Microsoft ve Apple’ın İnişli Çıkışlı Geçmişi: İlk Yatırımcıları Şimdi Ne Kadar Kardalar?

Microsoft’a veya Apple’a halka arzlarında yatırım yapan ilk yatırımcıların, bu yatırımları geçmişten bugüne kadar çok büyük geri dönüşler yaptı. Fakat teknolojinin bu iki ağır sıkletinden biri, diğerinden çok daha karlı oldu.

Apple’a 12 Aralık 1980 tarihli halka arzında yapılan 1000 dolarlık bir yatırım, Konupara hesaplarına göre bugün yaklaşık 425,000 dolar değerinde. Microsoft’a 13 Mart 1986 tarihli halka arzında yapılan 1000 dolarlık yatırım ise bugün yaklaşık 1.7 milyon dolar (Apple’ın kazandırdığının tam 4 katı) değerinde.

Bu değerler fiyat biçme ve kar payı ödemeleri, hisse bölünmeleri ve diğer şirket içi hareketler hesaba katılarak hesaplandı.

Bu iki şirket de borsaya girdikleri dönemden beri yüksek karlar getirdiler fakat gelecek tabii ki garanti değil; hangi hissenin iyi, hangi hissenin kötü performans göstereceğini kesin olarak bilemek de mümkün değil.

Microsoft, Teknoloji Sektörünü Onlarca Yıl Domine Etti

Microsoft, özellikle 80’li ve 90’lı yıllarda teknoloji sektörünün açık ara lideriydi ve daha halka arzı gerçekleşmeden önce bile çok başarılıydı. 1975 yılında kurulan şirket, CEO ve kurucu ortak Bill Gates’in olabildiğince uzun bir süre kontrolü elinde tutma isteği nedeniyle 11 yıl boyunca halka açılmadı. Microsoft’un başarılarından dolayı dış kaynağa ihtiyaç duymaması da bu kararda önemli bir etmendi.

1986 yılında gelen halka arz, şirket için çok büyük ve çok hızlı bir başarı oldu. Şirketin halka arz raporlarına göre hisse başına birim fiyat 21 dolar olarak belirlenmiş fakat ilk işlemler talep yoğunluğu nedeniyle 25.50 dolar birim fiyattan yapılmıştı.

Şirket, daha sonrasında bilhassa yazılım sektörünün açık ara lideriydi. 1987 yılında Winows 2.0’ın piyasaya sürülmesiyle beraber Microsoft, dünyanın en büyük yazılım şirketi oldu.

Bundan sonraki birkaç onyıl boyunca şirket, yeni inovasyonlarla kendini geliştirmeye devam etti. Şirketin diğer bir büyük başarısı da 90’ların ortasında piyasaya sürülen Windows 95 oldu. Windows 95, ilk senesinde tam 40 milyon sattı. 2001 yılında piyasaya sürülen Xbox oyun konsolu, 2 ayda 1.5 milyondan fazla satarak büyük bir başarı yakaladı. Microsoft, Xbox sayesinde en karlı bölümlerinden biri olan video oyunları sektörüne sağlam bir giriş yaptı.

Microsoft’un popülaritesi 2000’li yılların başında bir dizi başarısız ürün nedeniyle bir miktar gerilemiş olsa da Satya Nadella 2014 yılında CEO koltuğunu devralınca şirket içerisinde yeni bir devinim dalgası başladı.

Bulut teknolojisini şirketin ana odaklarından biri haline getiren Nadella sayesinde Microsoft, bu alanda da en büyük şirketlerden biri oldu. Nadella ayrıca 2016 yılında profesyonel iş ağı LinkedIn’i ve 2018 yılında kod paylaşımı hizmeti GitHub’ı satın alarak Microsoft’un operasyon alanını genişletti.

Nadella dümene geçtiğinden beri Microsoft hisselerinin fiyatı neredeyse 3 kat arttı ve Kasım 2018 sularında Apple’ı geçerek “dünyanın en büyük halka açık şirketi” tahtına oturmuştu. Şirket hisseleri şu anda 110 dolar seviyesinde işlem görüyor.

Önceleri Fena Tökezleyen, Fakat Sonraları Müthiş Bir Geri Dönüş Yapan Apple

1976 yılında kurulan Apple, Aralık 1980 tarihinde halka arz edildi. Wall Street Journal, bu halka arzı “sabırsızlıkla beklenen bir hamle” olarak yorumladı.

EDN’in raporlarına göre Apple’ın birim fiyatı 22 dolar olan 4.6 milyon birim hissesi “göz açıp kapayıncaya kadar” satılmıştı. Daha ilk günden yüzde 30 değer artışı gören şirketin hisselerinin birim fiyatı gün sonunda 29 dolara fırladı.

Apple, ilk dönemdeki bu başarısına rağmen 80’lerde ve 90’larda büyük zorluklar çekti. Patlamalarıyla meşhur kurucu ortak Steve Jobs’ın 1985 yılında şirketten men edilmesiyle beraber Apple da düşüşe geçti. Art arda başarısız ürünler piyasaya süren ve sık sık üst düzey yönetici değiştiren şirket, başta Microsoft olmak üzere tüm rakiplerinin gerisine düştü.

1997, Apple’ın en zor yılıydı; iflasın eşiğine geldikleri için çalışanlarının üçte birini işten çıkarmak zorunda kaldılar. Şirket, dibe batmadan belki de son hamle hakkıyla Steve Jobs’u geçici CEO olarak tekrar işe aldı. Jobs, Apple’ın bütün üretim planlarını veto ederek şirkete basitlik temelli yeni bir odak getirdi.

1998 yılında piyasaya sürülen iMac G3 ile beraber Apple’ın yeniden doğuşu başladı. Jobs’un iMac G3’den sonraki hamleleri de 2001 yılında piyasaya sürülen iPod ve 2007 yılında piyasaya sürülen iPhone olacaktı. iPhone, piyasaya sürülür sürülmez büyük bir popülarite yakaladı ve tüketicilerin teknoloji deneyimlerini kökünden değiştirdi.

Apple, bugün teknoloji piyasasının en büyük devlerinden biri; geçtiğimiz Ağustos ayında hisse fiyatının 207.05 dolar olmasıyla Amazon’u geride bırakarak 1 trilyon dolarlık hacme sahip ilk Amerikan şirketi olmuştu. Şirketin hisse fiyatı şu anda 173 dolar seviyesinde.