10 Maddede SPK’nın Yeni Forex Düzenlemesi
Forex dünyanın en popüler finansal araçlarından biri. Türkiye’de de son yıllarda kullanım oranı hızla artan kaldıraçlı ve türev işlemler piyasasında yeni bir düzenleme yapıldı.
Türkiye Forex piyasasında alışılagelmiş kuralları değiştiren düzenleme 14 Ocak Perşembe günü 29593 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) konuyla ilgili açıklamasında gelişen forex piyasasının mevcut koşullarda yatırımcıların talepleri doğrultusunda yeni düzenlemelerin yapıldığına vurgu yaptı. SPK açıklaması ve yeni düzenlemeye ilişkin dikkatimi çeken önemli 10 değişikliği maddeler halinde yazdım.
SPK’nın Yeni Forex Düzenlemesi:
- Başlangıç teminatında 20.000 TL’lik sınır yatırımcı farkını belirleyecek
Teminat tutarına göre yatırımcıların kullanabileceği kaldıraç oranındaki değişiklik tebliğde dikkat çeken en önemli düzenleme. Daha önce tüm yatırımcılar, yatırım miktarları her ne olursa olsun paritelerde 100:1 kaldıraç oranı kullanabiliyordu. Düzenlemeyle birlikte kaldıraç oranlarına 20.000 TL -veya karşılığında döviz- teminat sınırı getirildi.
2. Profesyonel yatırımcılar için yeni kaldıraç oranları
SPK tarafından yapılan açıklamada; başlangıç teminat tutarı 20 bin TL ve üzerinde olan yatırımcılar, “profesyonel yatırımcı” şeklinde değerlendirildi. Buna göre 20 bin TL ve üzeri başlangıç teminatı yatıranlar; Türk lirası, ABD doları ve avronun değişim oranlarını esas alan varlıklarda en fazla 100:1 oranında kaldıraç kullanabilecek. Diğer varlıklarda ise kaldıraç oranı en fazla 50:1 olacak.
3. Profesyonel yatırımcılar dışındaki yatırımcılar için yeni kaldıraç oranları
Başlangıç teminat tutarı 20 bin TL’nin altında olan yatırımcılar; TL, USD ve avronun değişim oranlarını esas alan varlıklarda maksimum 50:1, diğer varlıklarda ise maksimum 25:1 oranında kaldıraç kullanabilecek.
Söz gelimi, başlangıç teminat tutarı 20 bin TL’nin altında olan yatırımcılar, teminat tutarı aynı rakamın üzerinde olan yatırımcılara kıyasla kaldıraç oranlarının yarısıyla işlem yapabilecek.
4. Tebliğ öncesi hesabı bulunanlar için değişiklik
Düzenlemeden önce yatırımcıların açtığı pozisyonlar açılan oran üzerinden kapatılabilecek. Hali hazırda değişiklik öncesi 20 bin TL altında başlangıç teminat tutarı bulunan yatırımcıların kaldıraç oranlarını yükseltme talebinde bulunabilmesi için işlem tutarlarını minimum 30 bin TL’ye çıkarmış olması gerekecek.
5. Yatırımcı teminat tutarını artırarak kaldıraç oranlarını yükseltebilecek
Merkezi takas kurumu raporlama saati baz alınarak 20 bin TL başlangıç teminat tutarını 30 bin TL’ye çıkaran yatırımcılar, raporlamayı takip eden iş günü itibariyle kaldıraç oranlarını talepleri doğrultusunda paritelerde 100:1, diğer varlıklarda ise 50:1 oranına çıkarabilecekler.
6. Teminatın düşmesine yönelik uygulama
Müşteri hesabından para çekme veya aracı kurumlara virman yapılması yoluyla teminatını 20 bin TL’nin altına düşürse, sonraki pozisyonlarında paritelerde 50:1, diğer varlıklarda ise 25:1 kaldıraç oranı kullanabilecek. Kaldıraç oranları bu durumda yarı yarıya düşecek.
7. İşlem devamında teminatın düşmesine yönelik uygulama
Bir üst maddede yer alan durumun dışında, yatırımcıların teminatının işlem sırasında 20 bin TL’nin altına düşmesi halinde kaldıraç oranları değişmeyecek. Oranlar paritelerde 100:1, diğer varlıklarda ise 50:1 olmaya devam edecek.
8. Demo hesaplarda yeni standartlar
Düzenlemeyle birlikte forex aracı kurumları tarafından sağlanan deneme ya da bilinen adıyla demo hesaplara da standartlar getirildi. Buna göre aracılar tarafından sağlanan demo hesapların artık gerçek zamanlı fiyatlarla çalışması zorunlu olacak. Demo hesaplarda standartlar Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) tarafından belirlenecek.
9. Demo hesap kullanmayan, gerçek hesap açamayacak
Yeni yatırımcıların, aracılar tarafından sağlanan demo hesaplarda minimum 6 iş günü, en az 50 adet işlem yapması gerekecek. Demo hesap kullanmayan ve azami kullanım şartlarını yerini getirmeyenler gerçek hesap açamayacak.
Aynı şekilde aracı kurumlar da yeni hesap açacak müşterilerine önce demo hesabı açmak zorunda olacak. Bir başka değişle, 6 iş günü demo hesap kullanıp, en az 50 adet işlem gerçekleştirmeyen müşterilere aracı kurumlar direkt gerçek hesap açamayacak.
10. Aracı kurumlara yönelik çeşitli düzenlemeler
Forex aracı kurumları, müşterilerini “zarar iadesi” veya benzeri kampanyalarla işlem yapmaya teşvik edemeyecek. Aracı kurumlar tarafından benzeri yatırım danışmanlığı hizmetlerine de çıkar çatışmaları sebebiyle izin verilmeyecek.
