VİOP 30 Endeksi Nedir? VİOP 30 Endeksi Hakkında 7 Bilgi
VİOP 30 Endeksi, Borsa İstanbul’da işlem gören otuz büyük şirkete tek seferde yatırım yapma olanağı sunuyor. İçerisinde BİST 30 endeksi şirketlerinin yer aldığı BİST 30’un yakın vade kontratlarını alıp satarak aynı anda ve tek seferde ülkemizin en büyük şirketlerine yatırım yapabilirsiniz.
Son yıllarda yatırımcılar arasında yıldızı parlayan VİOP piyasası aracılığı ile BİST 30 endeksi alıp satmaya başlamanız durumda endeks içerisinde yer alan Türk Hava Yolları, Bim, Turkcell, İş Bankası ve Aselsan gibi önde gelen şirketlere yatırım yapabilir ve bu hisselerde gerçekleşen performanslardan yararlanabilirsiniz.
VİOP’ta, önemli bir avantaj olarak, Borsa İstanbul’un BİST 30 endeksine düşük başlangıç teminatlar tutarları ile yatırım yapmaya başlayabilirsiniz. VİOP’taki kaldıraç olanağı sayesinde küçük bir başlangıç yatırımı ile daha büyük miktarda pozisyon alarak daha yüksek kazançlar sağlayabilirsiniz. Diğer yandan, iki yönlü işlem imkanından faydalanarak yalnızca fiyatların yükselişlerinden değil, düşüş hareketlerinden de kazanç sağlayabilirsiniz.
İçindekiler
1. VİOP 30 Endeksi Nedir?
VİOP 30 Endeksi, Borsa İstanbul’da en yoğun olarak işlem gören büyük şirketlere ait hisse senetlerinden yalnızca 30 adedinin değerini yansıtıp vadeli işlem ve opsiyon piyasasında alınıp satılabilen bir finansal araçtır. Bu endeks, VİOP’ta XU030 kodu ile işlem görmektedir.
Türkiye ekonomisi başta olmak üzere Borsa İstanbul’un umumi görünümünü temsil etmesi bakımından VİOP 30 endeksi, spekülasyon ve özellikle spot piyasada ortaya çıkması muhtemel dalgalanma ve kur risklerinin olası zararlarını minimuma indirme olanakları sağlayan bir yatırım seçeneğidir.
VİOP endeks yatırımı ile düşük başlangıç teminatı, kaldıraç ve iki yönlü işlem avantajlarından yararlanmak mümkündür. Bütün bunlar da VİOP’ta yatırımcılara, düşük bir bir yatırım tutarı ile başlayıp büyük miktarda pozisyon alarak yüksek kazanç fırsatları sunar. Bu avantaja benzer şekilde VİOP, fiyat beklentilerine göre hem düşüş hem de yükseliş hareketlerinden faydalanma olanağını da beraberinde getirir.
2. VİOP 30 Endeksinde Hangi Hisseler Yer Alır?
VİOP 30 Endeksi veya XU030, BIST 30 endeksinin vadeli işlem piyasasında işlem görüp alınıp satılabilen kontratlarını temsil eder. Vadeli işlem piyasasında XU030 kodu ile işlem gören bu endeks, BİST 30 endeksini birebir yansıtır. Bu açıdan BIST 30 endeksi kapsamında yer alan şirketlere ait hisse senetleri VİOP’ta da bu benzerliği temsil eder.
BİST 30 endeksi kapsamına alınacak hisse senetleri risk seviyeleri görece yüksek olan C ve D gruplarından seçilmez. Bunun yerine BİST 30 endeksi kapsamına alınacak hisseler A ve B grupları arasından seçilir.
Meraklısı için burada küçük bir parantez açmak gerekirse; 30 milyon değere sahip fiili dolaşımdaki hisseler A grubu sınıfına dahil edilirken, 30 milyon liradan düşük lakin 10 milyon liradan fazla fiili dolaşımdaki hisseler ise B grubuna dahil edilir. C grubu hisseleri ise 10 milyon lira altında kalan paylar olarak derecelendirilir. D grubu da BİST pay piyasası kapsamı haricindeki, Serbest İşlem Platformu, Gelişen İşletmeler Piyasası, Gözaltı Pazarı ve Nitelikli Yatırımcı İhraç Pazarı olarak ayrı bir kategori kapsamına dahil edilir.
Bununla birlikte, BİST 30 endeksinde değerleme hesapları yapılırken seçime konu şirketlere ait hisse senetlerinin toplam değerleri baz alınmaz. Yani, hesaplamalar bu şirketlerin borsada işlem görmekte olan değerleri üzerinden gerçekleştirilir.
VİOP 30 endeksinde, BİST 30 endeksi kapsamındaki Türkiye’nin önde gelen dev şirketleri yer alır. Örneğin Turkcell, Türk Hava Yolları, Pegasus, Migros ve Tüpraş gibi şirketler halihazırda bu endeks kapsamındadır. BİST 30 endeksi senede dört defa güncellenir. BİST 30 endeksinde yer alan şirketleri bu ekrandan güncel olarak takip edebilirsiniz.
3. VİOP BİST 30 Endeksi Sözleşme Kodları Neyi İfade Eder?
VİOP BİST 30 endeksi için de geçerli olan tüm vadeli işlem sözleşme kodları sözleşmenin ait olduğu grup, dayanak varlığın kodu ve vade tarihi bilgileri şeklinde üç ayrı bölümden oluşur. BİST 30 endeksi alıp satmak üzere yakın vade sözleşmeleri incelediğinizde şöyle bir tablo ile karşılaşacaksınız:
Peki, bu tabloda gördüğünüz F_XU0300221 ve F_XU0300421 gibi kontratlar tam olarak ne anlama geliyor ve neleri ifade ediyor? Daha iyi anlaşılabilmesi için tablonun en üstünde yer alan F_XU0300221 kontratını örnek olarak ele alalım ve inceleyelim.
F: Vadeli işlem anlamına gelir. F kodu, İngilizce bir kelime olan futures’ın kısaltması olarak kullanılır. Opsiyon sözleşmeleri ile karıştırılmaması açısından bütün vadeli işlemlerin başında F kodu yer alır. Ek bir bilgi olarak belirtmek gerekirse, opsiyon sözleşmelerinin başında ise O kodu yer alır.
XU030: Bu kod, VİOP vadeli sözleşmesinin dayanak varlığının BİST 30 Endeksi olduğunu gösterir ve böylece vadeli sözleşmeye konu dayanak varlığın ne olduğunu anlamamıza yardımcı olur. Bu kod ile işlem yapmakta olduğumuz dayanak varlığın BİST 30 endeksi olduğunu anlarız.
0221: Sözleşmenin vade tarihini gösterir. Buradaki 02 Şubat ayını, 21 ise yılı gösterir. Yani, bu sözleşmenin vade tarihinin 2021 yılının Şubat ayının son günü ve son işlem saatine kadar olduğunu anlarız. Tarih bilgileri, tabloda da görebileceğiniz üzere sözleşmelere göre değişiklik gösterir.
Tabloda yer alan “Alış Fiyatı” ve “Satış Fiyatı” bölümleri ise ilgili kontratlara ilişkin alım ve satım fiyatlarını gösterir. Son bölümdeki “Güncelleme Zamanı” ise alış ve satış fiyatlarının güncellediğindiği en son tarihi gösterir.
4. VİOP’ta BİST 30 Endeksine Nasıl Yatırım Yapılır?
VİOP’ta BİST 30 endeksini alıp satmak ve tek seferde ülkemizin 30 dev şirkete yatırım yapmaya başlamak için, VİOP işlemlerine aracılık eden aracı kurumlardan bir yatırım hesabı açmanız yeterlidir. Ülkemizde birçok aracı kurum VİOP işlemleri yapma olanağı sunuyor.
Vadeli işlem ve opsiyon piyasasına açılan kapınız olacak en iyi aracı kurum seçiminizi yapmak için birtakım kriterleri göz önünde tutabilirsiniz. Örneğin, çalışmayı düşündüğünüz aracı kurumun VİOP da dahil olmak üzere çeşitli yatırım ürünlerine erişim olanağı tanıması, müşteri desteği sağlaması, rekabetçi komisyon oranları ve düşük maliyetler sunması bakmanız gereken belli başlı kriter arasında gösterilebilir.
Öte yandan, bir aracı kurumun işlem platformunun işlevselliği ve kullanım kolaylığı da VİOP için aracı kurum seçimi yaparken göz ardı etmemeniz gereken faktörler arasında yer alabilir. Ayrıca, aracı kurumun güncel araştırma raporları sunuyor olması da önemlidir, çünkü bu raporlar olası olumlu veya olumsuz gelişmeleri izleyerek gerektiğinde hızla aksiyon almanıza yardımcı olacaktır.
5. VİOP BİST 30 Endeksi İçin Bir İşlem Örneği Nasıldır?
VİOP işlem örnekleri piyasanın işleyişini kavramanız açısından son derece önemlidir. Bu nedenle dikkatle incelemenizi tavsiye ederiz. Konumuzla ilgili olacak şekilde bir BİST 30 endeksi vadeli işlem sözleşmesi örneği göstermek istiyoruz.
Bir yatırımcının VİOP’ta BİST 30 endeksinde örnek bir işlem yapacağını var sayalım. Endeksin yükseleceğini tahmin eden bu yatırımcı uzun (long) pozisyon açmış olsun. Düşüş beklentisi içinde olan bu yatırımcı ayrıca kısa (short) pozisyon açarak da kazanç sağlamayı hedefleyebilirdi. Ancak biz yatırımcının uzun (long) pozisyon açmış olduğunu var sayıyoruz.
Halihazırda 1 adet BİST 30 Endeks sözleşmesi için VİOP’ta başlangıç teminatı 1550 TL. Örneğin, 5 adet BİST 30 vadeli sözleşmesinden alım yapmak isteyen yatırımcımızın 7750 TL (1550 x 5) başlangıç teminatı yatırması gerekiyor.
- İlk İşlem Alış: 190,000
- Sonraki İşlem Satış: 195,000
- Alış İşlem Tutarı: 5 x (190,000 / 1000) x 100 = 95,000 TL
- Satış İşlem Tutarı: 5 x (195,000 / 1000) x 100 = 97,500 TL
- Yatırımcımızın Kârı: 2500 TL (97,000 – 95,000 = 2500)
Böylece yatırımcımız başlangıçta yatırdığı 7750 TL karşılığında 2500 TL kâr elde etmiş oluyor. Elbette, kâr ve zararınızı bu formüllerle kendiniz hesaplamak zorunda değilsiniz. Tıpkı hisse senedi alım satımında olduğu gibi kâr ve zararınız VİOP işlem platformunda da anlık olarak görünüyor olacaktır.
6. VİOP BİST 30 Endeks İşlemleri Nasıl Öğrenilir?
VİOP’ta BİST 30 endeks işlemleri de dahil olmak üzere piyasada hisse senetleri, döviz ve altın gibi emtialara nasıl yatırım yapabileceğinizi öğrenmek için demo hesaplar veya görsel ve yazılı çeşitli kaynaklardan yararlanabilirsiniz.
İlk kez giriş yapacağınız bir piyasanın işleyişini ve mantığını öğrenmenin en iyi yolu deneme hesaplarını kullanmaktan geçer. Bu kapsamda bir VİOP Demo Hesap açarak gerçek paranızı riske atmadan önce sanal para kullanarak alıştırmalar yapmaya başlayabilirsiniz. Böylece hem piyasayı yakından tanıma fırsatı bulabilir, yatırım becerilerinizi geliştirebilir hem de ne kazanıp ne kaybedeceğinizi görebilirsiniz.
Piyasayı öğrenmenin bir diğer yolu da VİOP Eğitim videolarından geçiyor. Ücretsiz veya ücretli eğitimler ile internet ortamında piyasaya ilişkin temelleri anlayabilir, işlemlere ilişkin örnek uygulamaları ve kazançlarınızı artıracak stratejileri öğrenebilirsiniz.
Ek olarak, vadeli işlem ve opsiyon piyasasında deneyimli eğitimlerden biri olan Adil Altaş’ın VİOP’ta Vadeli İşlemler kitabı da sizler için faydalı yazılı bir kaynak olabilir. BİST 30 endeks işlemleri haricinde genel olarak VİOP’taki tüm çeşitlilik ile ilgileniyorsanız, Murad Kayacan’ın yazdığı Vadeli Piyasalarda Teori ve Uygulama Işığında 50 Altın Kural ve özellikle opsiyon sözleşmeleri ile ilgileniyorsanız da Atesan Aybars’ın yazdığı Meslek Olarak Opsiyon İşlemleri isimli kitabı VİOP kültürünü öğrenmeniz konusunda pekala size fayda sağlayabilir.
7. VİOP 30 Endeksi Canlı Olarak Nasıl Takip Edilir?
BIST 30 endeksini canlı olarak takip etmek için bağlantılarda yer verdiğimiz Investing veyahut TradingView ekranlarını kullanabilirsiniz. Ancak, VİOP’ta vadeli sözleşmelerine ilişkin BİST 30 fiyat endeksi sözleşmeleri kontrolünü aracı kurumunuz vasıtasıyla yapmanız gerekir. Çünkü alım satım fiyatları arasında farklılıklar söz konusu olmaktadır. Örneğin, aracı kurumunuzda belirli bir vadeli işlem sözleşmesi fiyat grafiği şu şekilde gözükecektir:
Şu aşamada son olarak dikkat etmeniz gereken bir başka husus daha bulunuyor. Zira gerçek işlem platformundan kontrol etmediğiniz sürece grafiklerde gecikmeler ve fiyat farklılıkları olabiliyor. Bu nedenle VİOP 30 endeksi işlemleri yaparken aracı kurumunuza ait işlem platformu verilerini baz almanız önem teşkil ediyor.
