VİOP Nedir? Yeni Başlayanlar İçin 10 Maddede Özetliyoruz

VİOP konusunda temel kavramlara çok aşina değilseniz, ekonomi kanallarında ya da okuyumayı en sevdiğiniz gazetenin piyasalar bölümünde gördüğünüz vadeli işlem ve opsiyon piyasalarına ilişkin bilgiler birçok kişi gibi size de oldukça anlamsız gelebilir.

Söz konusu VİOP olduğunda, sözleşme kodları, başlangıç teminatları ve kaldıraç oranları gibi ifadeler ortalama bir yatırımcı için pek bir şey ifade etmez ve çoğu durumda herkes için biraz karmaşık gelebilir. Durum böyle olsa bile her şeye rağmen bu ifadelerin ne anlama geldiği hakkında çok da endişelenmenize gerek yok.

Kısa ismi VİOP olan Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımının nasıl yapıldığını öğrenmek istiyorsanız, bu piyasanın nasıl çalıştığı hakkında bazı temel bilgileri anlamanız gerekir. Zaten bu yüzden burada olduğunuzu düşünüyoruz. Ancak hiç merak etmeyin, çünkü VİOP’un temelleri hakkında bilmeniz gerekenleri maddeler halinde sizlere anlatacağız.

1. VİOP Nedir?

VİOP, Borsa İstanbul kapsamında faaliyet gösteren Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nın kısaltılmış adıdır. VİOP, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin işlem görüp bu sözleşmelerin alınıp satılabildiği kaldıraçlı bir piyasasıdır. VİOP’ta işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri türev araçlar olarak da adlandırılır.

Daha anlaşılabilir bir şekilde VİOP’u, ileri bir vadede, önceden belirlenmiş fiyat, miktar ve nitelikte finansal ya da ekonomik göstergenin, kıymetli madenin, malın, sermaye piyasası aracının, dövizin veyahut da opsiyon sözleşmelerinin alma ve satma işlemlerinin elektronik platformda gerçekleştirildiği bir piyasa olarak tanımlayabiliriz.

Sonraki maddelerde bu konudan daha detaylı olarak bahsedeceğiz fakat kısaca VİOP’un döviz, hisse senetleri, hisse senedi endeksleri, borsa yatırım fonu, emtia, altın ve elektrik vadeli enstrümanlarında ve bunların haricinde opsiyon sözleşmelerinde işlemler yapabileceğiniz bir piyasa olduğunu şimdiden belirtmiş olalım.

2. Vadeli İşlem Sözleşmesi ve Opsiyon Sözleşmesi Nedir?

VİOP’un ne olduğunu tam olarak anlamak için bir takım temelleri bilmeniz gerektiğinden bahsetmiştik. O temellerden en önemli olanı da vadeli işlem sözleşmesi ve opsiyon sözleşmesi kavramlarıdır. VİOP işlemleri ve buna karşılık olarak da piyasasının işleyişini öğrenmek için bu iki temel kavramı ve aralarındaki farkı bilmeniz son derece önemlidir.

VİOP’ta hem vadeli sözleşmeler hem de opsiyon sözleşmeleri işlem görmektedir. Şimdi gelin, VİOP’ta işlem gören vadeli sözleşmeler ve opsiyon sözleşmelerinin ne anlama gelip hangi amaçlar doğrultusunda kullanılabilir olduklarına bir bakalım.

Vadeli işlem sözleşmeleri, organize bir borsada işlem görüp, vadeleri ve kontrat büyüklükleri standart olan, sermaye piyasası araçları ile finansal ve ekonomik göstergeler üzerine düzenlenen sözleşmelerdir. Pay senedi, endeks, döviz, kıymetli maden, emtia ve enerji vadeli işlem sözleşmelerini bunlara örnek olarak gösterebiliriz.

Opsiyon sözleşmeleri ise, birer alıcı ile satıcı arasında gerçekleştirilen ve alıcıya ödenecek belirlenen bir opsiyon primi yani tutar karşılığında, gelecek bir tarihte anlık olarak kararlaştırılan kullanım fiyatı üzerinden opsiyona dayanak teşkil eden bir kıymeti ya da malı satma veya satın alma olanağı sağlayan sözleşmelerdir. Bununla birlikte opsiyon sözleşmeleri, bir nevi sigorta niteliği taşıyan anlaşmalar olarak da bilinir.

3. VİOP Nasıl Öğrenilir ve Bir Demo Hesap Nasıl Açılır?

VİOP demo hesap, bu tür sanal yatırım simülatörlerini sağlayan aracı kurumlar vasıtasıyla açılabilir. Bir VİOP demo hesap gerçeğe en yakın işlem imkanını sunduğundan yatırımcının tıpkı gerçek piyasada hareket ediyor gibi işlem yapmasını mümkün hale getirir. Yatırımcı böylece gerçek piyasaya adım atmadan ve hiçbir risk almadan gerçek dünyada karşılığı olmayan belirli bir miktar sanal para ile pratikler yaparak tecrübe kazanabilir.

Bir yatırım aracını tanımanın ve öğrenmenin en iyi yolu o yatırım aracını kullanmaya başlamak, pratik yapmak ve tecrübe kazanmaktır. Gerçek hesap açmadan önce bir demo hesap açarak tecrübe kazanmanız ve piyasayı tanımanız iyi bir fikir olacaktır. GCM Yatırım’ın sunduğu ücretsiz VİOP simülatörünü kullanarak bir demo hesap açabilir ve böylece online eğitim videolarından da ücretsiz olarak faydalanabilirsiniz. GCM Yatırım’dan ücretsiz VİOP demo hesabı açmak için burayı ziyaret edebilirsiniz.

Bütün bunlarla birlikte, VİOP’u öğrenmek için internette bulunan kaynakları tarayabilir, bağımsız online eğitim programlarına katılabilir veya işlem yapmayı tercih ettiğiniz aracı kurumun düzenlediği çevrimiçi seminerler gibi çeşitli etkinliklerden faydalanabilirsiniz.

4. VİOP ile Nelere Yatırım Yapılabilir?

Kaldıraçlı ve birçok yönden avantajlı bir konumda olan VİOP, sermayesini ve yatırım fırsatlarını değerlendirmek isteyen yatırımcılara kapsamlı ürün çeşitliliği sunuyor. VİOP ile vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine yatırım yapılabiliyor.

VİOP’ta vadeli işlem sözleşmelerini alıp satabilirsiniz. VİOP’ta alıp satabileceğiniz vadeli işlem sözleşmeleri şunlardır:

• Pay Senedi Vadeli İşlem Sözleşmeleri
• Endeks Vadeli İşlem Sözleşmesi
• Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri
• Kıymetli Maden Vadeli İşlem Sözleşmeleri
• Emtia Vadeli İşlem Sözleşmeleri
• Enerji Vadeli İşlem Sözleşmeleri

VİOP’ta opsiyon işlem sözleşmelerini de alıp satabilirsiniz. VİOP’ta işlem gören ve alım satım yapabileceğiniz opsiyon sözleşmeleri ise şunlardır:

• Pay Opsiyon Sözleşmeleri
• Pay Endeks Opsiyon Sözleşmeleri
• DolarTL Opsiyon Sözleşmeleri

Durumu bu çerçevede değerlendirip ele aldığımızda genel olarak VİOP’un enstrüman çeşitliliği pay senedi ve pay endekslerine, kıymetli madenlere, faize, döviz kurlarına, enerji ve emtiaya dayalı türev sözleşmelerine erişim olanağı sağladığını söyleyebiliriz.

5. VİOP Hangi Amaçlarla Kullanılabilir?

VİOP, piyasada işlem gören sözleşmelerin tür ve kapsamlarına göre farklı amaçlarla kullanılabilir. VİOP kullanım amaçlarını yatırım, hedging ve arbitraj olarak da bilinen korunma başlıkları altında sıralayabiliriz. VİOP’un kullanım amaçlarının daha iyi anlaşılabilmesi için bunları açıklayıp örneklendirelim.

Yatırım

VİOP’da yatırımcılar gelecekteki piyasa tahminleri ışığında kâr amacı ile işlemler gerçekleştirebiliyor. Zira birçok yatırımcı için doğru ve etkili bir şekilde kullanıldıkları takdirde türev araçlar göz ardı edilemeyecek önemli bir yatırım alternatifi haline gelebiliyor.

Türev araçların önemli bir yatırım alternatifi haline gelmesinin esasen dikkate değer birkaç nedeni bulunuyor. Daha düşük teminat gereksinimleri ve hatta emtiaların dahi bu piyasada bir yatırım aracı haline gelip seçenekleri arttırmış olması bu nedenler arasında gösterilebilir.

VİOP’ta yatırım söz konusu olduğunda, türev araçlar geleneksel yatırım araçlarına kıyasla daha düşük teminat gerektiriyor. Örneğin, böylece daha düşük bir başlangıç yatırımı ile ilgili aracın tüm getiri ya da zararının elde edilebilmesi mümkün olabiliyor.

Yatırımcılar VİOP’ta fiyatların yükselmesi veya düşmesi beklentisiyle yatırım yapabiliyor. Öte yandan türev araçlarda risk unsurunun da talep edilen düzeye getirilme şansı bulunuyor. Mesela bir yatırımcı almış olduğu riski düşürmek için aynı anda ilgili sözleşmeyi kısa vadeli olarak alıp uzun vadeli olarak satabiliyor.

Korunma

VİOP’ta, hedging olarak da bilinen korunma, spot piyasada meydana gelebilecek kur riskleri ve dalgalanmaların ortaya çıkarabileceği kayıpları en aza indirme amacıyla kullanılabiliyor. Korunma amacı ile kullanım kurumsal risk yöneticileri ile ihracatçılar, ithalatçılar ve üreticiler tarafından ileride gerçekleşmesi muhtemel dahilinde olan fiyatların düşme ya da artma riski unsuru karşısında fiyat sabitlemek adına da kullanılabiliyor.

Bu durumu basit bir örnekle izah etmeye çalışalım. Diyelim ki, ihracat yapan bir şirkete sahipsiniz ve tam olarak 5 ay sonra döviz geliri elde edeceksiniz. Bu çerçevede, şirketinizin zarar ya da kârı 5 ay sonraki döviz kuruna bağlı olacaktır. Kurun artması halinde kâr elde edecek, ancak kurun düşmesi halinde zarar etmiş olacaksınız. Böyle bir durumda, döviz geliri elde edeceğiniz 5 ay sonraki döviz kuru seviyesinden bağımsız olarak, VİOP’taki vadeli işlem sözleşmelerini kullanarak, bugün itibarıyla 5 ay sonraki kâr ya da zararınızı sabitleyebilirsiniz.

Ek olarak bu husus yalnızca ihracatçı olan siz değil, ithalatçı karşı taraf için de geçerlidir. Zira karşı taraf olan ithalatçı da VİOP’taki vadeli işlem sözleşmelerini kullanarak 5 ay sonra satın alacağı döviz için ödeyeceği Türk Lirası tutarını bugünden sabitleyebilir.

Arbitraj

Yatırım yapmadan ve risk almadan gerçekleştirilip aynı anda belirli bir ürünü düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satmak ya da aksi şekilde gerçekleştirilen işlemlere arbitraj adı veriliyor. Belirli bir ürüne ait spot fiyat ile vadeli fiyat arasındaki taşıma maliyeti modeline göre ortaya çıkan fiyat farklılıkları arbitraj olanağı sunuyor.

Arbitraj yapılarak kazanç sağlanabilmesi için belirlenen ekonomik varlığın hızlı bir şekilde aynı anda çok sayıdaki piyasada alınıp satılması ya da tam tersi olacak şekilde satılıp alınması gerekiyor. Böylece arbitraj amaçlı işlemlerde risk alınmadan aynı andaki fiyat farklılıklarından kâr elde etmek mümkün olabiliyor. Arbitrajı yatırımdan ayıran en önemli fark ise arbitrajın risksiz olmasıdır. Sözün özü, VİOP arbitraj amacı ile de kullanılabiliyor.

6. VİOP’un Sağladığı Avantajlar Nelerdir?

VİOP piyasası, kullanım amaçlarına göre yatırım, korunma (hedging) ve arbitraj başta olmak üzere çeşitli avantajlar sağlayabiliyor. Bunların da ötesinde VİOP, çift yönlü işlem olanağı, kaldıraç, portföy çeşitliliği, teminatların nemalandırılması ve vergi avantajları da sağlıyor.

VİOP’ta çift yönlü işlem olanağı ile yatırımcılar, fiyatlar yükselirken kazanç fırsatlarından yararlanarak kazanç sağlayabildikleri gibi fiyatlar düşerken de kazanç elde edebiliyor. Çift yönlü işlem olanağı ile kazanç sağlamayı hedefleyen yatırımcıların sadece fiyatın hangi yöne doğru ilerleyeceğini tahmin etmesi yeterli oluyor. Bu yönüyle çift yönlü yatırım imkanı, VİOP’u avantajlı hale getiren en önemli faktörler arasında yer yalıyor.

Kaldıraçlı bir piyasa olan VİOP’ta kaldıraç oranları ortalama 10:1 olmakla birlikte işleme konu olan ürün ve ürün gruplarına göre değişiklik gösteriyor. VİOP’ta kaldıraçlı işlemler özellikle düşük teminat ile küçük yatırımcılara daha büyük pozisyonlar açabilme olanağı sunuyor. Ancak ciddi kayıpların ortaya çıkmaması adına teminat yönetimi ve kaldıraç kullanımını dikkatli bir şekilde yapmak önem arz ediyor.

Her yatırımcı için portföy çeşitlendirmesi yapmak önemli ve riskleri minimize etmek için gereklidir. Bu bağlamda VİOP’ta bulunan vadeli ve opsiyon sözleşmeleri yatırımcıların portföylerini çeşitlendirmekle beraber risklerini etkin bir şekilde alternatif yatırım araçlarına dağıtmalarına yardımcı olabiliyor.

Yatırımcıların VİOP sözleşmesi almak için Türk lirası olarak gönderdikleri teminat tutarları da Takasbank tarafından nemalandırılıyor. Bu da VİOP avantajları arasında kesinlikle ön plana çıkıyor. Öte yandan faiz ödemesi almak istemeyen yatırımcılar da aracı kurumları vasıtasıyla Takasbank’a bir dilekçe vererek teminat tutarlarının nemalandırma kapsamı dışında bırakılmasını talep edebiliyor.

Son olarak, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası vergi avantajları ile de cazip koşullar sağlıyor. VİOP’ta işlem gören tek hisseye dayalı sözleşmeler ve endeks sözleşmeleri stopaj kesintisinden muaf tutuluyor. Pay ve pay endeksine dayalı sözleşmeler dışında kalan sözleşmelerden elde edilen kazançlar için yüzde 10 vergi alıyor. Kurumsal yatırımcıların elde ettikleri kazançlar ise vergilendirilmiyor. Vadeli işlemler vergilendirmesinin detayları için buraya bakabilirsiniz.

7. VİOP’un Olası Dezavantajları Nelerdir?

VİOP’ta vadeli işlem sözleşmelerinin avantajları olduğu kadar ne yazık ki birtakım dezavantajları da bulunuyor. Yatırımcıların özellikle vadeli işlem sözleşmelerinde karşı karşıya kalabildikleri dezavantajlar yanlış teminat yönetimi ve kaldıraç kullanımı sonucunda ortaya çıkabiliyor.

Vadeli işlemlerde kaldıraç özellikle küçük yatırımcının düşük teminatlar ile daha büyük pozisyon açmasını mümkün hale getirip avantaj sağladığı kadar kayıp riskinde dezavantaj olarak karşımıza çıkabiliyor. Bu noktada kazanç riski ile kayıp riskinin aynı oranda olduğunu belirtmek gerekiyor.

Diğer yandan piyasa ile ters pozisyonda kalındığı durumlarda söz gelimi zarar hallerinde teminatın erimesi riski de meydana gelebiliyor. Böyle bir durumda, yatırımcı teminatını sürdürme seviyesinin altına gerilediğinde margin call olarak da bilinen teminat tamamlama çağrısı yapılıyor. Yatırımcıların bu gibi benzer riskli durumlarla karşı karşıya kalmamaları için doğru bir teminat yönetimi yapılması önem taşıyor.

Bunlara ek olarak, işlem gören birtakım dayanak varlıkların derinliklerinin az olmasından kaynaklanan bir sorun olarak volatilite arttığında alış ve satış arasındaki makas açılabiliyor. Bu da VİOP’un olası ve karşılaşılması muhtemel dezavantajları arasında yer alıyor.

8. VİOP Emir Çeşitleri Nelerdir?

Bilinmesi gereken bir başka husus VİOP emir çeşitleri konusunu oluşturuyor. Alım satım işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için mutlaka işlem sistemine girilmesi gereken limit, piyasa, piyasadan limite ve şarta bağlı emir çeşitlerinden birinin seçilmesi gerekiyor.

Birçok yatırımcı tarafından oldukça iyi bilinen ve sıklıkla kullanılan limit emir, belirlenen limit fiyat seviyesine kadar işlem gerçekleştirmek için kullanılan emir çeşidini oluşturuyor. Bu emir türü kullanımının tercih edilmesi durumunda fiyat ve miktarın girilmesi gerekiyor.

Yatırımcıların çokça kullandığı bir diğer emir türü olan piyasa emri ise emrin girildiği an itibarıyla ilgili sözleşmede piyasada bulunan o anki en iyi fiyatlı emirden başlayarak emrin karşılanması doğrultusunda kullanılıyor.

Piyasa emrine benzerlik gösteren piyasadan limite yöntemi ise fiyatsız bir şekilde miktar girilip belirtilerek kullanılan emir türünü oluşturuyor. Piyasadan limite olarak isimlendirilen bu emir türü, emri giren tarafından ilgili sözleşme için belirlenmiş fiyattan ya da satış emirleri için daha düşük ve alış emirleri için daha yüksek fiyatlardan piyasada işlem olması halinde, emrin sistemde aktif duruma gelmesi için kullanılıyor.

9. VİOP’ta Hangi Pozisyon Ne Anlama Gelir?

Alım satım işlemlerine başlamadan önce yatırımcılar tarafından bilinmesi gereken bir diğer hususu VİOP pozisyonlar konusu oluşturuyor. Bunlardan en önemlileri açık pozisyon, uzun pozisyon ve kısa pozisyondur. Bunlara ek olarak yayılma pozisyonu, pozisyon limiti ve mutlak limit kavramlarının bilinmesi de gerekiyor.

VİOP’ta bir sözleşmenin bir tarafça alınması ve bir başka tarafça satılması açık pozisyon olarak isimlendiriliyor. Vadeli işlemlerde sözleşmeyi alan taraf uzun pozisyon sahibi olarak isimlendirirken, sözleşmeyi satan taraf da kısa pozisyon sahibi olarak adlandırılıyor. Sözleşmeyi satın alan (uzun) taraf vadeli fiyatların artışı halinde kâr elde ederken, düşmesi halinde zarar ediyor. Sözleşme satmış (kısa) taraflar ise vadeli fiyatların düşmesi halinde kâr, fiyatların artışı halinde ise zarar etmiş oluyor. Öte yandan VİOP’un mümkün kıldığı açığa satış imkanı da bir kısa pozisyondur ve bu, kişinin sahip olmadığı menkul kıymetlerin satılabilmesi anlamı taşıyor.

VİOP piyasasında yatırımcının bir sözleşmenin farklı vadelerinden birinde kısa pozisyon alması, bir diğerinde ise uzun pozisyon alması ile yayılma pozisyonu ortaya çıkıyor. Yayılma pozisyonu ile belirli bir sözleşmede kısa (uzun) pozisyona sahip olan bir kişinin, aynı sözleşme için uzun (kısa) pozisyon alması durumunda yeniden teminat yatırma zorunluluğu ise bulunmuyor.

Son olarak, bir hesap bazında ilgili sözleşmede her bir vade ayı için girilebilecek en fazla açık pozisyon miktarı mutlak limit olarak isimlendirilirken; aynı dayanak varlık -mesela USD/TL vadeli işlem sözleşmesinde dayanak varlık USD/TL kurudur- bazında tüm sözleşmeler için bir yatırımcının siciline ait tüm hesaplarda alınabilecek aynı yönlü pozisyonların karşılık gelebileceği en yüksek dayanak varlık sayısı pozisyon limit olarak adlandırılıyor.

10. VİOP’ta İşlemler Nasıl Yapılır?

VİOP’ta işlem yapmaya başlamak için en başta VİOP üyesi olan bir aracı kurum ya da bankada bir hesap açmanız gerekiyor. Daha sonra hesap açtığınız aracı kurum veya bankada bulunan hesabınıza teminat yatırmanız ve son olarak alım satım kararı vererek emrinizi aracı kuruluş vasıtasıyla borsaya iletmeniz gerekiyor.

Şimdi, VİOP’ta nasıl işlem yapabileceğinizi öğrenebilmeniz için adımlar ve kısa bilgi içerikleri ile detaylar halinde süreçleri bir inceleyelim.

VİOP Hesabınızı Açın

VİOP’ta vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesi alım satımlarını yapabilmeniz için VİOP üyesi bir aracı kurum ya da bankadan hesap açmanız gerekiyor. GCM Yatırım, Tacirler Yatırım, Ziraat Yatırım veya Vakıf Yatırım’ı hesap açabileceğiniz VİOP üyesi aracı kurum ve bankalara örnek olarak gösterebiliriz. VİOP üyesi aracı kurum ve bankaların tam listesini buradan inceleyebilirsiniz.

Dünya standartlarındaki teknolojik altyapısıyla Türk sermaye piyasasının önde gelen yatırım kuruluşları arasında yer alan GCM Yatırım, VİOP hesabı açan müşterilerine, piyasa değeri 70 TL olan VİOP’ta Vadeli İşlemler kitabını hediye ediyor ve VİOP eğitim videolarını ücretsiz sunuyor. GCM Yatırım’dan VİOP hesabı açmayı düşünüyorsanız, ücretsiz eğitim videoları ve hediye kitap kampanyasından yararlanmak için buradaki kayıt formunu doldurabilirsiniz.

İhtiyaçlarınıza yönelik veya herhangi bir geçerli nedenden ötürü seçtiğiniz aracı kurum veya bankadan hesap açtığınızda VİOP işlemleri yapabilmek için ilk adımı tamamlamış oluyorsunuz. Halihazırda zaten işlem yapabileceğiniz bir VİOP hesabınız mevcut ise diğer aşamaya geçebilirsiniz.

Alım ve Satım Kararınızı Verin

VİOP’ta çok çeşitli vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım ve satımını yapabilirsiniz. Pay senedi vadeli işlem sözleşmesi, endeks vadeli işlem sözleşmeleri veya DolarTL opsiyon sözleşmelerini alıp satabileceğiniz sözleşmelere örnek olarak gösterebiliriz. Bu noktada, piyasadaki dikkate değer gelişmeleri göz önüne alarak alım ya da satım yönünde bir karar vermeniz gerekiyor. Kararınızı alırken ilk etapta VİOP hesabınızı açtığınız aracı kurum veya bankada çalışan yatırım uzmanlarına danışmanız iyi bir fikir olabilir.

İşlem Teminatını Yatırın

Borsa İstanbul çatısı altında faaliyet gösteren Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda işleminizin ardından bir risk kontrolü yapılacaktır. Yapılacak risk kontrollerinden başarılı bir şekilde geçebilmeniz için Takasbank tarafından belirlenen teminat miktarını hesabınızda bulundurmanız gerekecektir. Buna dikkat etmeniz gerekiyor, çünkü Takasbank tarafından belirlenen teminatın hesabınızda bulunmaması halinde teminat tamamlama çağrısı yapılacaktır.

Emrinizi Aracı Kurumunuzdan İletin

Son olarak, emrinizi aracı kurumunuz vasıtasıyla borsaya iletmeniz gerekecektir. Bunun için de verdiğiniz emir türünü, yönetimi ve süresini, emrin alım yönlü mü yoksa satım yönlü mü olduğunu, kaç adet sözleşme aldığınızı ya da sattığınızı, almış olduğunuz veya satmış olduğunuz sözleşmeyi belirtmeniz önemlidir. Bütün bunları yaptıktan sonra emriniz aracı kurumunuz tarafından borsaya iletilmiş olacaktır.

BONUS: VİOP İşlem Örnekleri

Burada göstereceğimiz bazı VİOP işlem örnekleri işinizi kolaylaştırabilir ve şimdiye dek anlattığımız hemen her şeyi temize çekerek konuyu daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. İşte incelemeniz ve kontrol etmeniz için birkaç VİOP işlem örneği.

Vadeli İşlem BIST 30 Endeksi Sözleşmesi Örneği

Varsayalım ki önümüzdeki aylarda ya da gelecek zamanlarda BIST’in yükseleceğini öngören bir yatırımcı, her biri ayrı ve tek hisse senedi toplamak yerine endeksin yükselişine yatırım yapmak istiyor. Şu anda 1 adet BIST 30 Endeks sözleşmesi için başlangıç teminatı 1550 TL’dir. Bu durunda, 3 adet BIST 30 sözleşmesinde alım yapan yatırımcının 1550 x 5 = 7750 TL başlangıç teminatı yatırması gerekiyor.

İlk İşlem Alış: 140,000
Sonraki İşlem Satış: 142,000

Alış İşlem Tutarı: 5 x (140,000 / 1000) x 100 = 70,000 TL
Satış İşlem Tutarı: 5 x (142,000 / 1000) x 100 = 71,000 TL
Kâr: 71,000 – 70,000 = 1000 TL

Yatırımcı başlangıçta yatırdığı 7750 TL karşılığında 1000 TL kâr elde etti.
Yüzde Kazanç: 1000 / 7750 x 100 = %12,90

Vadeli İşlem Dolar Sözleşmesi Örneği

Bu örnekte gelecek dönemde doların düşeceğini tahmin eden bir yatırımcıyı ele alalım. Bu durumda, 1 adet Dolar sözleşmesi için gerekli teminat tutarı 800 TL’dir. İleriki dönemde doların düşeceğini düşünen yatırımcının 5 kontrat satım yapmak için 800 x 5 = 4000 TL başlangıç teminatı yatırması gerekiyor.

Sözleşme Büyüklüğü: 1000$
İlk İşlem Satış: 7.9500
Sonraki İşlem Alış: 7.7500

Kâr/Zarar: (7.9500 – 7.7500) x 1000 x 5 = 1000 TL
Yatırımcı başlangıçta yatırdığı 4000 TL karşılığında 1000 TL kâr elde etti.
Yüzde Kazanç: 1000 / 4000 x 100 = %25