Suze Orman’ın yeni yatırımcılar için verdiği üç basit tavsiye
Dünya’nın en iyi kişisel finans uzmanı olan Suze Orman, başarılı yatırımlar yapmanın sırlarını paylaştı.
Suze Orman, sadece ABD’de değil, dünya çapında “kişisel finans” kavramı ile eş anlamlı olmuş bir isim. İki Emmy ödüllü Suze Orman Show‘un sunucusu şimdiye kadar sayısız insana yatırımlarında başarılı olması için yardımcı oldu. Çoğu insan onu para biriktirme konusunda verdiği önerilerle tanısa da kendisi yatırımcılık ve mütevazı başlangıçlardan büyük bir servet edinme gibi konularda da çok bilgili.
Orman’ın hikayesi bir peri masalı gibi; bir dönem ayda 400 dolar geliri olan otuz yaşında bir garson iken zamanla Merrill Lynch’deki en iyi brokerlardan biri oldu. Orman bununla da yetinmeyip finans kuruluşu Prudential Bache Securities şirketinin başkan yardımcısı oldu.
Şimdi de ender gerçekleştirdiği röportajlardan birinde Yahoo Finance Talking Numbers‘a yatırımda başarılı olmak için verebileceği birkaç tavsiyeyi paylaştı. Bu basit tavsiyeleri anlayabilmek için uzman olmanıza gerek yok. Aslında kendisinin verdiği üç öneri gerçekten de çok basit.
İşte Suze Orman’ın üç tavsiyesi:
1. Tüm yatırım yumurtalarınızı aynı sepete koymayın
Kazançlarını yatırımlarından elde eden birçok profesyonel sürekli aynı yatırımları yapmak yerine yatırımların çeşitlendirilmesi gerektiğini tavsiye eder. Bu, şu anlama geliyor; örneğin, herhangi bir sektörden hisse senedi alımı yapıyorsanız, sektör içindeki yaklaşık potansiyel vaat eden rakip şirketlere ait hisse senetlerini de almayı düşünmelisiniz. Veyahut daha geniş bir örnekle, sadece altın yatırımı yapmayı tercih ediyorsanız, diğer değerli metalleri de veya risk ve beklentinize uygun diğer yatırımları da portföyünüze ekleyerek, dengeleme yapmalısınız.
Suze şöyle diyor: “Birçok insan yatırım işine çok para ile başlamıyor. Bu yüzden tek bir hisseye yatırım yapıldığında o hissenin değer kaybetmesiyle beraber, ki bu gayet olası bir şey, paranız da değer kaybediyor. Buradaki püf nokta yatırımları çeşitlendirmektedir.”
Çok paranız yoksa nasıl çeşitlendirme yapabilirsiniz peki? Komisyonsuz yatırım fonu veya borsa yatırım fonu (ETF) alarak. Borsa yatırım fonları hisse senetleri gibi iş görür ama aslında bir takip endeksidir. Bu iki fon size portföy çeşitlendirmesi yapma konusunda çok yardımcı olur.
2. Fiyatı ortalaması başarının anahtarıdır
Suze bu konuda şöyle diyor: “Kimse piyasayı anlık olarak doğru yorumlayamaz. Hiçbir zaman mümkün olabilecek minimum fiyattan alış, mümkün olabilecek maksimum fiyattan da satış yapamayacaksınız. Fakat kazançlı çıkmak için doların fiyat ortalamasını kullanabilirsiniz.”
Bu şu demek; yatırım için sabit bir rakam belirleyin, örneğin 500 dolar, veya 200 dolar belirleyebilirsiniz. Miktar önemli değil. Her ay o miktarda komisyonsuz fon ya da komisyon yoksa EFT alımı yapın. Bu alımları yapmayı her ay tekrar edin. Piyasa yükselişteyse daha az alacaksınız. Piyasa düşüşteyse de daha çok alacaksınız. Fakat zamanla ortalama fiyattan hisseleri almış olacaksınız ve belirlediğiniz sabitle o ortalama ile alınabileceğinden daha fazlası olacak, ve piyasa yükseldiğinde daha çok kar elde edeceksiniz. Dolar fiyatı ortalaması başarının anahtarıdır.
Burada her ne kadar dolar denilse de her para birimi için fiyat ortalaması alabilir ve Orman’ın bu tavsiyesini uygulayabilirsiniz. Yatırımın kuralları evrenseldir.
3. Erkenden ve doğru şekilde başlayın
Herkes yatırım yapmaya başlamak için önce para biriktirmeyi düşünüyor ve her zaman en iyi zamanı bekliyor. Fakat o doğru zaman, genellikle vaktinde gelmez. Geldiğinde de çok geç olur. Üstelik yatırım yapmaya başlamak için büyük miktarlarda birikim yapmaya ihtiyaç da yoktur.
Suze bu konuda şöyle diyor: “Yatırım yapmaya ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi. Piyasanın; ne zaman alım, ne zaman satım yapılacağı ile ilgili bir zamanlaması vardır fakat en önemli zaman yatırım yapmaya başlanacağı zamandır. Finansal özgürlük tariflerindeki en önemli malzeme zamandır. Uzun vadede ne kadar para kazanılacağını zaman belirler. Yani yatırım yapmaya ne kadar erken başlarsanız o kadar iyi!”
