VİOP mu Forex mi? VİOP ve Forex Arasındaki Farklar
VİOP mu forex mi düşüncesi yatırım kararı aşamasında pek çok yatırımcının aklını karıştırmaya yetebiliyor. Çeşitli avantajlara ve dezavantajlara sahip olan bu iki piyasa arasında bir tercihte bulunmak çoğu durumda her yatırımcı için çok da kolay olmayabiliyor.
VİOP ve forex piyasalarının kaldıraç özelliği gibi birbirlerine benzer yanları olduğu bir gerçek. Ancak genel çerçevede değerlendirmek gerekirse her yatırımcının mutlaka VİOP ve forex piyasalarında işleyiş farkları olduğunu bilmesi ve bu ayrımları idrak etmesi gerekiyor.
Bir yatırımcının bilinçli olarak yatırım kararları verebilmesi için her iki piyasadaki işleyişin yanı sıra bunlara ilişkin eksi ve artıları da bilmesi büyük önem taşıyor. Çünkü VİOP ve forex farkı bir nevi benzersiz çeşitlilikleri beraberinde getiriyor.
VİOP Forex Farkları Nelerdir?
Yatırımcıların VİOP ve forex arasında tercihte bulunması gerekiyorsa birtakım konuları bilmeleri özellikle önem teşkil ediyor. Zira VİOP ve forex piyasası arasında başlangıç teminatı alt limiti, kaldıraç oranları ve işlem saatleri gibi çok temel farklar bulunuyor.
VİOP ve forex arasındaki farklar:
- Başlangıç teminatı alt limiti
- Farklı piyasa türleri
- İşlem saatleri
- Ürün çeşitliliği
- Kaldıraç oranları
Şimdi gelin VİOP ve forex piyasasına özgü temel farkların her birine kısaca bir göz atalım. Böylece hangi piyasasının bir diğerine kıyasla daha yüksek avantaj ve dezavantaj sağladığını hep birlikte görelim.
1. Başlangıç Teminatı Alt Limiti
VİOP ve forex arasında bir karşılaştırma yapıldığında bilinmesi gereken en önemli hususlardan ilki başlangıç teminatı alt limitidir. Çünkü ilgili piyasalarda işlemlere başlamak için gerekli olan başlangıç teminatı alt limiti tercihleri değiştirebilir.
VİOP için başlangıç teminatı alt limiti işlem gören ürünlere göre değişiklik gösterir. Öyle ki VİOP teminat tutarları genel olarak ortalama 500 TL seviyesinden başlamakta ve daha düşük ya da biraz daha yüksek olabilmektedir.
Forex piyasasında ise Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) düzenlemesine göre başlangıç teminatı alt limiti 50.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu, forex piyasasında işlem yapmak isteyen yatırımcıların minimum 50.000 TL başlangıç teminatı alt limiti sağlamaları gerektiği anlamına gelmektedir.
Söz gelimi, VİOP’ta başlangıç teminatı alt limitleri daha düşüktür. Forex piyasasında ise başlangıç teminat alt limiti VİOP’a göre daha yüksektir. Bu da yatırımcıların göz önünde bulundurması gereken farklar arasında yer almaktadır. Yani, yatırımcılar VİOP’ta daha düşük başlangıç teminatı alt limitleri ile işlemlere başlayabilir ancak forex piyasasında daha yüksek başlangıç teminatı alt limiti sağlamaları gerekir.
2. Farklı Piyasa Türleri
VİOP ve forex, derin bir kapsam olarak piyasa türü bakımından da birbirlerine kıyasla değişiklik gösterir. Kısaca anlatmak gerekirse VİOP organize bir piyasa iken forex organize bir piyasa değildir. Forex piyasası tezgâh üstü bir piyasadır.
VİOP, Borsa İstanbul çatısı altında faaliyet gördüğü için organize bir piyasa olarak ifade edilmektedir. VİOP’un Borsa İstanbul çatısı altında çalışıyor olması bu piyasayı işleten ve denetim altında tutan resmi bir kuruluşun var olduğu anlamına gelmektedir.
Bu bağlamda organize bir piyasa olan VİOP’u işleten kuruluş olan Borsa İstanbul’un şartlarını yerine getirmeyenler veya şartlara uymayanların bu piyasada işlem yapamayacaklarını söyleyebiliriz.
3. İşlem Saatleri
VİOP ve forex piyasasındaki farklardan biri de işlem saatleridir. VİOP’ta işlem saatlerinin daha kısıtlı olduğunu söyleyebiliriz. Forex piyasasında ise işlem saatleri VİOP’a kıyasla daha uzun zaman dilimlerini kapsamaktadır.
VİOP piyasasında açılış kapanış işlem saatleri, tam iş günü ve yarım iş günü şeklinde belirlenmektedir. Genel olarak VİOP işlem saatleri Pay Vadeli ve Opsiyon İşlem Sözleşmeleri için 09.30 – 18.10 arasındadır. Endeks Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri ve Diğer Sözleşmeler için ise işlem saatleri 09.30 – 18.15 olarak belirlenmiştir.
Dünyanın en likit piyasası olarak adlandırılan forex’te ise işlem saatleri VİOP’a kıyasla daha uzun sürmektedir. Açılış kapanışlar piyasa merkezlerine göre değişiklik gösterse de forex işlem saatleri teknik olarak hafta içi 5 gün ve 24 saat işlemlere açıktır.
Bu kapsamda değerlendirmek gerekirse VİOP’ta işlem saatleri daha kısıtlı zaman dilimlerini kapsamaktadır. Forex piyasasında ise işlem saatleri daha geniş zaman dilimlerini kapsamaktadır. Bu da yatırımcıların VİOP’a kıyasla forex piyasasında daha uzun süre piyasaya erişim sağlayabilecekleri anlamına gelmektedir.
4. Ürün Çeşitliliği
VİOP ve forex arasındaki farklardan bir diğeri de ürün çeşitliliğidir. Her iki piyasadaki ürün çeşitliliği yatırımcıların tercihlerini etkileyebilme potansiyeli sağlayabilmektedir.
VİOP henüz yeni gelişmekte olan bir piyasa olması hasebiyle ürün çeşitliliği bakımından görece daha dar bir yelpazeye sahiptir. VİOP’ta Borsa İstanbul’da işlem gören dev şirketlere ait bazı hisse senetleri, BİST 30 hisselerini barındıran VİOP 30 Endeksi, kıymetli madenler, metaller, emtialar ve döviz çiftleri gibi vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım ve satım işlemleri yapılabilmektedir.
Forex piyasasında ise döviz çiftlerinin yanı sıra CFD olarak da bilinen fark kontratları sayesinde dünyanın önde gelen Apple, Amazon ve McDonald’s gibi nice popüler hisse senetleri, endeksler, emtialar, tahvil ve bonolara ait vadeli sözleşmelerine yatırım yapabilmek mümkündür.
Kısaca, VİOP daha dar bir yelpazede ürün çeşitliliği sunuyor gibi görünse de yatırımcının amacı Borsa İstanbul’da işlem gören çeşitli hisse senetlerine ya da paritelere, emtialara ve kıymetli madenlere işlem yapmak ise ihtiyacı karşılayacaktır. Bununla birlikte yatırımcı yurt dışı hisse senedi işlemleri veya endeksler üzerinde işlem yapmayı amaç edinmiş ise bu kapsamda forex piyasası daha cazip olacaktır.
5. Kaldıraç Oranları
En başından kabul etmek gerekir ki hem VİOP hem de forex piyasalarında en önemli avantajlardan biri kaldıraç kullanımıdır. Çünkü böylelikle yatırımcılar daha düşük sermaye ile daha büyük pozisyonlar alabilmekte ve kazançlarını yükseltme olanağından yararlanabilmektedirler.
Organize bir piyasa olan VİOP kaldıraç oranları bazında daha esnek bir çerçeve sunmaktadır. VİOP’ta kaldıraç oranları işlem gören ürünlere göre her ne kadar değişiklik gösteriyor ve belirli zamanlarda güncelliyor olsa da genel olarak 10 ile 20 seviyeleri arasında değişiklik göstermektedir.
SPK tarafından gerçekleştirilen düzenleme sonrasında forex kaldıraç oranları ise ülkemizde en fazla 10:1 olacak şekilde kullanılabilmektedir. Söz gelimi, forex piyasasında kaldıraçlı işlemler için yalnızca 10:1 oranından daha yüksek bir oranın kullanımı mümkün değildir.
VİOP’ta daha yüksek olan ve ürünlere göre değişen 10 ya da 20 seviyesindeki kaldıraç oranları işlemlerde kullanılan sermayenin 10 ya da 20 katına kadar işlem yapabileceği anlamına gelmektedir. Bununla birlikte forex’te sabit olan 10:1 kaldıraç oranı ise işlemlerde kullanılabilecek paranın en fazla 10 katı kadar işlem yapılabileceği anlamına gelmektedir.
VİOP mu Forex mi?
Görüldüğü gibi VİOP ve forex piyasaları arasında kaldıraç oranları, başlangıç sermayesi, işlem saatleri ve ürün çeşitliliği gibi birtakım farklar söz konusudur. Bu kapsamda bu farkların bilinerek, incelenerek ve değerlendirilerek ihtiyaca yönelik en doğru kararın her zaman olduğu gibi yatırımcılar tarafından verilmesi gerekmektedir.
Bir yatırımcı olarak bu kararı verirken risk toleransı başta olmak üzere yatırım yapmak istediğiniz ürünleri, hedef ve beklentilerinizi göz önüne alarak kapsamlı bir değerlendirme yapmanız işinizi kolaylaştıracaktır.
Kısaca tekrar ele almak gerekirse VİOP’a kıyasla forex önemli miktarda sermaye gerektirmektedir. Eğer bir yatırımcı olarak sermayeniz sınırlıysa VİOP sizin için daha ideal bir tercih olacaktır. Sermaye konusunda herhangi bir kısıtlamanız yoksa forex ile başlayabilirsiniz. VİOP’ta da benzer bir yaklaşımı takip etmeyi düşünebilirsiniz.
Beklenti ve tercihlerinize göre VİOP veya forex piyasasını tercih edebilirsiniz. Ancak elbette, hangi kararı verirseniz verin, yatırıma başlamadan önce bir strateji belirlemeyi düşünmeli ve stratejinizi geliştirmeyi kesinlikle ihmal etmemelisiniz.