Yatırım

Yeni Başlayanlar İçin Yatırım Portföyü Nasıl Oluşturulur?

Bir yatırımcı, yatırım yapmaya başladığında, çoğu zaman birkaç finansal ürün kullanır ve yatırımlarını yapmak için yalnızca bunlara odaklanır. Bu yatırıma başlamak için muazzam bir ilk adım olsa da kesinlikle yeterli değildir.

Her yatırımcının yatırımlarında zamanla başarılı olması ve daha iyi getiriler elde edebilmesi için mutlaka doğru bir şekilde yatırım portföyü oluşturması gerekmektedir. Yatırım portföyü oluşturmak potansiyel kazançları artırmak veya kayıpları azaltmak için oldukça önemlidir.

Yatırım portföyü, finansal piyasalarda yatırımlara yeni başlayanlar için dikkate değer bir konudur. Çünkü yatırım portföyünün arka planında yatırımlara ilişkin hedeflerin belirlenmesi, çeşitlendirme ve dengeleme gibi birçok temel tema bulunmaktadır.

Yatırım portföyü oluşturma konusunda yeniyseniz, bu kılavuz size yardımcı olacaktır. Bu yazının devamında, yatırım portföyü nasıl oluşturulur ve yatırım portföyü nasıl olmalı gibi birçok ana bilgiye ulaşabilirsiniz.

Yatırım Portföyü Nedir?

Yatırım portföyü, bir yatırımcının yaptığı yatırımlar veya elinde bulundurduğu varlıklar kümesidir. Yatırım portföyü genel olarak hisse senetleri, devlet tahvilleri, fon payları ve altın gibi değerli emtiaları içermektedir.

Bir yatırım portföyünün bileşimi oldukça özeldir. Bir yatırımcı için ideal varlık seti, bir başkası için olduğundan tamamen farklı olabilmektedir. Çünkü her bir yatırımcı için en iyi portföy varlık bileşimi; para hedefleri, mevcut sermaye miktarı ve risk profili gibi faktörlere bağlıdır.

En nihayetinde iyi bir yatırım portföyü, yatırımcının para hedefleri, sermayesi ve en önemlisi de risk profili gibi faktörler göz önünde bulundurularak oluşturulmalıdır. Her şey aslında bu kadar basittir.

İşte böylece bir yatırım portföyünün bu faktörler ile ağırlıklandırılmış karlılık ve vade beklentilerini karşılaması gerekmektedir. Ayrıca, bu başlığa dair daha fazla fikir almak için portföy nedir makalemizi inceleyebilirsiniz.

Yatırım Portföyü Nasıl Oluşturulur?

Yatırım portföyü oluştururken, bir yatırımcının kendi finansal gerçekliklerinin tüm yönlerini objektif bir şekilde ele alması ve bilmesi gerekmektedir. Yatırımcı finansal durumu, sermayesi, risk profili ve karlılık hedefleri gibi faktörleri de göz önünde bulundurmalıdır.

Buna ek olarak yatırımcı, yaşamının farklı hedefleri ve aşamaları üzerinde düşünmeye biraz zaman ayırmalıdır. Halihazırda bir miktar tasarrufa sahip her yatırımcı, bir portföy oluşturmak için aşağıdaki adımları takip etmelidir:

1. Yatırım Profilinin Önemini Anlayın

Bir yatırım portföyü oluşturmaya başlamanın en önemli unsurlarından ilki yatırımcının yatırım profilini bilmesidir. Bu, yatırımcının yatırımlarında alabileceği maksimum risk seviyesini belirlemesine yardımcı olacaktır ve doğru varlıkları seçmesini kolaylaştıracaktır.

Yatırım profili, her bir yatırımcı için en uygun finansal ürünlerin seçimini yapmak için fayda sağlayan çok önemli bir araçtır. Örneğin oynaklıkla başa çıkmakta zorlanan bir yatırımcı, riskli piyasalara daha temkinli yaklaşmalıdır.

Ayrıca, yatırım profilini bilmek tatsız olabilecek sürprizleri de ortadan kaldırmaya hizmet etmektedir. Öyle ki yatırım profilinin farkında olan bir yatırımcı, piyasanın öngörülemeyen gelişmelerine karşı kendi tepkilerini göz önünde bulundurarak, yanlış hareket etmekten kaçınabilmektedir.

2. Yatırım Profilinizi Bilin

Yatırımcının yatırım profilini bilmesi her şeyden çok daha önemlidir. Yatırımcının yatırım profilini öğrenmek için kendine birkaç soru sorması çoğu zaman yeterli olabilmektedir.

Yatırım profilini öğrenmek isteyen bir yatırımcı kendine şu soruları sormalı ve bu sorulara tam anlamıyla objektif bir şekilde cevap verebilmelidir:

  • Yatırımlarım birkaç gün içinde yüzde 5 veya yüzde 10’luk bir kayıp yaşasa nasıl tepki veririm?
  • Bir yatırım fırsatı değerlendirmek istiyorum ama sermayem yeterli değil, bu durumda ne yaparım?
  • Satın aldığım bir varlığı satın alma fiyatından daha düşük bir fiyata satmak zorunda kalsam tepkim ne olurdu?

Dört tür yatırım profili bulunmaktadır. Bu yatırımcı profilleri temkinli, dengeli, dinamik ve atak olarak sınıflandırılmaktadır. Bu yatırım profillerinin daha iyi anlaşılması için her birini biraz açıklayalım.

Kural olarak, temkinli profile sahip bir yatırımcı düşük risk toleransına da sahiptir ve likiditeye öncelik vermektedir. Bu bağlamda riskten kaçınmakta ve olabildiğince düşük riskli yatırımlara yönelmektedir.

Dengeli profile sahip bir yatırımcı, uzun vadede sermayesini korumak ve bir miktar ölçülü risk içeren varlıkları tercih edebilmektedir. Burada risk ve getiri beklentisi arasında makul bir dalgalanmayı göze alabilmektedir.

Dinamik profile sahip bir yatırımcı da olabildiğince yüksek potansiyel getiriler için, yüksek düzeyde dalgalanmaları göze alabilmektedir. Öncelikli hedefi portföyünü büyütmek olduğundan da riskli ürünleri portföyüne dahil edebilmektedir.

Atak profile sahip bir yatırımcının ise risk alma potansiyeli ve getiri beklentisi oldukça yüksektir. Alternatif yatırım araçları da dahil olmak üzere riskli ve risksiz tüm ürünleri portföyüne dahil edebilmektedir.

Ülkemizde yatırımcıların yatırım profilleri Sermaye Piyasası Kurulu tarafından hazırlanan SPK uygunluk testi ile belirlenmektedir. Yatırımcılar da buna göre finansal ürünlere ulaşabilmekte ve bunları kullanabilmektedir.

3. Getiri Hedeflerinizi Belirleyin

Yatırım portföyü her zaman yatırımcının hedeflerine uygun bir şekilde oluşturulmalıdır. Bu bağlamda farklı ve eşzamanlı hedeflerle yönelik planlar doğrultusunda yatırım yapılabilmektedir.

Örneğin, bir yatırımcı seyahate çıkmak, evini değiştirmek, kendi işini kurmak, çocuklarının geleceği için tasarruflarından getiri elde etmek veya doğrudan gelecek için bir kaynak oluşturmayı hedefleyebilmektedir.

Bu hedeflerin her birine farklı bir zamanda, farklı koşullarla ulaşılacaktır. Elbette bu çerçevede yatırımcının bu hedefleri gerçekleştirebilmesi için belirli finansal ürünler ile yatırım yapması gerektirecektir.

Yatırım portföyünün her bir bileşeni, yatırımcının hedeflerinden birini ya da bazen birden fazlasını oluşturabilmektedir. Ancak her bileşeni karakterize eden ana yönlerden en önemlisi, hedefe ulaşmak için gereken zamandır.

4. Acil Durum Fonuna Sahip Olun

Bir yatırım portföyü oluşturmak için finansal hedefler belirlerken, her yatırımcının acil durum fonuna sahip olması önem teşkil etmektedir. Bunun önemi ise, acil bir durumun yaşanması halinde, yatırımcının zararda kalabilecek şekilde varlık satışı yapmasını engellemesidir.

Acil durum fonu, bir kişinin belirli bir süre için sabit aylık giderlerini karşılamak için zaman içinde yapılan ve yalnızca gelirde ani bir düşüş veya harcamalarda beklenmedik bir artış olduğunda kullanılan bir tasarruftur. Acil durum fonu miktarı değişebilir, ancak öneri, aylık harcamaların üç ila 12 katına eşit olması gerektiğidir.

Acil durum fonuna sahip olmak, beklenmedik bir işten çıkarma, bir aile bireyinde hastalığının ortaya çıkması veya öngörülemeyen diğer olaylara karşı neredeyse sigorta yaptırmak gibidir.

Yatırımcının en başta acil durum fonu oluşturması, ona rahatlık verir. Dengeli ve korunaklı bir finansal hayata sahip olmasına yardımcı olur. Yatırım portföyü içinde, kısa vadeli yatırım ürünlerinin, bu fonu sağlamak için kullanılabilmesi mümkündür.

5. Yatırım Yapacağınız Ürünleri Belirleyin

Portföy oluşturmak için son aşama yatırım yapılacak ürünlerin belirlenmesidir. Bunun için yatırımcının oluşturacağı portföyün hedeflerini yansıtması için uygun bir strateji belirlemesi önemlidir. Ayrıca, risk profili kapsamında doğru finansal ürünleri seçmesi gerekmektedir.

Finansal hedeflerin temel özelliği, bunları başarmak için gereken zamansa, yatırımların sınıfı ise: sabit getiri ve değişken getiridir. Bu kavramların ne anlama geldiğini basitçe açıklayalım.

Sabit getiri, varlığın alımından itibaren önceden belirlenmiş bir vadede alınan getirinin ifadesidir. Mesela, vadeli bir banka hesabına yatırılan tasarruftan elde edilen faiz getirisini buna örnek olarak gösterebiliriz. Katılım bankalarından alınan kar payları da buna örnek olabilir.

Değişken getiri, önceden tahmin edilemez. Çünkü bu tür getiriler piyasa koşullarına ve varlık fiyatlarını etkileyen iç ya da dış unsurlara göre değişmektedir. Buna hisse senedi gibi menkul kıymet yatırımlarından elde edilen getirileri örnek olarak göstermek mümkündür.

Çeşitlendirilmiş bir yatırım portföyünün hem sabit hem de değişken getirili yatırımlara sahip olması gerektiğinin unutulmaması önemlidir. Çünkü bu tür yatırımlar birbirlerini tamamlarlar ve her yatırımcının hedeflerine göre uyarlanabilirler.

Yatırım Portföyü Nasıl Olmalı?

Yatırım portföyünün bir kısmı, bir yıla kadar vadeli yatırımlardan oluşan kısa vadeye odaklı olmalıdır. Bu, günlük likiditeye sahip ürünlerin normalde devreye girdiği ve yatırımcının kullanmak istediği zaman hemen nakde çevrilebilen yatırımları ifade etmektedir.

Portföyün bir diğer kısmı, bir ila beş yıl arasında değişen yatırımlardan oluşan orta vadeli hedeflere yönelik olmalıdır. Potansiyel getirinin yüksek olması için en azından bir kısmı orta derecede riskli ürünlere sahip olabilmelidir. Ancak elbette, burada yatırımcı profili mutlaka dikkate alınmalıdır.

Portföyün üçüncü kısmı, uzun vadeli hedeflerle ilgili olmalıdır. Vadesi beş yıldan fazla olan yatırımları içermelidir. Bir miktar riskle yüzleşmek isteyen yatırımcılar için en iyi seçenek, daha fazla oynaklığa sahip uzun vadede riskleri tolere edebilecek varlıklardır. Bu tür varlıkların daha yüksek potansiyel getirilere sahip olduğunu hatırlamak önemlidir.

Bununla birlikte, bir yatırım portföyü için çeşitlendirme olmazsa olmazdır. Çeşitlendirme, potansiyel getirileri artırmak ve riskleri dağıtmak için son derece önemlidir. Bu nedenle portföy çeşitlendirmesi mutlaka dikkate alınması gereken bir unsurdur.

Yatırım Portföyünde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Birçok yatırımcı, yatırım portföyünü bir kez oluşturmanın yeterli olacağını düşünmektedir. Bunu düşünen yatırımcılar ise işin gerçeği büyük bir yanılgı içerisindedir. Çünkü portföyü bir defa oluşturmak ve bırakmak doğru bir yaklaşım değildir.

Bir yatırımcının, tasarruflarını yatırdığı varlıklar zaman içinde değişmelidir. Sonuçta, öncelikler, hedefler ve beklentiler de yaşam boyunca değişebilmektedir. Ayrıca, piyasalar ekonomik olaylar gibi birtakım gelişmelere zaman içinde çeşitli tepkiler verebilmektedir.

Bu nedenle de portföyün temel bileşimini yani içerdiği varlıkları periyodik olarak gözden geçirmek bir yatırımcının dikkate alması ve göz ardı etmemesi gereken oldukça önemli bir konudur.

Portföyü gözden geçirmenin sıklığı değişiklik gösterebilmektedir. Bazı uzmanlar bunu yılda en az iki kez yapmayı önerirken, diğerleri en az ayda bir kere portföyü gözden geçirmeyi tavsiye etmektedir. Son olarak, yatırım portföyünü çeşitlendirmenin önemini de tekrar vurgulamak önemlidir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir