harcamalar Texas’ın Austin şehri, Kaliforniya’nın San Jose şehri ve Arizona eyaletinde yer alan Scottsdale kentinde yapılıyor. Her sene Black Friday’de birçok Kanadalı’nın sınırı geçerek ABD’nin Kuzey şehirlerinde indirimlerden yararlanmak için alışverişe gelmelerine rağmen Kuzey eyaletlerine nazaran Güney eyaletlerinde daha fazla harcama yapıldığı da verilerde öne çıkıyor.

Black Friday’de kim, ne alıyor

İndirim gününde tüketiciler en çok giyim, tüketici elektroniği ve oyun/oyuncak alımı yapıyor. Geçen yıllardaki verilere göre, giyim/tekstil en çok satışı yapılan ürünler arasında yer alıyor. NRF’ye göre giyim ve aksesuarlar satışı hala en popüler ürünlerden. Diğer yandan istatistikler erkeklerin Black Friday’de kadınlardan daha fazla alışveriş yapma olasılığı olduğunu da gösteriyor.

Black Friday’de çevrimiçi satışların durumu

2015 yılı NRF anket verilerine göre, alışveriş için e-ticaret sitelerini kullanmayı düşünen tüketicilerin 73.1’i Cuma günü, yüzde 49’u da Cumartesi günü alışveriş yapmayı planlıyordu. Aynı yıl çevrimiçi alışveriş yapmayı tercih eden tüketicilerin yüzde 22,4’ü alışverişlerini akıllı telefonları, yüzde 25,3’ü ise tabletler üzerinden gerçekleştirmeyi düşündüklerini paylaşmışlar.

Geçen yıl Black Friday’de en çok ziyaret edilen 5 çevrimiçi perakendeci:

Black Friday mi, Cyber Monday mi?

İnternet üzerinden yapılan alışveriş etkinliklerinin hızla yaygınlaşmasının ardından çevrimiçi alışveriş siteleri Black Friday’den sonraki ilk Pazartesi gününü Cyber Monday (Siber Pazartesi) ilan ederek o günlerde de büyük indirimler düzenlemeye başladı.

Adobe Digital Index verilerine göre geçen yıl ABD’de Black Friday’de 10.4 milyar dolar, Cyber Monday’de ise 2.7 milyar dolar harcama yapılmış. Henüz Cyber Monday, Black Friday’i uzun bir süre daha geçebilecek gibi gözükmüyor. ABD’deki Black Friday ve Cyber Monday harcama karşılaştırmalarına ilişkin veriler şu şekilde:

Black Friday’de gerçekten de indirim yapılıyor mu?

Black Friday’de mağazaların yaptıkları indirimlerin önemli bir kısmının gerçeği yansıtmadığı biliniyor. Söz gelimi, herhangi bir ürün Black Friday’e özel indirimli fiyat etiketiyle satışa çıkıyor olsa bile bu ürünü başka bir mağazada daha ucuza satın almak mümkün olabiliyor.

Her yıl mağazaların yaptıkları kurnazlıklara ayan tecrübeli birçok tüketici bu nedenle “en uygun” fiyatı bulabilmek için SlickDeals Price Tracker, PriceZombie ve Camel Camel Camel gibi siteleri kullanıyor. Bu yöntem en azından çevrimiçi mağazalar için işe yarıyor. Web ölçüm ve analiz şirketlerinin verilerine göre her sene bu sitelerin kullanım oranları da artıyor.

Black Friday ve ülke ekonomilerine olası etkileri

Cadılar Bayramı’nın ekonomiye etkisi gibi Black Friday benzeri harcamaların artış gösterdiği özel günlerin ekonomiye etkisi hep tartışma konusu olmuştur.

Black Friday’in indirimlerle harcamaları artırdığı su götürmez bir gerçek fakat bu durumun harcamaları artırması ekonomiye fayda sağlıyor mu tartışılır. Çünkü tıpkı Cadılar Bayramı’nda olduğu gibi yüksek veya mevcut bütçesi üzerinde harcamalarını artıran tüketiciler, yaptıkları harcamalara karşılık sonraki aylarda harcamalarını azaltıyorlar. Bu açıdan değerlendirildiğinde Black Friday’in ekonomiyi kısa vadede etkileyebildiğini söylemek yanlış olmayacaktır.