Teknoloji Hisselerine Yatırım Yapmak için Uygulanabilir Pek Muazzam 6 Strateji

Teknoloji sektöründe faaliyet gösteren şirketlere ait hisse senetlerine yatırım yapmak, başka herhangi bir sektörde yatırım yapmaktan farklıdır. Teknoloji alanında, rekabetin dozu düşmediği gibi piyasaya sunulan ürünler de aylar hatta yıllar geçtikçe eskimiyor.

Bu alandaki dinamik özelliklerin varlığı, geleneksel yatırım stratejilerinin her zaman geçerli olamayacağı anlamına geliyor. İşte bu nedenle teknoloji yatırımlarına yönelik yaklaşımınızı değiştirmeniz ve biraz farklı stratejiler uygulamanız gerekiyor.

Yazı boyunca bu alana yatırım yapmak için deneyebileceğiniz en iyi altı stratejiyi öğrenebilirsiniz.

Bu maddeyi okuyup bitirene kadar şu ana dek değerleme hakkında bildiğiniz her şeyi unutun

Teknolojide fiyat kazanç oranı (F/K), borç-özsermaye oranı ve varlıklar gibi ölçütler değil; büyüme potansiyeli, yenilik ve fırsat üçlüsü dikkate değerdir. Elbette, bu ölçümler bir noktada önemli olacak, ancak bir şirket için bunlar söz konusu olduğunda aradığımız şeyler çoğu zaman teknoloji sektörünün dışında kalıyor.

Mesela Apple’dan (NASDAQ: AAPL) yararlanarak bunun ne anlama geldiğini görebiliriz. Geçmişte ve hala yaygın olarak bir teknoloji şirketi olarak görülen Apple’ı artık bu kategoriye yerleştirmek bir yatırımcı olarak bize çok da yardımcı olmuyor.

Şirket dünyanın daha önce hiç görmediği yenilikçi ürünleri piyasaya sunduğunda, gerçek bir teknoloji şirketi olarak görülüyordu. Ancak son yarım yılda Apple, her şeyden çok bir tüketim malları üreticisi oldu. Şirket inanılmaz derecede iyi satan belli başlı ürünleriyle adeta oynayarak bir dizi yeni ürün daha çıkardı. Devamında da son yıllarda yaptığı en iyi şeyi yaparak, bu ürünlerine yenilikçi olmayan farklı özellikler kattı ve piyasaya sürdü.

Apple’da yenilik yavaşladı. Haliyle yatırımcıların kazançları da yavaşladı. Şirketin geleceğine ‘yenilikçi’ olarak bakmak da bu sebeple daha az önem kazanmaya başladı.

Söz gelimi, teknoloji sektöründen söz edildiğinde, görmeniz gereken şey; yenilikçi ve benzersiz ürünler, yeni fikirler ve büyük bir şey haline gelme potansiyeline sahip olan şirketler olmalıdır.

En önemli büyüme metriklerine odaklanın

Teknoloji şirketi yatırımlarınızda, büyümeye işaret eden ya da büyüme oranına katkıda bulunan bir takım faktörlere önem vermeniz gerekir. Böyle bir durumda aramanız gereken birkaç önemli metrik şunlar olacaktır:

Tarihsel Büyüme Hızı: Uzun vadeli büyüme oranlarını, kısa vadeli büyüme oranlarını göz önüne alarak karşılaştırın. Daha yakın zaman dilimlerine yaklaşırken gelirde tutarlı bir artış eğilimi varsa bu, elinizdeki teknoloji şirketi için iyi bir haberdir.

Özsermaye Kârlılığı: Bu, şirket hissedarlarının sermayeleri karşılığında ne kadar kâr elde ettiklerini gösterir. Bir şirketin özsermaye kârlılığını benzer alanda benzer faaliyet gösteren şirketlerle karşılaştırın.

Hisse Başına Kâr: Tıpkı özsermaye kârlılığı gibi hisse başına kâr da kârlılığın önemli bir ölçüsüdür. Ancak, sektördeki benzer şirketlerle karşılaştırmak yerine buradaki büyüme oranına bakın.

Borç ve Özsermaye: Bakmanız gereken bir diğer ölçüt bu. İdeal olarak borçların yıllık kazançların beş katından fazla olmamasına dikkat etmelisiniz.

Marjlar: Marjlar sektör ortalamasından daha büyük olmalı ve zamanla gelişmelidir.

Medyayı takip edin, eğilimleri bilin ve arama trendlerine bakın

Medya bazen bir sektörü veyahut belirli bir şirketi ‘bir sonraki büyük şey’ olarak tanıtır, bunu her zaman yapar. Dikkat çeken bu tür büyük spekülasyonlar da büyük kazanımlar yaratabilir.

Örneğin Tesla’nın (NASDAQ: TSLA) son yıllardaki performansını değerlendirin. Medyanın önemli etkisiyle şirketin hisseleri mevcut performansının çok ötesinde işlem görüyor. Farklı bir örnek için medya çılgınlığının sarmalına girerek rekor seviyelere ulaşan dijital para birimi bitcoin’in şu anki fiyatına da bakabilirsiniz.

Bu noktada bilmeniz gereken şey, teknoloji sektörünün bu tür spekülasyonlara karşı savunmasız olduğu gerçeğidir. Genellikle de bunun birkaç sebebi olur; ya teknoloji tam olarak anlaşılamamıştır ya da yüksek düzeyde yaratılan heyecan dalgası yatırımcıları bu yöne itmiştir.

Elbette, belli bir teknolojiye sadece kitlesel olarak yaklaşmak gerekmez; bu tür haberler zamanla gelişir, ortaya çıkar ve yeterince dikkatli bir şekilde takip ediyorsanız bunları görebilirsiniz. Mesela arama trendlerini takip etmek, bu tip haberlerin ne zaman çıktığını ve nasıl bir etkiye sahip olduğunu anlamanıza yardımcı olabilir.

Hiçbir zaman gerçeklerden uzaklaşmayın, bu aşamada Hype Cycle’ı kullanmak pekala yararlı olacaktır

Belli bir hisse senedini sarmalayan hype dalgasına girişmek kârlı olsa da, bu aşırı yükselme sona erdiğinde birçok yatırımcının ilgisini kaybedeceğini ve hisselerini er geç satmak zorunda kalacağını bilmeniz gerekiyor.

Muhtemelen yapmak istediğiniz son şey, bitiş düdüğünün çaldığı o ana yanlış tarafta yakalanmak olacaktır; işte bu nedenle, yatırımcı beklentileri gerçeklerden uzaklaşmaya başladığında hızla harekete geçip kazançlarınızı bir an evvel almanız yapacağınız en doğru şey olacaktır.

Bu strateji için bir model olarak ABD merkezli araştırma kuruluşu Gartner‘ın ‘Hype Cycle’ını kullanmak yararlı olabilir. Hype Cycle, beş aşamadan oluşuyor: teknolojik tetikleme, şişirilmiş beklentilerin tepe noktası, hayal kırıklığı, aydınlanma eğilimi ve nihayet verimlilik platosu.

Bu kavramlar ne anlama geliyor?

Teknolojik Tetikleme: Bu, olgunun ilk çıkış anıdır. Teknolojinin henüz ticari bir ürün olmadığı bu aşamada, genellikle teknolojinin hangi yöne ilerleyebileceğinin öngörüsü oluşur.

Beklentilerin Tepe Noktası: Tanınmanın bir diğer erken aşamasıdır. Bir takım başarısızlık hikayeleri ortaya çıkar ve bunlara bir dizi başarısızlık hikayesi daha eklenir. Bu süreçte bazı şirketler ilgili teknoloji için harekete geçer; ama çoğu ilgi göstermez ya da beklemeye devam eder.

Hayal Kırıklığı Oyuğu: Denemeler ve uygulamalar başarısız olduğu için bu aşamada ilgi büyük ölçüde yitirilir. Teknoloji üreticileri sarsılır ve arda arda başarısızlık hikayeleri peyda olur. Yarımlar, bu süreç sonunda hayatta kalmayı başaran bazı şirket için devam eder.

Aydınlanma Eğimi: Teknolojinin hayata nasıl fayda sağladığına dair birçok örnek netleşir ve teknoloji daha yaygın bir şekilde anlaşılmaya başlar. Bu süreçte, daha önce temkinli yaklaşım sergileyen şirketler de dahil olmak üzere çok sayıda şirket ve yatırımcı aksiyon almaya başlar.

Verimlilik Platosu: Teknolojinin piyasadaki uygulanabilirliği ve önemi artık açıkça görülür. Adaptasyon süreci bu aşamada başlar ve teknoloji bir ürün haline dönüşür. Teknoloji şirketleri için kazançlar, yatırımcılar için yatırımların geri dönüşü ve tüketiciler için de fayda nihayet sağlanmaya başlar.

Peki, Hype Cycle teknoloji yatırımlarımıza nasıl fayda sağlayacak?

Basit. Bu döngüyü kullanmanın iki yolu var. Birincisi, teknolojik tetiklemeden hemen sonra (en kısa sürede) girip, şişirilmiş beklentilerin tepe noktasından hemen önce çıkmaktır. İkinci strateji, hayal kırıklığı sona erdikten sonra geri dönmektir. İlk yol kazançlarınızı artırırken; ikincisi de riskinizi azaltacaktır.

Her şeyin kısa sürede hallolacağını düşünmeyin, sabırlı olun

Fikirler bir gecede gerçekleşmez ve ne şirketlerin ne de yatırımcıların serveti de tek gecede oluşmaz. Hisse senedi alıp satarken, özellikle de teknoloji sektörü söz konusu olduğunda bunu göz önünde bulundurmanız ve sabırlı olmayı öğrenmeniz gerekir.

Örneğin, yakın gelecekte uzay endüstrisi, yapay zeka ve nanoteknoloji alanları yükseliş eğilimi gösterebilir. Fakat bu pazarlar olgunlaşıncaya kadar, sabırlı olmak ve piyasayı dikkatle izlemek en iyisi olacaktır. Böylece, yeni fırsatlar ortaya çıktığında, piyasaya yeni girenlere kıyasla daha ileride olmanız mümkün olacaktır.

Uzun vadeli yatırımcıların çok iyi bildiği gibi, iyi bir şirket kötü gününde bile iyi olmaya devam edecektir. Aynı şekilde iyi bir teknoloji de potansiyelini korumaya devam edecektir. Buradan yola çıkarak yatırımlarınız için en uygun teknoloji şirketlerine odaklanın. İyi bir strateji için de karar almanızı sağlayan ilk kaynakları gözden geçirin, saptadığınız noktalarda hala haklıysanız, iyimser olun ve sabırla beklemeye devam edin.

Piyasa hakkında bilgi edinmek için teknoloji uzmanı olmanız gerekmiyor

Teknoloji sektöründe faaliyet gösteren şirketler ve teknoloji piyasası hakkında bilgi edinmek için bir teknoloji uzmanı olmanız gerekmiyor. Kitleler ne yöne hareket ediyor, nerede duruyorlar, teknolojik gelişim (ilgili olduğunuz alan için) nasıl ilerliyor bunları bilmeniz gerekiyor.

İzlemeye aldığınız teknoloji ve faaliyet alanına ilişkin gelişmeleri ve haberleri mutlaka radara almanız şart. Elbette, her gelişmenin ya da haberin önemli olup olmadığının bilincinde olmanız da gerekiyor.

Örneğin, belli bir teknoloji şirketine ait hisse senetlerinden bir miktar almışsanız, işin yapıldığı alandaki teknolojik ilerlemenin yanı sıra doğrudan şirkete yönelik önemli haber ve gelişmeleri de kollamanız gerekir. Mesela bu tip durumlara, teknoloji şirketleri için bir hayli önem arz eden yetenek kayıpları örnek olarak gösterilebilir.

Teknoloji şirketleri söz konusu olduğunda, yetenek kaybı gibi durumların hissedarların bakışını ve genel şirket performansını önemli ölçüde etkilediği zamanlar vardır; Bill Gates öncesi Microsoft (NASDAQ: MSFT) ya da Steve Jobs sonrası Apple bu durumlara iyi birer örnektir. Elon Musk’ın Tesla’dan veya Mark Zuckerberg’in Facebook’tan ayrıldığını varsaydığınızda da hisse fiyatındaki olumsuz etkiyi düşünebilirsiniz.

Birçok endüstride, yetenekler değiştirilebilir. Ancak teknoloji şirketleri için yeni yetenekler bulmak her zaman kolay olmayabilir. Bu, CEO’ların da ötesine geçebilen bilgisayar programcıları, sistem analistleri ve yazılım geliştiricileri gibi şirket içindeki önemli bazı çalışanlar için de geçerlidir.

Yahoo (NASDAQ: YHOO) yetenek kaybı etkilerinin iyi bir örneğidir. Hatırlatmak gerekirse 2009’dan 2015’e kadar, sayısız üst düzey yönetici Yahoo’yu terk etti ve bu dönemde şirket hisseleri de hızla değer kaybetti.

Böyle bir durumda önemli çalışanların kaçmaya başladığı bir teknoloji şirketinden belki siz de kaçmayı düşünmelisiniz.

Söz gelimi, yetenek kayıpları teknoloji şirketleri için dikkate değer özel konulardan sadece birisidir. Bu gibi teknoloji sektörüne özgü gelişme ve haberleri kollamaya çalışmanız mühimdir.

Toparlamak gerekirse, teknoloji birçok alanda gelişmeye ve yeni kazanç fırsatları yaratmaya devam ediyor. Şu anda teknoloji alanına yatırım yapmanın birçok yolu var ve daha farklı yeni yollar da karşımıza çıkacak. Bu alana yatırım yaparken, işinizi kolaylaştıracak birkaç faydalı stratejiyi planlarınız arasına ekleyebilir ve kazançlarını çok daha fazla artırabilirsiniz.