Boğa Piyasası ve Ayı Piyasası Nedir?
Boğa piyasası ve ayı piyasası borsanın durumunu değer olarak inişte mi yoksa çıkışta mı olduğunu tanımlarken sık kullanılan iki terimdir.
Boğa piyasasında hisse senedi fiyatları yükselir. Borsaların yükselişi genelde işsizliğin düşmesi, ekonominin stabilleşmesi ve dişe dokunur bir hızda büyümesi gibi diğer ekonomik refah göstergeleri ile beraber gelir. Bir finans uzmanı için hakkında “boğa” veya “boğacı” deniyorsa bu, o uzmanın piyasaların yükseldiğini düşündüğü anlamına gelir.
Boğa piyasasının aksine ayı piyasasında borsa düşüştedir. Daha spesifik olmak gerekirse piyasaların zirvedeki rakamlara oranla yüzde 20’den fazla düşüş gösterdiği dönemlere ayı piyasası denmektedir. Ayrıca yüzde 10 ila 20 arası düşüler düzeltme olarak bilinir. Ayı piyasaları genelde ekonominin küçülmesi ile beraber gelir. Bu dönemlerde işsizlik de artışa geçer. Piyasanın düşüşte olduğunu düşünen insanlara “ayı” veya “ayıcı” denmektedir.
Bununla beraber, hisse senetlerinin yanı sıra yatırımcılar ABD Doları veya Bitcoin gibi diğer alanlarda da boğacı ya da ayıcı olabilirler.
Ne yapmak gerek?
Kusursuz bir dünyada piyasanın ne tarafı gideceğini sıfır yanılma ile saptayarak boğa piyasasının bitimine doğru hisselerinizi elden çıkarır, ayı piyasasının sonunda ise hisse satın almaya başlarsınız. Buna düşükten alıp yüksekten satmak deniyor.
Lakin gerçek dünyada en meşhur yatırımcılar bile piyasanın ne zaman tavana sıçrayacağını ya da dibi göreceğini bilemez. Fakat piyasaların yükselişlerini ve düşüşlerini tahmin etmeye çalışacak yatırımcılar için birçok delil mevcut, üstüne üstlük elindeki hisseyi bekletmek yerine hızlı al-sat yapan yatırımcıların elindeki hisseyi bekleten yatırımcılardan çok daha az kazandığı delillerle sabit.
Meraklısına İlginç Bilgiler
Ayı ve Boğa piyasalarının adı bu iki hayvanın saldırı biçimlerinden gelmektedir. Bir boğanın en temel saldırısı boynuzlarını yukarı doğru kaldırarak karşısındakine vurması iken bir ayı pençesini aşağı doğru indirerek avına saldırır.
Ayrıca ayılar ve boğalar bir zamanların dişli rakipleri idi; arenalarda sık sık karşı karşıya gelirlerdi. Ayıların ve boğaların gerek birbirleriyle, gerekse diğer hayvanlara karşı dövüştürülmesi Kraliçe Elizabeth dönemi İngilteresi’nde ve özellikle Antik Roma’da sık görülen bir eğlenceydi.
Wall Street menşeili “Boğalar kazanır, ayılar da kazanır, ama domuzlar kaybeder” sözü, yatırımcılara açgözlü olmamak gerektiğini hatırlatmaya bugün bile devam ediyor. “Domuz”, Wall Street jargonunda gereksiz riskler alarak veya piyasadaki riskleri tamamen gözardı ederek kısa zamanda büyük miktarlarda para kazanmayı hedefleyen yatırımcılara deniyor.
