Bitcoin’in Mantıksız Bir Yatırım Olmasının 5 Sebebi

Piyasada şu anda onlarca kripto para birimi var. Ancak şimdiye kadar hiçbiri Bitcoin’den daha popüler olamadı. Zira diğer kripto para birimlerine şüpheci yaklaşan spekülatörler, geleceğin para birimi olacağını öngörerek sadece Bitcoin’in fiyatını artırmaya devam ediyor.

Elimizdeki geleneksel para birimlerini kullanarak Bitcoin alabiliyoruz. Aynı zamanda tıpkı geleneksel bir para birimi gibi Bitcoin’i mal ve hizmet alımlarında da kullanabiliyoruz. Lakin bütün bunlardan ziyade Bitcoin’in en popüler kullanımlarından birisi, kendi fiyat artışıyla spekülasyon yapmak gibi gözüküyor.

Ayrıca son günlerde boğa yatırımcılarının dillerinden Bitcoin’i düşürmemeleri de dot-com’ın başladığı ilk günleri hatırlatmıyor değil.

En başından şunu kabul edelim: Bitcoin ve diğer dijital para birimlerinin altında yatan bu muazzam teknoloji geleceği şekillendirebilir, ancak Bitcoin’in bu teknolojiyi kullanması, bunun akıllı bir yatırım olduğu anlamına gelmiyor. Çünkü Bitcoin’in kalıcılığı konusunda hala ciddi sorunlar var ve bu sorunların kolaylıkla çözülmesi mümkün değil.

Bitcoin’e halen yatırım yapmayı düşünüyorsanız, bu konuda ciddi anlamda endişe etmeniz gereken beş önemli sebep var.

1. Geleceğe dönük bir değer üretmiyor

Sene başında 1000 dolar seviyesinde olan Bitcoin’in fiyatı haziranda 3 bin dolarları gördükten sonra ağustos ayı başında 5 bin dolara ulaştı. JP Morgan CEO’su Jamie Dimon’ın “Lale Çılgınlığı” benzetmesi sonrasında iki hafta gibi kısa bir sürede fiyatı 3 bin 200 dolara indi.

Sene boyunca buna benzer ilginç açıklamalarla bir inen bir çıkan dijital para birimi, kasım ayı sonlarında 9.600 dolar seviyesinde işlem gördü. Şu anda yerel saat (16.22, 3 Aralık 2017) itibarıyla 11.665 dolar seviyesinde işlem görüyor.

Yani Bitcoin’in fiyatı çok arttı. Ne kadar mı? Çok fazla, aşırı fazla.

Riskli yatırımlar arasında sınıflandırılan hisse senetlerini ele alalım. Mesela hisse senedi gibi bir varlığın fiyatının artması genellikle olağandışı değildir. Bir şirket faaliyetlerini genişletir, zamanla büyür ve daha fazla para kazanırsa, yatırımcılar o şirketin hisse senetleri için daha fazla ödeme yapmaya razı olurlar.

Amma velakin, Bitcoin gibi varlıklar böyle çalışmıyor. Bitcoin daha düşük fiyattan alınıp, daha yüksek fiyata satılarak para kazanma umuduyla alınıyor. Bitcoin’i şu anda ileriye dönük fiyatlayan tek şey bu.

2. Yatırım yapmak için güvenli bir yol halen yok

Bitcoin’le ilgili en önemli ikinci konu da yatırım yapmak için güvenli bir yolun halen olmayışıdır. Bitcoin alım-satımına aracılık eden ve Bitcoin Borsaları olarak isimlendirilen oluşumlarda paranız genellikle savunmasızdır.

Bitcoin fiyatlarının zirveye oynadığı dakikalarda bu işlemlere aracılık eden oluşumların devre dışı kaldığı yönünde yapılan muhabbetler yeni değil. Bunun sistemlerdeki talep yoğunluğundan kaynaklandığı düşünebilir, ancak bu Bitcoin’in aşırı değer kaybetmeye başladığı bir durumda çıkış yapamama riskini bertaraf etmiyor.

Bununla birlikte, elimizde Mt. Gox örneği var. Eski toprak Bitcoin’ciler gayet iyi hatırlayacaklardır ama bilmeyenler için kısaca anlatayım.

Bitcoin alım-satımına aracılık eden Mt. Gox 2014’deki Bitcoin işlemlerinin yaklaşık yüzde 70’ini gerçekleştiriyordu. Aynı yılın Şubat ayında Mt. Gox iflas ettiğini duyurdu. Şirket, iflas dosyasında siber saldırıya uğradığını, 450 milyon dolar değerindeki Bitcoin’leri ve 27 milyon dolarlık nakit parayı kaybettiğini açıkladı.

Eğer şirket gerçekten siber saldırıya uğrayarak iflas ettiyse bu, aracıların güvenlik sorunları ile karşı karşıya kalabileceği anlamına geliyor. Akla gelen ikinci durum söz konusuysa da, kesinlikle evet, fişi çekip gitmenin ne kadar kolay olduğunu gösteriyor.

3. Fiyatı inanılmaz bir oynaklık gösteriyor

Bitcoin savunucuları bunun geleceğin para birimi olduğunu iddia ediyor, ancak geleceğin para birimi dedikleri şey, gerçek bir para birimi olabilmek için muazzam derecede dengesiz.

Tüketiciler satın alma kararı verirken istikrarlı fiyatlara ihtiyaç duyarlar. Bunu hepimiz biliyoruz. Mesela yolunuzun üzerindeki bir Starbucks’a uğruyor ve kahve alıyorsunuz, fiyatı 5 lira. Aynı kahve ertesi gün 10 lira. Bir başka gün 20 lira. Kulağa hiç mantıklı gelmiyor.

Bitcoin’e baktığımızda 8 kasım tarihinde 7.598 dolar seviyesinde, yalnızca birkaç gün içinde 12 kasımda 5.871 dolar seviyesine geriliyor. Daha yakın bir tarihe bakacak olursak 29 kasımda 11.039 dolar iken aynı gün 9.868 dolara iniyor. Bu, Bitcoin’de sürekli görmeye alışık olduğumuz denge dışı bir tablo.

“Sınırlı sayıdaki üretim tamamlanacak”, “geleceğin para birimi olacak”, “fiyatlar dengeye oturacak” bunların her biri onların ellerindeki en klişe savlar. Bitcoin bu öngörülerden bir hayli uzaklaştı; kaşıkla verip kepçeyle almak var akılda ne de olsa.

4. Ağın saldırılara karşı savunmasız kalması mümkün

Bitcoin merkezi olmayan kendi Blockchain ağ yapısı üzerinde çalışıyor. Bu ağ şu anda merkezi değil. Çünkü dünyanın her köşesinden çok sayıda madenci (bilgisayarları çalıştıran ve Bitcoin ağının arkasındaki sistemi koruyan insanlar/işletmeler) tarafından işletiliyor.

Bu madenciler, yaptıkları bu iş için blok ödülleri ve işlem ücretleri vasıtasıyla para kazanıyor ve onlara en çok kârı blok ödülleri bırakıyor. Zamanla, madencilerin aldıkları bu kârlı blok ödülleri azalacağından madenciler bu işi yapmayı bırakabilir. Ayrıca madencilerin bu iş için elektrik, donanım gibi ödemek zorunda oldukları giderleri de düşünün, kârsız bir işi kimse yapmak istemez.

Bir süre sonra ağa hizmet eden daha az sayıda madenci olacağından yavaş yavaş merkezileşme ortaya çıkabilir ve ağ saldırılara karşı daha savunmasız hale gelebilir. Bununla birlikte, ağda büyük bir yüzdeyi eline geçiren kötü bir grup piyasayı istediği an sabote edebilir.

5. Gizlilik önemli bir sorun olmaya devam ediyor

Bitcoin herhangi bir devlet, otorite ya da bu çapta resmi bir kuruluş tarafından desteklenmez, kullanıcı işlemleri kendi ağı içinde saklanır ve tamamen anonimlik sağlamasa da işlemlerin biraz gizli kalmasını sağlar.

Bitcoin bu yönüyle dolandırıcılık ve diğer suçları desteklemeye devam edebilir. Mayıs 2017’de ortaya çıkan ve Windows işletim sistemini hedef alan WannaCry isimli fidye virüsü yaşanabileceklere iyi bir örnek.

Gizlilik ve yeterli düzeyde gerçekleşmesi mümkün olmayacak sınırlı denetimler daha büyük sorunları meydana çıkarabilir. Örneğin devletler küresel suçlar ve terör faaliyetlerinin Bitcoin’le finanse edildiğini tespit ettiklerinde, dijital para birimine hızlı bir darbe inebilir.

Bununla birlikte, dünyanın dört bir yanındaki devletler Bitcoin’e yönelik kendi zorlu yönetmeliklerini hazırlayabilir ve bizler de fiyatların düşüşüne şahitlik edebiliriz.

Bitcoin yerine, değer üreten varlıklara yatırım yapın

Bitcoin’den farklı olarak, hisse senetlerine yatırım yapmayı düşünebilirsiniz. İyi yönetilen şirketler zamanla değer üretirler ve kazanç sağlama konusunda çok daha temiz bir sicile sahiptirler. Ayrıca Bitcoin’in aksine çok beklenmedik bir olay olmadıkça hisse senetlerinin 5 ila 10 yıl ya da daha uzun vadede ulaşacakları değer aşağı yukarı kestirilebilir.

Tabi belki de borsa size göre bir yer değildir. Eğer risk almak istemeyen biriyseniz para piyasası fonlarına da yatırım yapmayı düşünebilirsiniz. Hatta gayrimenkul yatırımı da ideal bir tercih olabilir. Gayrimenkuller de tıpkı şirketler gibi uzun vadede değer üretir ve makul kazanç sağlarlar. Hem bir konutun ya da arsanın iflas ettiği veya buhar olduğu hiç görülmemiştir.