Televizyon Endüstrisinde Para Eşittir Reyting

Geleneksel medyanın hala önemli araçları arasında yer alan televizyon endüstrisi, yeni medya araçlarıyla büyük bir rekabet halinde. Özellikle YouTube, Hulu gibi video paylaşım sitelerinde üretimin artması ve özgün ürünlerin ortaya çıkması televizyonlar için büyük bir tehdit oluşturuyor. Çünkü, televizyon kanallarında reklam vermektense marka sahipleri daha hedeflenebilir ve istediği kullanıcı kitlesine kolayca ulaşabileceği yeni medyaları tercih ediyor, hemde daha düşük maliyete…

Yine de televizyonların hala vazgeçilmez bir pazarlama gücü var. Öyle ki, bugün doğru stratejilerle yayınlanan bir reklam geniş kitlelere daha hızlı bir şekilde yeni medya araçlarıyla ulaşabiliyor. Örneğin, Coca-Cola tarafından yayınlanan Özcan Deniz ve Sıla’nın oynadığı reklam filmi -henüz yeni olduğu için bu örneği seçtim- büyük ses getirdi. Televizyonda bu reklam filmini görmediğim halde sözlüklerde ve sosyal medyada günlerce konuşulması dikkatimi çekti. Reklamı sosyal medya aracılığıyla gördüğüm ve izlediğim mecranın da YouTube olması geleneksel medya ve yeni medyanın rekabet savaşını ortaya koyuyor.

Televizyondan reklamı izleyenler sosyal medyada yorumladılar, sosyal medyadan yorumları görenler yeni medyaya akın ettiler. Her halde kimse ‘Coca-Cola’nın şu reklamı çıksa da izlesem’ diye televizyon başında beklemeyecekti.

YouTuber ve Vine fenomenlerinin de doğal yoldan pazarlama zincirine katıldığını es geçememek lazım ki, Coca-cola’nın ne kadar başarılı bir şekilde geleneksel ve yeni medyayı kullandığını görebilelim.

Türk YouTuber Aslı İnandık tarafından çekilen ve 1 milyondan fazla görüntüleme alan, Coca-cola reklamının yeni medyaya doğal olarak yansıyan videolardan yalnızca biri.

Belki başka bir yazıda geleneksel medyanın, yeni medyaya etkilerini veya tam tersini uzunca yazabilirim. Giriş kısmını çok uzattım, bu yazıda asıl anlatmak istediğim konu reyting.

Reyting Nedir?

Aylar önce TV kanallarına reklam vermenin ortalama maliyetlerini yazmıştık.  Televizyon kanallarına reklam vermenin fiyatını belirleyen şeyin adı reyting. Bu reyting o kadar önemli ki, televizyon endüstrisinin artık reyting getirmeyen yapımlara tahammülü yok. Öyle ki, bizim sevdiğimiz program veya diziler reyting alamadığı için bir çırpıda silinip atılabiliyor. Nermin Bezmen’in romanından uyarlanan ve her bakımdan kaliteli bir dizi olan Kurt Seyit ve Şura bu konuda örnek verebileceğim birkaç yapım arasında yer alıyor. Yazının başlığında da belirttiğim gibi reyting eşittir para demektir. Endüstri için bir yapımın ne kadar kaliteli olduğu değil, ne kadar reyting aldığı önemlidir. Örneğin; yurt dışında hava durumu sunucularının soyunarak haber sunması, canlı yayında kimsesiz bebek dağıltılması veya aklın mantıkla uyuşamadığı bu tarz eylemlerin temel nedenidir reyting.

Daha detaylı olarak reyting nedir?

Reyting, izlenme oranları anlamına gelmektedir. Reytingler, ülkemizde ve dünyada pek çok ülkede ölçümleme yapan ABD merkezli AGB Nielsen‘in Türkiye kolu AGB Anadolu tarafından ölçülmektedir.

Reyting oranlarını hesaplamak üzere, adresleri çok gizli tutulan, Türkiye’de 34 farklı lokasyonda 2 bin 500 ev belirlenerek ve bu evlerin izlediği her program saniye saniye kaydedilerek ölçümleme yapılmaktadır. Toplanan bu datalar belirli algoritmalarla bölümlenerek, kamuoyuna açıklanmak üzere her sabah Televizyon İzleme Araştırma Komitesi TİAK‘a gönderilmektedir.

Tahmin edebileceğiniz üzere, reyting sonuçlarını her sabah endişeyle bekleyenleri; televizyon kanalları, yapım şirketleri, reklam ajansları oluşturuyor.

Reytinglerde Şike Yapılır Mı?

Televizyon izleme dataları kayıt altına alınan 2 bin 500 haneye ölçüm şirketi tarafından her ay belirli bir ücret ödeniyor. Adresleri gizli tutulan bu hanelerin yalnızca ODTÜ’nün ilgili birimi ve AGB’nin üst düzey yöneticileri tarafından bildiği belirtiliyor.

Bu adreslerin gizli kalması; kanallar, ajanslar ve reklam verenler tarafından bilinmemesi gerekiyor. Neticede ortada milyarlarca liralık rakamlardan bahsedilen bir reklam pazarı var. Bu sebeple bu adreslerin kötü niyetli yapımcılar veya televizyon firmaları tarafından öğrenilmemesi önemli.

Bakınız neden;

2012 yılında TRT’de yayınlanan bazı programlarda yaşanan ani reyting artışı sebebiyle ölçüm şirketi AGB, hemen bir inceleme yapıyor ve iki TRT dizisinin reytinglerde hile yaptığını tespit ediyor. Şöyle ki, ölçüm yapılan evlerden bazılarının adreslerini bulan yapımcılar, hanelere rüşvet teklif ediyor ve programlarının izlenmesini sağlıyor. 2 bin 500 hane içinde 10 veya 15 evin bile reyting oranları üzerinde ciddi etkileri olduğu biliniyor. Reyting sıralamasında bir adım yukarıya veya aşağıya oynamak, milyonlarca lira para kazanmak veya kaybetmek anlamına geliyor.

Reyting Terimleri Ne İfade Ediyor?

Her sabah Total ve AB adında 100 programı içeren iki liste yayımlanıyor.

Dün (8 Temmuz 2015) tarihinde yayımlanan iki reyting sonuç raporunu aşağıda göstermek istiyorum. Normalde 100 program listede yer alır fakat ben ilk 5 programı yazıya ekliyorum.

(Share, bir kanalda yayınlanan programın belirli bir zaman diliminde toplam televizyon izlemesinden aldığı pay demektedir. Reyting, toplam izlenme oranı.)

İki listeyi de dikkatlice incelediğinizde reyting sıralamasında farklılık olduğunu görebilirsiniz.

Reytingler ölçülürken, gruplar ekonomik ve kültürel sınıflara ayrılır, değerlendirme buna göre yapılır. Reyting ölçümlemesi yapılan dört grup bulunuyor. Bu gruplar; A/B, C1, C2, D/E.

AB grubu eğitim seviyesi ve alım gücü yüksek olan grubu temsil ederken, TOTAL ise tüm grupları temsil ediyor. AB grubunun TOTAL’deki payı yaklaşık %15’lik bir dilimi oluşturuyor. AB grubunun alım gücü yüksek olduğundan dolayı reklam verenler ve kanallar için TOTAL’den daha önemli. Çünkü, reklam verenler büyük çoğunlukla AB grubuna yönelik reklam vermektedir. Bu sebeple, reyting denilince AB grubu sonuçlarına bakmak daha isabetli olacaktır.

Reytinglerin amacı televizyon endüstrisi için para kazanmak, reklam verenler içinse etkili pazarlama yani doğru tüketiciye ulaşmaktır.

Siz ne düşünüyorsunuz?

Reyting konusundaki görüşlerinizi yorumlar alanından ulaştırabilirsiniz.