Kişisel Finans

Her Yeni Yatırımcının Bilmesi Gereken 5 Temel Bilgi

Yeni yatırımcılar bazı ortak hatalara düşebilirler, ancak bazı temeller anlaşıldığında ve bunlar sürekli hatırladığında sıklıkla yapılan hatalar bertaraf edilebilir.

Öğreneceğiniz küçük gibi görünen önemli bir takım bilgiler, yatırım kararlarınızı daha iyi almanıza ve rahat hissetmenize yardımcı olabilir. Aşağıda, her yeni yatırımcının bilmesi gereken beş temel bilgi yer alıyor.

1. Yatırım yapmazsanız tasarruflarınız erir

Yatırım yapmadığınız takdirde, paranız büyümez ve enflasyon paranızın alım gücünü zamanla git gide düşürür. Örneğin, enflasyon oranının gelecek yıl yüzde 10 açıklanması, bu yıl 100 liraya alabileceğiniz aynı şeyleri gelecek yıl 110 liraya almak zorunda kalacağınız anlamına gelir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yıllık yüzde 5 enflasyon hedefi bulunuyor. TCMB başarılı olursa, paranızın değerini korumak için yıllık yüzde 5 kazanmanız yeterli olacaktır. Tabi, 2012’den beri değişmeyen bu hedefe yaklaşmak yerine daha da uzaklaştığımızı hatırlatmak boynun borcu.

Öyle ki Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son açıklamasına göre, enflasyon mart 2018’de yüzde 0,99 artarak, yıllık bazda yüzde 10,23 oldu. Geçtiğimiz yıl 2017’de oran 11,92 olarak geçekleşti. Bu, tasarruflarınızın tam değerini korumak için yatırımlarınızdan en az yüzde 12 kazanmanız gerektiği anlamına geliyor.

2. Tasarruflarınızın tamamını hisse senetlerine yatırmayın

Hisse senedi piyasalarında geri dönüşler muazzam olduğunda, tüm tasarruflarınızı hisse senetlerine yöneltmek cazip gelebilir. Ancak bu yapıldığı takdirde alınan risk de artar.

Bunun aksine, farklı yatırım türlerini tercih etmek ve riski dağıtmak daha güvenli bir yoldur. Zira bir yatırım türü düştüğünde, başka tür yatırımların yükselmesi portföy kazanımlarınızı artırarak kayıpları da dengelemenizi sağlar.

Elbette hisse senetleri en yüksek getiri potansiyeline sahip olmalarından mütevellit, tercih ediliyor ve edilmeli de. Lakin bu tercihin belirli ölçüler dahilinde yapılması daha sağlıklıdır.

Peki, tasarrufların ne kadarının hisse senetlerine yatırılması gerekir? Pek çok farklı yaklaşım var. Bunlardan en bilinen ve önerilen yöntem, yatırımcının yaşını 100’den çıkarması ve çıkan sonucu tasarruflarının bir yüzdesi olarak hisse senetlerine yönlendirmesidir.

Örneğin, tasarruflarınızın ne kadarlık kısmını hisse senedi yatırımlarınızda kullanmanız gerektiği konusunda aşağıdaki oranları kullanmayı düşünebilirsiniz:

  • 30 yaşındaysanız yüzde 70
  • 40 yaşındaysanız yüzde 60
  • 50 yaşındaysanız yüzde 50

Genç bir bireyseniz yaşınızı 110’dan çıkarak bir oran belirlemeniz daha yüksek kazançlar elde etme fırsatından yararlanmanız için mantıklı olabilir.

Hisse senetlerine yatırım yapmak için bir oran belirlediniz. Peki, paranızın kalan kısmıyla ne yapmalısınız? Yine görüş değişir, özellikle risk toleransınız göz önüne alındığında. Ancak, hisse senetlerinden gelen riski dengelemek için ideal olan bir sonraki aşamada düşük riskli yatırımlar yapmayı tercih etmenizdir.

Örneğin, devlet tahvilleri, hazine bonoları gibi sabit getirili menkul kıymetler ya da mevduat hesabı faizi gibi seçenekleri değerlendirebilirsiniz. Ayrıca portföy çeşitlendirmesi hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz buraya bakabilirsiniz.

3. Yatırım fonlarına yatırım yapmayı düşünün

İlk etapta kendi başınıza hisse senetleri, devlet tahvilleri gibi farklı yatırım türlerine yatırım yapma kararı almanız sizin için zorlayıcı olabilir. Böyle bir durumda yatırım fonlarına yatırım yapmak işinizi kolaylaştırabilir.

Her yatırımcı profiline uygun birçok yatırım fonu seçeneği var. Örneğin, en düşük riske sahip anapara korumalı yatırım fonlarından, teknoloji şirketlerine ait hisse senetlerinin yer aldığı sektörel hisse senedi fonlarına, temettü odaklı fonlara ya da altın gibi değerli maden ve emtiaları içeren fonlara kadar birçok yatırım fonu seçeneği bulunuyor. Üstelik bu fonları satın almak için büyük meblağlara da ihtiyaç yok.

Yatırım fonları profesyonel yöneticiler tarafından yönetildiği için yatırımcıya sadece yatırım sahasını belirlemek, hangi sahaya ne kadar yatırım yapacağını kararlaştırmak ve kendine uygun fonları karşılaştırarak yatırım kararı vermek kâr ya da zararını takip etmek kalıyor.

Bu avantajlar açısından yatırım fonlarına yatırım yapmayı düşünebilirsiniz. Ayrıca ister yeni bir yatırımcı olun isterseniz de profesyonel bir yatırımcı olun, yatırım fonları portföyü çeşitlendirmek için her daim en ideal yollar arasında yer alır.

4. Finansal baskının oluşmasına izin vermeyin

Olası kötü zamanlar için tuttuğunuz bir miktar birikiminiz yoksa ve kazandığınızdan fazlasını harcıyorsanız riskli yatırım kararları vermenize neden olan finansal baskıyı yaratıyorsunuz demektir.

Finansal baskı, hem yanlış yatırım kararları almanıza hem de finansal durumunuzu zayıflatarak stres altına girmenize neden olabilir. Bu sorunu aşmak için bütçe planınızı gözden geçirebilir, geliriniz, borçlarınız ve harcamalarınız arasında yeni bir dengeleme yapabilirsiniz.

Kazandığınızdan fazlasını harcamak yerine kazandığınızdan daha azını harcayıp daha fazla birikim yapmak ya da borçlarınızı kapatmak ve kötü zamanlarınız için arkada bir miktar para tutmak finansal baskıyı azaltır. Böylece daha iyi bir finansal duruma sahip olabilir ve daha doğru yatırım kararları alabilirsiniz.

5. Bu yolu yalnız başınıza yürümek zorunda değilsiniz

Hatalarınızdan dersler çıkararak ve tecrübe kazanarak hemen her şeyi çok iyi öğrenebilirsiniz, ancak öğrenilmesi gereken şeylerin en azından bir kısmını başkalarından öğrenmek daha basit, daha hızlı ve daha ucuzdur.

Onlarca yıl edindiği tecrübeleri kitaplara aktaran profesyonellerden öğrenebileceğiniz ya da şu anda göremediklerini görmenizi sağlayacak birçok şey var. İşte iyi bir başlangıç için tavsiye edebileceğimiz üç klasik şunlar:

Benjamin Graham, “Akıllı Yatırımcı”

Ne öğreneceksiniz? Ünlü hisse senedi yatırımcısı ve milyarder Warren Buffett’ın hocası da olan Benjamin Graham’ın Akıllı Yatırımcı kitabında, Buffett’ı önce milyonerliğe daha sonra milyarderliğe götüren sırları, her iki ustanın benimsediği değer yatırımı stratejilerini ve çok daha fazlasını öğrenebilirsiniz.

Burton G. Malkiel, “Borsada Rastgele Seyir”

Ne öğreneceksiniz? Neden sürünün peşine takılmamanız gerektiğinin iyi bir örneği olan Güney Denizi Balonu’ndan, teknik ve temel analizin ne derecede faydalı olduğuna ve çeşitli piyasa teorilerine kadar birçok şeyi bir klasik olan Borsada Rastgele Seyir kitabından öğrenebilirsiniz.

Robert Kiyosaki, “Zengin Baba Yoksul Baba”

Ne öğreneceksiniz? Robert Kiyosaki’nin Zengin Baba Yoksul Baba’sından zengin olmak için yüksek bir gelire sahip olmanız gerekmediğini, zenginlerin para için değil de paranın zenginler için nasıl çalıştığını öğrenebilirsiniz. Dahası öğrendiklerinizi yaşamınıza uygulayarak Kiyosaki’nin söylediği gibi finansal IQ’nuzu artırarak sağlam bir finansal temel atabilirsiniz.

Daha fazlasını okumayı tercih ederseniz, “Yatırımın Temelleri: Neden Yatırım Yapmalı?” yazısına da bakmayı düşünebilirsiniz.

Burak Eroğlu

Burak, ekonomi başta olmak üzere küresel yatırım trendlerine yönelik yoğun araştırmalar yapıyor. Bütünleştirerek yazılara döktüğü araştırmalarını hem profesyonel hem de amatör yatırımcılar için karmaşıklıktan uzak bir tonda anlatıyor. Konupara için yazdığı 300’den fazla makalesi bulunuyor.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir