Sadece borsa ve forex için geçerli değil, hangi yatırımı yapıyor olursanız olun bazı haberler yatırımlarınız için değerlidir ve yatırımlarınızı dolaylı ya da doğrudan etkiler.
Bazı haberler yatırımlarımız için değer taşıyorken bazı haberlerse bizim için değer niteliği taşımazlar. Yani yatırımcılar için her haber değerli değildir.
Değer taşıyan haberleri takip etmek önemlidir. Haber takibi, yatırım yapmaya başlamadan önce alınan son karar öncesi değerlendirme ve yatırım sırasında gerekiyorsa ani değişiklikler için bir nevi önlem almamızı sağlarlar.
Bu yazımda yatırımlarınızı etkileyen değerli haberlerden bahsedeceğim. Genelde aklınıza ekonomi haberleri gelecek fakat sadece değerli haberler ekonomi haberleriyle sınırlı değil, bunu çeşitli örneklerle açıklayacağım.
Yatırımlarımızı etkileyen güncel olaylar
Gazetelerin ilk sayfalarını kaplayacak derecede önemli haberlerin her biri toplumda büyük etkiye sahip olur. Küçük istisnalar dışında bu haberlerin her biri de yatırımlarımız için önem taşır ve yatırımlarımızı etkiler.
Doğal afetler, grevler, isyanlar, savaş ve terörizm gibi güncel nitelikteki bu haberleri örnek olarak göstermek uygun olacaktır.
Doğal Afetlerin Yatırımlara Etkisi
Daha iyi anlaşılabilmesi için biraz geçmişe gidelim.
Sene, 17 Ağustos 1999… eminim bu kara günü her birimiz hatırlıyoruz. Pek çok insanın hayatına mal olan deprem sonrasında borsa yüzde 10.3 ile tarihi düşüşlerinden birini yaşamış, deprem süresince faizler yüzde 115’lere kadar çıkmıştı.
99 Depremi sonrasında hisse senetlerinin büyük kısmı da değer kaybetmişti. Doğal afetleri önceden öngörmek mümkün olmadığı için yatırımcıların önlem alması genelde mümkün olmuyor. Fakat doğal afet sonrası adım atmak ve karar almak ciddi bir önem arz ediyor ve bu mümkün. Şöyle ki, deprem sonrasında hisse senetlerinin büyük çoğunluğu değer kaybetse de kazananlar ya da yeni karar alanların sayısı çok da az değildi. Deprem sonrasında Çimento Sektörü Endeksi’sinin yüzde 11.66’lık yükselişi de buna en önemli kanıt.
Deprem maliyetinin beklenenden az olması borsanın ve faizlerin nispeten çabuk toparlanmasını sağlasa da maliyetin daha yüksek olabileceği bir doğal afet kötü sonuçlarını daha büyük etkilerle sürdürebilirdi.
Toplumsal olayların etkisi
Daha yakın geçmişten bir örnekle devam edeyim.
Gezi Parkı’nı hatırlıyorsunuzdur. Başlangıçta çevre hareketi olarak başlayan olaylar silsilesi kısa zamanda toplumsal bir olaya dönüştü ve inkar edilemez bir şekilde kamu dengesini alt üst etti. Yaşanan olaylar bir süre sonra doğrudan ekonomik göstergelere yansıdı. İşsizliğin artması, ihracatın durma noktasına gelmesi, enflasyon sorunu, ekonomik büyümenin durması gibi yatırımları doğrudan etkileyebilecek vahim sonuçları beraberinde getirdi.
Yine borsa verilerinden örnek verecek olursam, ülke çapına yayılan olaylar piyasalara karşı belirsizlikleri artırdı. Borsa İstanbul’da uzun yıllardır görülmeyen düşüşler yaşandı. Kayıplar yüzde 10’u aşarken şirketlerin piyasa değeri de yaklaşık 63 milyar TL eridi.
Bu ve benzeri güncel haberler, eğer kendilerine gazetelerin ilk sayfasında yer bulabiliyorlarsa mutlaka incelemenizi ve üzerinde durmanızı gerektirecek yüksek değere sahip olurlar.
Yatırımları etkileyen siyasi olay ve haberler
Siyasi olaylar özellikle istikrar veya mevcut hali tehdit edecek nitelikle gelişmeleri meydana getiriyorsa ekonomik veriler üzerinde anında önemli bir etkiye sahip olurlar. Bu nedenle bu haberler yatırımlarınız için değer taşır.
Politik veya siyasi olaylar konusunda daha kırılgan olan Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde bu gelişmeler çok daha önemli bir yer tutar. Yatırımlarının yer aldığı bir ülkede patlak veren siyasi krizlerde genelde yatırımcılar anında satma yoluna gider ve sonraki adımlar için durumu anlamaya çalışlar.
Sadece gelişmekte olan ülkeler için geçerli değil siyasi meseleler. Örneğin, ABD, İngiltere ve Japonya gibi gelişmiş ülkelerde yaşanan siyasi krizler de ciddi sorunları ortaya çıkarabilir.
2009 yılında İtalya’da düzenlenen G7 zirvesine alkollü katılan Japon Maliye Bakanı, görüntülerden sonra gelen tepkiler üzerine görevinden uzaklaştırılmıştı. Bu arada videosu hala internette mevcut.
Çok saçma bir haber gibi gelse de forex traderlarını ve borsayı nasıl etkilediğine bakalım:
Görüntülerin ardından görevinden uzaklaştırılan ve daha sonra kendi istifa etme kararı alan bakanın ardından çıkan haberler, Japon Nikkei endeksinin o dönemin son üç ayına göre en düşük seviyede kapanmasına neden oldu. Traderlar cephesinde de birkaç gün süreyle ABD doları karşısında Japon yeninin hızla elden çıkarılmasına sebep oldu.
Politik olaylara farklı örneklerle devam edeyim.
Ülkemizde çıkan yolsuzluk haberleri sonrası yaşanan siyasi gerginlik neticesinde borsa değer kayıpları yaşamıştı. Yine seçimler öncesinde de ‘belirsizlik’ sebebiyle borsada geri çekilme yaşanmıştı. Seçimler, olası hükümet değişiklikleri vb. gelişmeler yatırımcıları doğrudan ilgilendirir. Borsa ve döviz de dahil olmak üzere bu haberler her zaman büyük etkiye sahip olurlar.
Yatırımcıları ilgilendiren ekonomi haber ve verileri
Hangi ülkede yatırım yapıyorsanız, o ülkenin tüm ekonomi verileri, haberleri ve yukarıda bahsettiğim siyasi gelişmeleri sizi ilgilendirir. Fakat bu dünyadaki gelişmelerin sizi etkilemeyeceği ve umurunuzda olmayacağı anlamına gelmiyor.
Dünyadaki gelişmeler ister borsa piyasası içinde olun isterseniz de forex piyasası içinde olun sizi etkiler. Zaten forex piyasasında dünyadaki gelişmeleri takip etmeniz mutlak suretle şart. Mesela, sadece Borsa İstanbul’da hisse senedi alıyorsanız; ülke içindeki siyasi ve ekonomik gelişmeleri takip etmeniz kurtarıcı olacaktır. Bunlara ek olarak sektör yatırımlarınız için sektör haberlerini, şirket hisseleri için ilgili şirket gelişmelerini de ekleyebiliriz.
FAKAT, Türkiye gelişmekte olan bir ülke ve dış gelişmelerden oldukça hızlı etkilenebiliyor, bu nedenle sadece ülke içi durumdan haberdar olmayı tercih etmekle işinizi nispeten şansa bırakmış olursunuz. Sadece Türkiye’de değil dünya çapında şok etkisi yaratan önemli siyasi gelişmeler birçok ülkeyi de etkiliyor. Mesela, Rusya’nın Kırım’a girmesi kürsel çapta gerginlik yarattı. BIST 100 %2.18 değer kaybına uğradı. Olaydan Almanya ve İngiltere’de etkilendi; DAX %3, FTSE %1.4 değer kaybetti.
Söz gelimi, her halükarda küresel gelişmeleri de mutlaka takip etmeniz gerekiyor.
Maddeler halinde hem hangi ekonomik verileri hem de hangi haberleri takip etmeniz gerektiğini özetleyecek olursam:
- Genel işsizlik seviyesi rakamları
- Tarım dışı istihdam verileri
- Satın alma yöneticileri raporu
- Haftalık işsizlik başvuru sayıları
- Enflasyon rakamları
- Tüketici güven endeksleri
- Kişisel gelir ve harcamalar
- Sanayi üretimi verileri
- Ticaret açıkları ve emlak sektörüne ilişkin veriler
- Hükümet değişiklikleri
- Hükümet yetkilileri tarafından alınan kararlar
- Ekonomik krizler
- Merkez bankaları tarafından yapılan müdahaleler
- Grevler, isyanlar, protestolar
- Terör
- Savaş
- Doğal afetler
- Önemli zirvelere sarhoş katılan maliye bakanları :)
Bu ve benzeri birçok haber yatırımcılar için son derece önemli ve değerlidir. Hangi haberin, hangi etkiyi yaratabileceğini önceden ve de hızlı bir şekilde anlamanız; gerektiğinde yerinizi erkenden ve daha az hasarla terk etmenizi veya daha doğru kararlar almanızı sağlayacaktır.
