Metal Yatırımcılarının Çinko Hakkında Bilmesi Gereken 10 Detay

Piyasa, elektrikli otomobillerin getirdiği etkiyi ve bunun hammadde açısından ne anlama gelebileceğini daha yeni yeni çözmeye başladı. Lityum, grafit ve kobalt fiyatları bu duruma göre hareketlendi ve lityum-iyon pillerin hammaddeleri bir anda çok talep görmeye başladı.

Bu şekilde piyasada bir görünüp bir kaybolan hammaddelerden biri de hiç kuşkusuz ki çinko. Bu yıl fiyatlarında yüzde 74’lük bir artış olunca çinko piyasası birçok yatırımcının ve spekülatörün dikkatini çekmeyi başardı.

Türkiye’de çinko üretimi yapan Kanadalı şirket Pasinex Resources da hareketlenen piyasada dikkatleri üzerine çekiyor. Zira çinko fiyatları son yıllarda görülmemiş seviyelerde yükselirken, Pasinex geçen yıl büyük bir sıçrama kaydederek 30 bin ton kadar çinko üretimi gerçekleştirdi. Pasinex CEO’su Steve Williams, bu sene mevcut üretimin iki katını hedeflediklerini belirtti.

Çinko piyasası yatırımcıların ilgisini çekmeye devam ederken, hisseleri Kanada ve Almanya borsalarında işlem gören çinko üreticisi Pasinex de piyasadaki hareketlenmeyle önemli bir kâr artışının eşiğine geldi. Piyasada yaşanan hareketlenmelerin ve Pasinex’in Türkiye’deki istikrarlı üretim hedeflerinin şirket hisselerine de olumlu yansıması bekleniyor. (Ayrıca bkz: Kanadalı çinko üreticisi Pasinex, Türkiye’de büyüyor)

Peki, bir anda önemli bir ivme kazanan bu hammadde ile ilgili yatırımcıların bilmesi gerekenler neler? Listeye göz atın:

1. Çinko günümüzde 34 milyar dolar hacminde bir pazara sahip

Bu pazar yaklaşık 18 milyar dolar hacmindeki gümüş pazarının, 8 milyar dolar hacmindeki platin pazarının ve 5 milyar dolar hacmindeki molibden pazarının toplamından bile daha büyük. Ayrıca çinko, dünya üzerinde en çok kullanılan dördüncü metal.

2. Çinko eritimi ve üretimi teknolojileri birçok metalden daha geç gelişti

Eski insanlar bakırı, kurşunu ve demiri eritebiliyorlardı fakat çinkonun izole bir şekilde işlenebilmesini sağlayan teknoloji henüz çok yeni. Buna rağmen çinko eski insanlar için bile çok önemli bir hammaddeydi. Silahlardan süs eşyalarına kadar birçok şeyde çinko açısından zengin bakır cevherleri kullanılmaktaydı.

3. Çinko bugün dahi birçok önemli alaşımda kullanılıyor

Örneğin bugün pirincin en önemli hammadde olduğu müzik aletleri ve aşınmaya dayanıklı donanımlar için çinko kullanılıyor. Ayrıca lehim ve nikel-gümüş alaşımı da diğer önemli alaşımlar arasında yer alıyor.

4. Dünyanın ilk pilinde anot olarak çinko kullanılmaktaydı

1779 yılında Alessandro Volta tarafından tasarlanan Volta Pili, elektrot olarak çinko ve bakır, elektrolit olarak ise deniz suyuna batırılmış kağıt kullanmaktaydı.

5. Çinko, bugünkü pillerin yapısında da bulunan önemli bir maden

Çinko havası, gümüş-çinko, çinko-bromür ve alkali pillerin hepsinde çinko bulunuyor ve günümüzde işitme cihazlarından askeri araçlara kadar her şeyde kullanılabiliyor.

6. Çinko kaplamalar ise çinkonun kullanıldığı en geniş alan

Dünya üzerinde çıkarılan çinkonun çoğunluğu çelik veya demirin paslanmaması için kullanılan çinko kaplamalara harcanıyor. Bu kaplamalara elektrikli ev aletleri gibi ürünler de dahil. Öte yandan çinko endüstriyel alanda güneş kremi ve tıbbi alanda hap gibi ilaçların üretiminde de kullanılıyor.

7. Çin dünyanın en büyük çinko üreticisi ve tüketicisi

2015 yılında tüm dünyada çıkarılan 13.4 milyon ton çinkonun %37’si Çin’de çıkarıldı. Çin aynı yıl tüm dünyadaki rezervin %47’sini tek başına kullandı.

8. Birçok önemli çinko madeni kapatıldı

Çin’in Hunan eyaletindeki 26 kurşun ve çinko madeni çevresel nedenlerden dolayı kapatıldı. Aynı yıl İrlanda’daki Lisheen Madeni ve Avustralya’daki Century Madeni de rezervlerin bitmesi nedeniyle kapatıldı. Böylece yıllık çinko üretiminin 630.000 tonu piyasadan silinmiş oldu.

9. Dünyadaki çinko stokları tükeniyor

2013’den beri çinko depolarının doluluğu yarı yarıya azalmış durumda. Çinko fiyatlarının yükselişi de bu arz eksikliğinden kaynaklıyor. Çinko ve kurşun üreticileri federasyonu International Lead and Zinc Study Group’in  (ILZSG) raporuna göre, bu senenin ilk dört ayındaki arz eksikliği 112.000 ton oldu.

10. Çinko fiyatlarında bu yıl yüzde 74 artış gerçekleşti

Emtia Fiyat Endeksi’ne göre son 12 aylık dönemde en yüksek fiyat artışı yüzde 74.2 ile çinkoda gerçekleşti. Çinko piyasasındaki arz eksikliği özellikle Londra ve Şanghay’daki stoklarda hissediliyor. Madencilik alanında yaşanan bu gelişmelerin çinko üretimi yapan şirketlerin kârlılığına da doğal olarak olumlu yansıması bekliyor. Diğer yandan metal yatırımcıları için de bu gelişmeler fırsat yaratıyor.