Hisse Başına Kar Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Hisse başına kâr, bir şirketin ne kadar kârlılık sağladığının bir ölçüsüdür. Şirketler, hisse başına ne kadar kâr ettiklerini üç aylık veya yıllık dönemlerde açıklar.

Hisse Başına Kâr Oranı Hesaplama Formülü

Hisse başına kâr, şirketlerin kârlarının tedavüldeki her hisse başına düşen kısmıdır ve şirketin imtiyazlı hisselere ödenen kâr payı (temettü) ile şirketin net gelirinin farkının alınıp çıkan sonucun tedavüldeki ortalama hisse sayısına bölünmesi ile bulunur.

Örneğin bir şirketin 30 milyon dolar geliri olsun ve imtiyazlı hissedarlara 3 milyon dolar kâr payı ödemiş olsun. Ayrıca bu şirketin 3 aylık periyodun ilk yarısında tedavüldeki hisse sayısı 10 milyon, ikinci yarısında ise 12 milyon olsun. Ortalaması 11 milyon yapar.

Bu durumda hisse başına kar şöyle hesaplanır:

• 30 milyon dolar – 3 milyon dolar = 27 milyon dolar
• 27 milyon dolar/11 milyon hisse= 2.45 dolar

Bu örnek hesaplamaya göre şirketin hisse başına kârı 2.45 dolardır.

Seyreltilmiş Hisse Başına Kâr

Temel hisse başına kazanç formülü şirketin yalnızca tedavüldeki hisselerini hesaba katarken seyreltilmiş hisse başına kâr tüm değiştirilebilir menkul değerleri hesaba katar. Bir şirket teorik olarak genel hisse senedi olmuş imtiyazlı hisse senedi veya bir hisse opsiyonuna sahip olabilir. Eğer böyle bir şey söz konusuysa sonuç olarak hisse başına kâr düşer ve böylece bir şirketin seyreltişmiş hisse başına kârı temel hisse başına kârdan her zaman düşük olur.

Temel hesaptaki örneğimizin üzerinden devam edelim ve diyelim ki aynı şirketin 2 milyon adet de değiştirilebilir menkul değeri var. O zaman bu şirketin seyreltilmiş hisse başına kazancı 2.07 dolardır (27 milyon dolar/13 milyon).

Hisse Başına Kârın Önemi

Kazanç hisse fiyatlarını yükseltir, bu da yatırımcıların para kazanmasını sağlar. Eğer bir şirketin hisse başına kar miktarı yüksekse bu şirketin elinde yeni yatırımlar yapacak ya da hissedarlara kâr payı olarak dağıtılacak parası var demektir. İki durumda da yatırımcılar kazanır.

Hisse Başına Kârın Sınırları

Eğer bir şirketin kazancı artıyorsa söz konusu şirket finansal açıdan iyi durumdadır ve bu şirkete yatırım yapmak potansiyel olarak kazançlı bir hamledir; fakat hisse başına kâr bir şirketin finansal durumunu ölçme aracı olarak sınırlı bir göstergedir.

Şirketlerin kendi hisselerini satın alma gibi bir seçenekleri olduğu için bir şirket kendi hisselerini satın alarak tedavüldeki hisse sayısını azaltıp net karını yükseltmeden hisse başına kârını yükseltebilir. Bu şekilde şirketler yatırımcıları kendilerine yatırım yapmanın mantıklı bir hareket olacağına inandırabilir. Ayrıca hisse başına kâr, şirketin ödenmemiş borçlarını hesaba katmaz.

Son olarak da şunu eklemek gerekiyor; hisse başına kâr, ortaya çıkan rakamı kazanmayı sağlayacak kapitalin nasıl kazanılacağını düşünmez. Eğer aynı hisse başına kâra sahip iki şirketten biri daha az kapitale bu rakamı sağlıyorsa o şirket diğerinden daha iyi bir kaynak yönetimine sahip demektir. Fakat bunun gerçek hisse başına kâra yansımayacağını da belirtmek gerekiyor.