Forex Kaldıraç Nedir? 10 Maddede Forex Kaldıraç Sistemi

Forex piyasasının en büyük avantajlarından biri hiç kuşkusuz ki kaldıraç sistemidir. Kaldıraç, aracı kurumlar tarafından sunulur ve yatırımcıların mevcut sermayelerinin ötesinde pozisyon açmalarına olanak sağlar. Bu, yatırım getirilerini önemli ölçüde artırabilir, ancak aynı zamanda riski de artırır ve zararları da ortaya çıkarabilir.

Kaldıraç mantıklı planlar dahilinde, rasyonel ve doğru bir şekilde kullanılmalıdır. Eğer forex piyasasında kaldıraç sisteminden yararlanmak düşünülüyorsa her daim sağlam bir risk yönetimi stratejisi kullanmak önemlidir. Çünkü piyasa beklenmedik bir yönde hareket ederse, kaldıraç kazançlarda kâra değil, zarara da sebep olabilir.

Bu makalede, forex kaldıraç nedir, kaldıraç oranları ne ifade eder ve kaldıraç nasıl kullanılır gibi birtakım temel bilgilere yer vereceğiz. Bu piyasada özellikle kaldıraç ile ilgili riskler ve bunların kısmen nasıl azaltılabileceğini forex kaldıraç örnekleri üzerinden ayrıntılı olarak sizlere aktaracağız.

1. Forex Kaldıraç Nedir?

Kaldıraç, sahip olunan düşük teminatlarla olabildiğinden daha yüksek hacimli pozisyonlar açmayı mümkün kılan finansal bir araçtır. Başka bir ifadeyle kaldıraç, yüksek hacimli pozisyonlar almak için düşük teminatları kullanma yeteneğidir.

Kaldıraç, hesapta bulunan mevcut sermayenin belirli oranlardaki katlarında pozisyon açılabileceği ve piyasada daha büyük tutarlarda işlemler yapılabileceği anlamına gelir. Forex piyasasında işlemciler, döviz çiftleri, hisse senetleri ya da emtialar gibi enstrümanlar üzerinde nispeten küçük fiyat değişikliklerinden kâr etmek için genellikle kaldıraç kullanmayı tercih ederler.

Kaldıraç, her ne kadar sıklıkla forex piyasası ile anılıyor olsa da farklı türev piyasalarda da kullanılabilir. Örneğin son yıllarda yatırımcılar arasında giderek yıldızı parlayan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası olarak bilinen VİOP’ta da kaldıraç olanağı vardır. VİOP kaldıraç sisteminin hisse senetleri, borsa endeksleri ve emtialar üzerinde kullanılması mümkündür.

2. Forex Piyasasında Kaldıraç Neden Kullanılır?

Forex piyasasında işlemciler, parite dalgalanmalarından elde edebilecekleri kârı maksimize etmek için kaldıraç kullanırlar. Forex piyasasında parite dalgalanmaları oldukça küçük pip hareketleridir. Bu, her işlemden elde edilen kârın düşük olma ihtimali anlamına gelir. Dolayısıyla forex işlemleri daha yüksek kârlar elde etmek için kaldıraç kullanmayı tercih ederler.

Meraklısına küçük bir not düşmek gerekirse, bir pip, bir döviz paritesi arasında meydana gelebilecek en küçük fiyat hareketidir ve “görülecek yüzde” anlamına gelir. Mevzubahis forex olduğunda, bu piyasada işlem gören tüm enstrümanların fiyat hareketleri pip üzerinden ifade edilir.

Forex’te kaldıraç sistemi kullanımıyla, işlemciler daha büyük işlemler gerçekleştirebilir, yani mevcut sermayelerinden çok daha büyük pozisyonlar açabilirler, bu da piyasada gerçekleşen fiyat hareketlerini daha büyük kârlara çevirmeye yardımcı olabilir.

Kaldıraç, en basit şekliyle, oldukça sıkıcı bir piyasayı muazzam ölçüde heyecan verici ve kazançlı hale getirir. Oysaki para söz konusu olduğunda, siz de muhtemelen çok iyi biliyorsunuz ki, heyecan her zaman iyi değildir, üstelik söz konusu kaldıraç olduğunda. Öyle ki kaldıraç yüksek kazançlar getirebildiği gibi yüksek kayıpları da beraberinde getirebilir.

3. Forex’te Kaldıraç Sistemi Nasıl İşler?

Bir forex işlemcisinin hesabında 1000 dolar bakiye olduğunu düşünelim. Hesap bakiyesinde 1000 dolar olan bu işlemcinin daha büyük pozisyon açmak istediğini ve aracı kurumunun 1:500’lük bir kaldıraç sağladığını varsayalım.

Bu durumda işlemci, dolar cinsinden ifade ettiğimizde 5 lot kadar büyük bir pozisyon açabilir. Başka bir deyişle, 1000 dolar x 500 (kaldıraç), pozisyon için maksimum 500.000 dolar büyüklüğüne eşit olacaktır. Böylece işlemci, mevcut parasının 500 katı büyüklüğünde işlem yapabilecektir.

Bu şekilde 1:500 kaldıraç oranı kullanan işlemci, işler yolunda giderse 1 dolar yerine 500 dolar kazanç sağlamış olacaktır. Bir işlemcinin kaldıraç kullanarak parayı mümkün olduğu kadar hızlı kazanabileceği gibi çabuk kaybedebileceğini belirtmek de elbette önemlidir.

Forex piyasasında kaldıraç kullanılarak elde edilen parayı genellikle yatırımcının forex hesabını yöneten aracı kurumundan aldığı bir krediye benzetmek mümkündür. Bununla birlikte kaldıraç herhangi bir krediyle gelen özelliklere sahip değildir. Örneğin, aracı kurum tarafından sağlanan bu ödünç para için faiz ödenmesi gerekmez.

4. Forex’te Kaldıraç Nasıl Kullanılır?

Forex’te kaldıraç kullanmak için aracı kurumun talep edeceği minimum değerde bir hesap açmak gerekir. Bu değer marjin olarak da ifade edilir. Hesap açıp gerekli sermaye yatırıldıktan sonra kaldıraçlı işlemler yapılabilir. Aracı kurum her pozisyon için ne kadar marjin gerektiğini ek olarak belirtir.

Mesela, kaldıraçlı bir işlemde her 1000 dolar için 100.000 dolar değerinde pozisyon açılabilir. Marjin aracı kurumlara göre farklılık gösterse de burada standart 1 lot aldık. Bu örnekte marjin ihtiyacı yüzde 1’dir. Başka bir deyişle, aracı kurum işlemciden her 100.000 dolar değerindeki pozisyon için 1000 dolar marjin yani asgari güvence miktarı talep edecektir.

5. Forex Kaldıraç Oranları Nasıldır?

Forex kaldıraç oranları ülkeden ülkeye göre değişiklik gösterir. Ülkemizdeki düzenleyici ve denetleyici kuruluş olan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), gerçekleştirdiği son düzenleme ile kaldıraç oranlarını sınırlandırmıştır. Yani Türkiye’de forex piyasalarında kullanılabilecek maksimum kaldıraç oranı 1:10’dur.

Dünya çapında sağlanan kaldıraç oranları genellikle ülkemizde olduğu gibi 1:10 veya 1:50, 1:100 ya da 1:200 şeklindedir. Kaldıraç oranlarının ne ifade ettiğinin daha iyi anlaşılabilmesi için konuyu biraz detaylı hale getirelim. Farklı oranlar üzerinden kaldıraç hesaplama örneklerine bir bakalım.

1:10 – Bu kaldıraç oranı, sahip olunan her 1 dolar için 10 dolara kadar bir işlem yapılabileceğini ifade eder. Bu, her bir 500 dolar ile forex piyasasında 5000 dolara kadar işlem yapabileceği anlamına gelir. Ayrıca SPK mevzuatı gereğince 1:10, ülkemizdeki aracı kurumlarda kullanılabilecek maksimum kaldıraç oranıdır.

1:50 – Sahip olunan her 1 dolar için 50 dolara kadar bir işlem yapılabileceği anlamına gelen bu kaldıraç oranı ülkemizdeki aracı kurumlarda kullanılamaz. Bu oran, her bir 500 dolar ile forex piyasasında 25.000 dolarlık bir işlem yapılabileceğini ifade eder.

1:100 – Yine ülkemizdeki aracı kurumlarda kullanılması mümkün olmayan bu kaldıraç oranı, bir işlemcinin hesabındaki her 1 dolar için 100 dolara kadar işlem yapabileceği anlamına gelir. Standart bir lot hesabında bu, sunulan tipik kaldıraç oranı miktarıdır.

1:200 – Hesaptaki her 1 dolar için 200 dolara kadar işlem yapabileceği anlamına gelir. Bu, bir mini lot hesabında sunulma eğiliminde olan kaldıraç oranıdır. Ülkemiz aracı kurumlarında kullanılamaz.

Forex’te başarılı olmak ve büyük kazançlar sağlamak için illa yüksek kaldıraç oranları kullanılması gerekmediğini belirtmek gerekir. Çünkü Türkiye’de kullanımı mümkün olan 1:10 kaldıraç oranı dünya çapında başarılı olan uzman forex işlemcileri tarafından sıklıkla kullanılır.

Elde edilen tecrübeler kaldıracın ne zaman kullanılması gerektiği veya ne zaman kullanmaktan kaçınılması gerektiğini öğretecektir. Bununla beraber kaldıraç oranının mevcut olması onu her zaman kullanmak gerektiği anlamına da gelmez.

6. Forex Kaldıraç Sistemi Avantajları Nelerdir?

Forex’te işlemlerin pozisyon boyutlarını doğal olarak olması gereken yerin ötesine taşıyan kaldıraç sistemi, bir dizi fayda ve çeşitli avantajlar sağlar. Plansız ve mantıksız kullanımlar sonucunda her ne kadar dezavantajlara dönüşebilecek olsa da kaldıraç sistemi avantajlarının göz ardı edilmemesi gerekir.

Forex kaldıraç sisteminin temel avantajları arasında sermaye verimliliğinin artırılması, yüksek kârlılık ve düşük volatiliteye karşı hafifletici etkiler gibi unsurlar yer alır. Piyasa işlemcileri kaldıraç sistemini kullanarak bu tür avantajlardan yararlanabilirler.

Sermaye Verimliliğinin Artırılması

Forex piyasasında işlem başına elde edilen para miktarını artırmak sermaye kullanma verimliliğini de artırır. Sermaye verimliliği bakımından, kaldıraç sistemi göz ardı edilemeyecek önemli bir etki yaratır ve kısa vadede daha fazla kâr sağlamakla kalmaz, aynı zamanda çok daha kısa bir süre içinde iyi bir yatırım getirisi sağlar.

Bunu bir örnekle açıklayabiliriz. Mesela kaldıraç kullanılmayan bir işlemde 500 dolar getiri oluşturmak üç güne mal oluyorsa, kaldıraç kullanımı aynı getiriyi bir gün gibi daha kısa bir sürede sağlayabilir. Böylece sermaye daha kısa sürelerdeki fırsatları değerlendirmek için etkin bir şekilde kullanılabilir.

İşlem Kârlılığının Artırılması

Forex’te kaldıraç kullanarak işlem yapmanın bir diğer avantajı, daha az çaba ile daha fazla kazanç sağlamasıdır. Çünkü piyasada alım satım yapılan enstrüman her ne olursa olsun, kaldıraç sisteminin bu aşamada en temel rolü, yapılan işlemleri bir nevi çarparak mevcut her işlemden elde edilen kazancı yükseltmektir.

Bilindiği gibi, forex piyasasında sadece dövizler işlem görmüyor. Bu piyasada hisse senetleri ve emtialar gibi çeşitli enstrümanlar da işlem görüyor. Bu noktada, işlem kârlılığının artırılması hedefi, örneğin forex hisse senedi veya emtia işlemleri için de kullanılabilir.

Söz gelimi, forex piyasasında işlem görüp ortaya çıkabilecek farklı enstrümanlara ilişkin fırsatları değerlendirmek için de kaldıraç kullanımı yapılabilir. Böylece kaldıraç sistemi ile piyasadaki tüm enstrümanlara ilişkin işlem kârlılıkları yükseltilebilir.

Düşük Volatiliteye Karşılık

Forex piyasası söz konusu olduğunda, kaldıraç sistemi, düşük volatilitenin azaltıcı etkisine karşı hafifletme yeteneğine sahiptir. Yüksek kaldıraçlı pozisyonlarla, küçük hareketler bile son derece önemli bir şekilde ciddi hale gelebilir. Bu anlamda kaldıraç sistemi, piyasa fiyatlandırmasındaki daha az önemli hareketlerden yararlanmayı mümkün kılar.

En nihayetinde kabul etmek gerekir ki, kaldıraç sistemi, iki ucu keskin bir bıçaktır. İşlemler için avantajlar sağlarken, göz açıp kapayıncaya kadar pozisyonlara ve hatta hesapları patlatmaya yetecek düzeyde önemli zararlara da sebebiyet verebilir.

7. Forex Kaldıraç Sistemi Dezavantajları Nelerdir?

Kaldıraç sistemi yegane gücü sayesinde çok kısa bir zaman diliminde avantajlı bir konuma geçilmesine yardımcı olabileceği gibi, dezavantajlı bir konuma düşülmesine de sebep olabilir. Söz gelimi, kaldıraç hem lehte hem de aleyhte işleyebilir.

Kaldıracın dezavantajlarını öğrenip işlemler üzerinde ne tür olumsuz etkilere sahip olabileceğini en başından tam olarak anlamak ve idrak etmek oldukça önemlidir. Çünkü dezavantajları ve bunların getirdikleri riskleri bilmek bu sistemin oluşturacağı ya da ortaya çıkarması muhtemel risklere karşı önlem almaya yardımcı olur.

Telafisi Zor Olabilecek Büyük Zararlar

Kaldıraç, telafisi zor olabilecek büyük zararların önünü açtığı için önemli bir dezavantaj yaratabilir. Kaldıracın etkisi basitçe işlem hacmini yükseltmektir, böylece aslında daha fazla parayla işlem yapılır. Bu şekilde yapılan bir işlem yüksek kazançla geri dönebileceği gibi, kayıpla da geri dönebilir.

Sözün özü, kaldıraç kullanarak kârlılığı artırmak amaçlanır ama aynı zamanda olası kayıp riskleri de üstlenilir. Bu açıdan, pozisyonların kaçınılmaz olarak bazen istenmeyen yöne hareketlendiği zamanlarda, kaldıraç, yüksek kârlılıktan ziyade telafisi zor olabilecek durumlarla daha pahalıya mal olabilir.

Teminat Tamamlama Çağrısı Riski

Margin call olarak da adlandırılan teminat tamamlama çağrısı, aracı kurumlar tarafından işlemcilerin belirlenen marj gereksinimlerinin altına düşebileceği herhangi bir zaman ortaya çıkabilecek mevcut bir risk unsurudur. Herhangi bir noktada bu eşiğin altına düşülürse, aracı kurum pozisyonu otomatik olarak sonlandırır.

Büyük kârlar sağlayan tüm pozisyonların erken kapatılabildiği bu duruma karşı dikkatli olmak gerekir. Mevcut kaldıraç oranı ile bu sürekli risk, bundan kaçınmak için sermayeyi yönetirken her işlemcinin dikkat etmesi gereken önemli bir konudur.

8. Forex’te Olası Kaldıraç Riskleri Nelerdir?

Kaldıraç, işlemcilere piyasada işlem gören tüm ürünlerdeki dalgalanmalardan yararlanarak yüksek hacimli pozisyon açma ve önemli kârlar elde etme fırsatı sağlar. Bunun yanı sıra, kaldıraç kullanırken, işlemcilerin, aynı zamanda zarara uğrama ihtimallerini göz ardı etmemeleri gerekir.

Kaldıraç, gerçekçi bir risk yönetimi stratejisi ile beraber mantıklı ve planlı bir şekilde kullanılmalıdır. Zira forex piyasasında var olan risklerin büyük çoğu, varlığın hareketinden değil, yanlış kaldıraç kullanımından kaynaklanır. Bu da forex piyasasında kaldıracı dikkat edilmesi gereken önemli bir risk unsuru haline getirir.

Bu risk unsuru göz önüne alındığında kaldıraç kullanmak isteyen forex işlemcilerinin mantıklı ve planlı hareket etmeleri gerekir. Mesela kaldıraç kullanımı yalnızca avantaj açıkça işlemcinin kendi çıkarlarına olduğunda kullanmalıdır.

Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, dünya çapında başarılı olan uzman forex işlemcileri genellikle 1:10 veya 1:20 gibi çok düşük kaldıraç oranları ile işlem yaparlar. Ülkemizde kaldıraç oranlarının sınırlandırılmasına rağmen hali hazırda kullanılabilen 1:10’luk oran başarılı işlemler gerçekleştirmek için son derece yeterli olabilir. Öte yandan düşük kaldıraç kullanımı, işlem hatalarının olası etkilerinden korur ve kazançların istikrarlı olmasını mümkün kılar.

9. Forex’te Kaldıraç Kullanımında Riskler Nasıl Azaltılır?

Yüksek hacimli pozisyon açmak için kaldıraç kullanmak işlemcileri mümkün mertebe savunmasız bir hale getirir. Riski azaltmak ve kayıpları kontrol etmek için, forex işlemcilerinin büyük çoğunluğu kaldıraç kullanarak işlemlerini gerçekleştirirken stop loss yani zarar durdurma emirleri kullanırlar.

Stop loss emri, aracı kuruma, belirli bir fiyata ulaştığında işlemden çıkılması gerektiği yönünde verilen bir talimat olarak tanımlanabilir. Forex işlemcileri tarafından kaldıraçlı işlemlerde sıklıkla kullanılan stop loss emirleri, gerçekleştirilen işlemleri değişebilecek piyasa koşullarına karşı koruma altına alır.

Forex piyasasında herhangi bir işleme girerken, çıkış yapılacak noktayı dikkatlice düşünmek ve bu rakamı gösteren bir stop loss emri oluşturmak akıllıca bir seçenektir.

Piyasa hareketleri her ne kadar yakından izleniyor olsa dahi, forex piyasasının volatilitesi, olası küçük kayıpların birikmesine karşı korunmada stop loss emirlerinin kullanımını gerektirir. Bu şekilde olası zararlara karşı bir önlem alınmış olur.

Durulması gereken noktadaki fiyatı belirlemek için bir stop loss emri uygulandığında, fiyat belirlenen limite ulaşır ulaşmaz, pozisyonun ilgili fiyattan kapatılması için aracı kuruma otomatik bir talimat gönderir. Böylece çoğu durumda muhtemel kayıpların önüne geçmek mümkün olabilir.

10. Forex Kaldıraç Sistemi Hakkında Neleri Bilmek Gerekir?

Forex’te kaldıraç kullanmak, bir forex işlemcisinin küçük piyasa hareketlerinden elde edebileceği kârı artırma olanağı sağlar. Düşük bir marj gereksinimi ile işlemciler kaldıraç kullanarak daha büyük hacimde pozisyonlar açabilir ve başka türlü mümkün olmayacak büyük miktarda işlem gerçekleştirebilirler.

Forex piyasasında başarılı bir kariyer yapmak ve kazanç sağlamak için kaldıraç sistemini makul, planlı ve doğru bir yaklaşımla kullanmaya özen göstermek oldukça önemlidir. Bu çerçevede kaldıraç kullanılırken bir plan ve özellikle mantıklı bir şekilde hareket etmek işe yarayacaktır.

Makalemiz boyunca sıkça üzerinde durduğumuz gibi, kaldıraçla işlem kazançları yükseltilebilir, aynı zamanda zararlar da meydana getirebilir. Yine ifade ettiğimiz gibi, forex piyasasının yüksek volatilitesi nedeniyle, işlemler için bir stop loss emri uygulamak elzemdir.

Ayrıca, piyasada yüksek kazançlar sağlamak için pratik bilgilere ihtiyacınız varsa forex para kazanma yöntemleri üzerinde durduğumuz içeriğimize de göz atmanızı tavsiye ederiz. Burada kazançlarınızı artıracak hap bilgileri bulabilirsiniz.

Toparlamak gerekirse, doğru bir şekilde uygulandığında forex kaldıraç sistemi, sermayenin verimli kullanımına imkan sağlamak ve daha fazla getiri elde etmek için faydalı bir araç olabilir. Bununla birlikte, yanlış kullanıldığı takdirde, faydadan çok zarar da getirebilir. Bu nedenle dikkatli kullanılması kesinlikle önemlidir.