VİOP mu Borsa mı? VİOP ve Borsa Arasındaki Farklar
VİOP mu borsa mı sorunsalı ile seçenek karmaşası birçok yatırımcının aklını kurcalıyor. Bu karşılaştırmayı kaçınılmaz olarak yapacağız. VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) ve borsa arasındaki farklar nelerdir değineceğiniz. Ancak bunların öncesinde birkaç konudan bahsetmenin iyi olacağını düşünüyoruz.
Tıpkı sizler gibi birçok yatırımcı dünyadaki olayları ve piyasalardaki gelişmeleri anlamaya çalışarak servetlerini artırmanın çeşitli yollarını arıyor. Bu yatırımcılar çoğu durumda tasarruf etme tavsiyelerine bağlı kalarak hisse senedi almak gibi yatırım yollarını tercih ediyor.
Sonuç olarak hisse senedi almak esasen hiç de yanlış bir tercih değil. Çünkü birçok yatırımcı borsaya daha aşina olduğu ve bu piyasada bir miktar başarı elde ettiği için doğal olarak tanıdığı alana yoğunlaşıyor. Ancak tabii, bunu yaparken de VİOP gibi piyasalardaki fırsatları kaçırıyor.
Belki bu bir tercih olabilir fakat bunun genel olarak endişe kaynaklı olduğunu düşünüyoruz. Öyle ki VİOP’a ilgi gösteren birçok yatırımcı piyasaya bakıyor ancak işlem kodları, fiyatlar ve terminolojiyi görünce geri adım atıyor. Dahası, VİOP’ta hızlı para kaybedeceği gibi yanlış bir algıya kapılıyor.
Oysaki vadeli işlemlerin gerçekleştirildiği VİOP, bu denli endişelere kapılmayı gerektirmiyor. Çünkü biraz çabayla VİOP hakkında birkaç temel kavramı öğrenmek, endişeleri hafifletmeye ve ortadan kaldırmaya yetiyor. Üstelik yatırımcı için vadeli işlem piyasalarında yeni fırsatlara da kapı açıyor.
VİOP ve Borsa Arasındaki Farklar Nelerdir?
VİOP ve borsa arasında belirgin farklılıklar bulunuyor. Bu farklara bakıldığında, VİOP hisse sözleşmeleri almak ve satmak, geleneksel olarak borsada hisse alım satımından hiç kuşkusuz ki daha cazip gözüküyor.
Yine de bir yatırımcı olarak daha doğru kararlar alabilmeniz ve en önemlisi de sermayenizi verimli bir şekilde kullanabilmeniz için her iki piyasada bulunan temel farkları bilmeniz ve anlamanız gerekiyor.
VİOP ve borsa arasındaki farklar:
1. Düşük Yatırım Tutarları
Büyük ölçüde daha düşük yatırım tutarlarına sahip olan VİOP, yeni bir yatırımcının piyasaya girmesi için eşsiz fırsatlar sunuyor. Özellikle bir hisse senedi yatırımcısı için, VİOP, daha düşük sermayeler ve düşük komisyonlar gerektiriyor. Bu avantajlar da yatırımcının piyasaya girerek yatırım yapmasını ve bir yerlerden başlamasını kolaylaştırıyor.
Bunun aksine geleneksel borsa aracılığı ile hisse senedi alım işlemleri, her ne kadar aracı kurumlara göre değişiklik gösterse de, bir miktar yüksek olabiliyor. Öte yandan hisse senedi yatırım hesaplarının açılışı için de yüksek sermaye yatırma gereksinimleri söz konusu olabiliyor.
2. Kaldıraç Sistemi
Vadeli işlemlerin özelliği olan kaldıraç sistemi yatırımcıya önemli bir avantaj sağlıyor. Çünkü tatmin edici VİOP kaldıraç oranları ve bu sistemin varlığı sayesinde yatırımcı sermayesinin katlarında hisse işlemleri gerçekleştirebiliyor. Nitekim bu da minimum sermaye ile daha büyük pozisyonlar alabilme olanağı sağlıyor. Elbette, kaldıraç kullanımının zarar oluşturabileceğini de belirtmek gerekiyor.
Geleneksel borsalarda hisse senedi alımında kaldıraç kullanımı mümkün olmuyor. Çünkü hisse senetlerinin işlem gördüğü menkul kıymetler borsaları ve aracı kurumlar kaldıraç kullanımı sağlamıyor. Bu da yatırımcının yalnızca sahip olduğu sermayesi ile hisse senedi yatırımı yapabileceği anlamına geliyor.
3. Yüksek Likidite
VİOP ülkemizde henüz gelişmekte olan bir piyasa olmasına karşın yüksek likidite sağlıyor. Borsa İstanbul bu konuda emin adımlar atmaya devam ederken işlem hacimleri de hızla artıyor. Özellikle hisse (pay) vadeli işlem sözleşmeleri için piyasaya katılım arttıkça likidite de artmaya devam ediyor.
Bununla birlikte geleneksel borsaya kıyasla oldukça likit olmasına rağmen, vadeli işlemler piyasalarının belirli durumlarda hızlı fiyat dalgalanmaları yaşayabileceğini belirtmek gerekiyor. Bu bağlamda da yatırımcının dikkatli olması önem teşkil ediyor.
4. Çift Yönlü Yatırım
VİOP’ta çift yönlü yatırım olanağı bulunuyor. VİOP çift yönlü işlem olanağının yatırımcıya avantajlar sağlaması mümkün olabiliyor. Şöyle ki çift yönlü işlem imkanı sayesinde VİOP’ta bir hisse senedinin yalnızca yükselişinden değil, düşüşünden de kazanç sağlanabiliyor. Yani hem alış hem de satış yönlü pozisyon alınabiliyor.
Bu spot borsada açığa satış pozisyonu almak ile aynı strateji gibi görünüyor. Lakin geleneksel borsada kaldıraç imkanı yer almıyor ve VİOP’taki gibi ciddi kazanç potansiyelleri getirebilecek kaldıraçlı çift yönlü işlem olanağı sağlanmıyor. Bu kapsamda ele alındığında VİOP daha cazip bir şekilde ön plana çıkıyor.
5. Tek Seferde Aynı Anda Yatırım
VİOP’ta endeks yatırımları sayesinde aynı anda Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerine tek seferde yatırım yapılabiliyor. Örneğin, bir yatırımcı VİOP 30 Endeksi vadeli işlem sözleşmesi ile tek seferde ülkedeki otuz büyük şirkete kaldıraç gibi avantajlarla yatırım yapabiliyor.
Bunun aksine borsada BIST 30 Endeski hisselerini tek tek toplamak gerekiyor. Bu da her bir hisse senedi için ek komisyonlar ödemeyi gerektiriyor. Öte yandan bu seçenekte VİOP’un sağladığı kaldıraç benzeri avantajlardan yararlanmak mümkün olmuyor.
6. Portföy Çeşitlendirmesi ve Koruma
VİOP hisse senedi yatırımının yanı sıra altın gibi değerli metaller, tarım, tahviller, enerji ve yabancı para birimleri de dahil olmak üzere birden fazla alandaki yatırım fırsatlarını değerlendirmeye olanak sağlıyor. Böylece yatırımcının kaldıraç ve çift yönlü işlem olanağı gibi VİOP avantajları ile portföyünde çeşitlendirme yapmasını mümkün kılıyor.
Bununla birlikte belirttiğimiz VİOP avantajları göz önüne alındığında yatırımcının spekülatif kazanç elde etme ve riskten korunma gibi amaçlar doğrultusunda da piyasayı kullanması mümkün oluyor.
VİOP ve Borsada Hisse İşlemleri Nasıl Gerçekleşiyor?
Borsada hisse senedi alım satım işlemleri herkesin bildiği geleneksel bir yolla yapılıyor. Yatırım hesabına giriş yapan bir yatırımcı satın almak veya satmak istediği hisse senedini seçerek işlemlerini gerçekleştiriyor.
VİOP’ta hisse senedi işlemleri biraz farklılık gösteriyor. Çünkü yatırımcı doğrudan hisse senedini değil, hisseye ait vadeli sözleşmelerin alım satım işlemlerini gerçekleştiriyor. Bunu da yine yatırım hesabı üzerinden yapıyor.
Geleneksel borsayı kullanarak hisse senedi almak isteyen ve tercih ettiği hisseyi alan bir yatırımcı portföyüne dahil ettiği hissenin fiyatındaki yükseliş hareketlerinden kazanç sağlıyor veya fiyatın düşüşü ile sermaye kaybediyor. VİOP’ta olduğu gibi çift yönlü işlem olanağı ve kaldıraç sisteminden yararlanamıyor.
VİOP piyasasını kullanarak vadeli hisse sözleşmeleri alan bir yatırımcı ise seçtiği hisseyi önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden satın alıyor. Üstelik bunu yalnızca hisse fiyatının yükselişi değil, düşüşü yönünde de yapabiliyor. Bu da yatırımcıyı hissenin fiyat dalgalanmalarına karşı iki şekilde de koruyor. Öte yandan spekülatif kazanç imkanı da sağlıyor.
Üstelik yatırımcı VİOP’ta tercih ettiği hisse senedine ait vadeli sözleşmeleri kaldıraç kullanarak yapabiliyor. Böylece VİOP kaldıraç sistemi de yatırımcının sermayesinin katlarında işlem yapabilmesi olanağını beraberinde getiriyor. Ancak her ne kadar bir avantaj sağlasa da kaldıracın aynı oranda kazanç kayıplarına yol açabileceğini de hatırlatmak gerekiyor.
Bu arada, daha önce VİOP mu Forex mi karşılaştırması da yapmıştık. Borsanın yanı sıra VİOP ve forex piyasaları arasındaki farkları da öğrenmek istiyorsanız ilgili içeriğimizi de mutlaka incelemenizi öneririz.
VİOP’u Öğrenmek İçin Ne Yapmak Gerekir?
Yazının en başında bahsettiğimiz gibi bir yatırımcının VİOP mu borsa mı ikilemi yaşamasının temel sebebi bilgi eksikliğinden ve piyasayı tanımamaktan kaynaklı endişeler sebebi ile ortaya çıkabiliyor. Ancak tabii ki bu endişeler giderilebilir.
Bu endişeleri gidermenin en iyi yollarından biri piyasayı tanımaktan geçiyor. Bu bağlamda VİOP demo hesap adeta imdada yetişiyor. Zira VİOP demo hesap sayesinde bir yatırımcının gerçek piyasa koşullarında bir miktar sanal para kullanarak risk almadan işlem yapması mümkün oluyor.
Bu şekilde örneğin, borsa ile ilgilenen bir yatırımcının VİOP demo hesap üzerinde hisse vadeli işlem sözleşmeleri alım satımı gerçekleştirmesi ve risk almadan piyasayı tanıyıp öğrenmeye başlaması kolaylaşabiliyor. Çünkü yatırımcı hiçbir şekilde risk almadan defalarca kez işlem yaparak pratik kazanabiliyor.
Bununla birlikte piyasayı tanımak ve öğrenmek için yatırımcının değerlendirebileceği ücretli veya ücretsiz VİOP eğitim materyalleri de bulunuyor. Bu eğitim materyalleri videolardan, e-kitaplara ve çeşitli seminerlere kadar geniş bir yelpazede sunuluyor. Piyasayı öğrenmek ve tanımak isteyenlerin bu tür eğitim olanaklarından yararlanmalarının faydalı olacağını belirtmek gerekiyor.
Son olarak, yatırımcının önyargılarını bir kenara bırakarak VİOP’a ilişkin temelleri öğrendikten sonra tekrar bir karşılaştırma yapması gerektiğini düşünüyoruz. Yatırımcı tarafından temellerin öğrenilmesi ve piyasanın tanınması durumunda VİOP mu borsa mı kafa karışıklığının net bir şekilde çözüme ulaşacağını düşünüyoruz.