Bir Şeyleri Ertelemeyi Bırakmanın En İyi 5 Yolu

Zayıflatıcı, mahvedici, sağırlaştırıcı ve rahatsız edici. Bir şeyleri ertelemeyi tanımlamak adına kullanılabilecek tüm kelimeler bunlar işte. Bir şeyleri ertelemek ruhunuzu tamamen yok edebilir, hislerinizi köreltebilir ve bugünün işini yarına bıraktığınız için hayallerinizi yok edebilir.

Aslına bakarsak bir şeyleri erteleme alışkanlığı sessiz bir katildir, günün her anında bir sürü hayali yok eder.

Dün koyduğumuz hedefler bugün hala onlara ulaşmamız için bekliyor, tek sorun hayallerin ve umutların önünde durabilecek en büyük engel tarafından yolumuzun tıkanmış olması; bir şeyleri erteleme huyumuz.

Bir şeyleri ertelemeyi bırakmak için ne yapmamız gerekiyor?

Bu kolay bir şey değil tabii, hele ki bir şeyleri ertelemek insanda yerleşmiş bir alışkanlık olmuş ise. Zihin aylarca, hatta yıllarca uğraşılarak kazılmış sinirsel yollardan oluştuğu için ertelemek sizde bir alışkanlık olmuşsa bundan kurtulmanız zordur; fakat imkânsız değildir. En nihayetinde insan bir şeyi yapma konusunda yeterince sebat gösterirse aşamayacağı engel yoktur.

Peki, bunu nasıl yapacağız? Bir şeyleri ertelemeyi bırakıp nasıl yol katedeceğiz?

Bir şeyleri ertelemeyi bırakmak için bir sürü müthiş yol var fakat aşağıdaki beş yöntem çoğu başarılı ismin kullandığı favori yollar arasında yer alıyor. Erteleme huyu hayatınızda problem olmaya başlamışsa bu metotları uygulayın. Göreceksiniz ki daha üretken olacaksınız, daha anlamlı bir hayat yaşayacaksınız ve hayalleriniz ikinci baharlara kalmayacak.

#1 – Açık Bir Şekilde Tanımlanmış Amaçlar ve Kilometre Taşları Belirleyin

Pasif değil aktif hedefler belirleyip onlara ulaşmaya dayanan hedef belirleme sistemini kullanın. Hedeflerinizi aktif olarak belirledikten sonra amaçlarınızı kalemle, klavyeyle veya benzer bir araçla bir yerlere yazarsanız beyninize içgüdüsel sinyaller gönderirsiniz. Böylece beyninize ne yapmak istediğinizi, yapacağınız şeyi niye yapmak istediğinizi ve ne zaman yapmak istediğinizi açık ve net bir şekilde söylemiş olursunuz.

Bu, hedef belirlemede birçok insanın es geçtiği en önemli adımlardan biridir. Hedeflerinizi kağıda dökmediğiniz zaman onları beyninizde oluşan belirsiz taslaklar olarak bırakmış olursunuz, bu da beyninize hedefleriniz hakkında hem ciddi olmadığınız, hem de onları kağıda dökecek kadar yeterli seviyede düşünmediğiniz sinyalini gönderir. Fakat hedefler kağıtlara dökülürse gerçek hedefler olurlar. Kağıda yazılan hedeflerin başarılacağı gerçek bir tarihleri vardır, hedefleri koyan kişi neyi başaracağını tam olarak anlamıştır ve neden bunu başaracağını bilmektedir.

Erteleme huyunu bırakmak için ilk yapmanız gereken şey, yapmak istediğiniz şeyin ne olduğudur ve bunu neden yapmak istediğinizdir. Bunları yaparsanız hedefinize ne zaman ulaşabileceğinizi bilirsiniz ve böylece hedefinizi kilometre taşlarına bölebilirsiniz. Bir yıllık hedefinizi alıp aylara, haftalara, hatta günlere bölebilirsiniz. Böylece hedefiniz ulaşılabilir hale gelir. Günü gününe ne yapacağınızı bilirsiniz ve büyük bir hedefin yükü altında ezilmemiş olursunuz.

#2 – Zaman Yönetimi İçin Dört Kategorili Sistemi Kullanın

Erteleme huyu, çoğunlukla kötü zaman yönetiminin sonucudur. Zamanınızı yeterince iyi planlamazsanız ilerleme kaydedemezsiniz ve ne kadar geride kalırsanız kendinizi toparlamanız o kadar zorlaşır. İşin tek zorluğu toparlanmada da değildir; ertelemek alışkanlık yapar ve döngüyü kırmak git gide zorlaşır. Bu yüzden çoğu kez bu alışkanlığı bırakmak adına zaman yönetimi becerilerimizi geliştirme ihtiyacı hissederiz.

Peki bunu nasıl yaparız?

ABD’nin eski başkanlarından Dwight D. Eisenhower tarafından yaratılmış ve 1944 yılında Stephen D. Cowey tarafından yazılan Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı adlı kitap ile meşhur olmuş bir yöntem var. Eisenhower şöyle diyor: Önemli olan şeyler nadiren acildir, acil olan şeyler de nadiren önemlidir. İşte bu noktadan zaman yönetiminde kullanılan aciliyet/önem matrisi ortaya çıkmıştır.

Resimde de gördüğünüz üzere aciliyet ve önem şeklinde ikiye ayrılmış bir tablo var. Bir şey önemli olabilir fakat acil olmayabilir (uzun vadeli hedefler), önemli ve acil olabilir (acil durumlar ve krizler), acil olabilir fakat önemli olmayabilir (müdahaleler), veya ne önemli olabilir, ne de acil olabilir (oyalanmalar).

Biz genelde acil olan işlerde takılıyor kalıyoruz.

Burada takılıp kaldığımızda da her şeyi ertelemeye başlıyoruz. Uzun vadeli hedeflerimiz için çalışmak yerine Pazar günlerimizi televizyonda maç izleyerek geçirmeyi seçiyoruz.

O halde, zaman yönetimini erteleme huyumuz üzerine nasıl uygulayacağız?

Hedeflerinizi ve kilometre taşlarınızı hesaba katarak gününüzü aktivitelere göre bölebilirsiniz. Bu, boş zamanınızı da içerir. Eğer tam zamanlı bir işte çalışıyorsanız, bu atlayamayacağınız bir zaman bloğudur. Fakat boş zamanlarınızda ne yapacağınızı yukarıdaki tabloya göre dörde ayırabilirsiniz. Eğer gününüzü planlayabilirseniz yapacağınız şeyin hangi kısma girdiğini belirleyerek o kısmın altına yazabilirsiniz.

Ertelemeyi engellemenin yolu ise önce hem acil hem de önemli olmayan şeyleri yapmaktır. Boş zamanınızın ilk kısmını bu etkinliklere ayırın. Bu, ayrıca diğer aktivitelerinizin hangi zaman kategorisine düştüğünü belirlemek için de harika bir yoldur. Bir gün içerisinde ne yaptınız? Yaptıklarınızın ne kadar acil olmayan fakat uzun vadeli planlarınız için önemli olan işlerdi? Eğer her gün uzun vadeli planlarınız için bir şey yapmıyorsanız bu hayallerinizden çalıyorsunuz demektir.

#3 – Dakika 15 Kuralını Kullanın

Zaman tutabileceğiniz bir alet alın. Telefon, kronometre özelliği olan bir saat, normal bir saat… Ne olursa. Önünüze koyabileceğiniz, belirli bir zamandan geriye sayabilen bir alet olsun yeter. Zamanı 15 dakikaya ayarlayıp başlatın. Daha sonra sürekli ertelediğiniz bir şeyi 15 dakika boyunca yapmaya başlayın.

Neden 15 dakika?

Bir şeye yalnızca 15 dakika gibi küçük bir zaman ayırmanız erteleme huyunuzu aşmanızda size çok yardımcı olur. Bir şeyi 15 dakika boyunca aralıksız yapabilirseniz daha uzun süre yapmaya devam edebilirsiniz. Ayrıca bu 15 dakikada beyninizdeki en büyük engellerden olan işe başlama kısmını da aşmış olacaksınız.

Bu taktiği kullanın. Hemen uzun süredir ertelediğiniz bir şey bulun ve onu 15 dakika boyunca yapın. Her gün 15 dakikanızı böyle bir işe ayırmak zamanla size zarar vermekten çok yarar sağlayan alışkanlık kazandırır. Her şey 15 dakika ile başlar. Tek gereken şey 15 dakika.

#4 – Ortamınızı Değiştirin

Bazı döngüler ortam ile alakalıdır. Örneğin evimizdeyken beynimiz evde yapıyor olduğumuz şeyleri yapacak şekilde çalışır. Fakat ortamı değiştirdiğimizde bu döngü kırılır ve alışkanlıklarımız da değişir.

Eğer eve girdiğinizde her zaman kendinizi koltuğa yayılmış bir şekilde elinizde televizyon kumandası tutarken buluyorsanız ortamınızı değiştirin. Mesela bilgisayarınızı alıp bir kafeye gidin veya bir not defteri ile bir kalem alarak, gidip bir parkta oturun. Zamanla oluşmuş alışkanlıkların ortamınızı değiştirdiğiniz takdirde ne kadar çabuk kırıldığını göreceksiniz.

Eğer bir ortamda kendinizi sıkışmış hissediyorsanız hemen değiştirin; başka bir yere gidin. Çünkü her zaman aynı şeyleri yaparsanız farklı sonuçlar elde edemezsiniz. Hemen kalkın ve ortamınızı değiştirin. Her neredeyseniz orası sizin uzun vadeli hedefleriniz için çalışmanızı engelliyor, gidin ve başka yerde o hedefler için çalışın.

#5 – Kendinize Bir Yol Arkadaşı Bulun

Erteleme huyunuzu yenmede kullanabileceğiniz son metot da kendinize bir arkadaş bulmaktır. Bununla neyi kastediyoruz? Şöyle ki; bazen bizi itmesi için bir arkadaşa veya sevgiliye ihtiyaç duyarız. Eğer hedefiniz haftada en az 3 gün spor salonuna gitmekse ya da 3 ay boyunca belirli bir miktarda para biriktirip yatırım yapmaksa birbirinizi bu konuda motive edeceğiniz bir arkadaşınızın olması çok işe yarar. Moraliniz bozuk olduğunda arkadaşınız sizi destekleyebilir. Onun morali bozukken de siz onu desteklersiniz.

Bir arkadaşınız varsa onunla takım olarak çalışırsınız. Bu da hedefinize giden yolda yalnız olmadığınızı hissetmenizi sağlar. Bu metot ertelemeye olan doğal yatkınlığımızın bir kısmını aşmak için çok iyi bir yöntemdir. Bir şeyleri ertelediğimiz zaman beynimize o şeyi atlamanın normal bir şey olduğunu veya bugün yapılacak bir şeyi yarına bırakmanın problem olmadığını söylemiş oluruz. Sorun da buradadır; bir şeyleri ertelemek iyi bir huy değildir çünkü alışkanlık yapar.

Erteleme huyu adlı sessiz katilin sizi öldürmesine izin vermeyin. Ayaklanın ve bir şeyler yapın; ne olduğu önemli değil. Çünkü bir şeyler yapmadıkça ertelemeye devam etmiş olacaksınız.